Quả ớt vốn rất quen thuộc với người dân Việt Nam ở cả 3 miền. Quả này có hương vị cay nồng, thường được sử dụng trong nhiều món ăn.
Cây ớt mọc dại ở vườn, bờ bụi, trước đây không mang lại giá trị kinh tế. Hiện nay, nhiều hộ dân mở rộng mô hình trồng để bán ra thị trường. Có nhiều loại ớt: ớt chỉ thiên, ớt sừng, ớt xiêm, ớt chuông...
Theo tìm hiểu, ớt có nguồn gốc từ châu Mỹ, ngày nay nó được trồng khắp nơi trên thế giới và được sử dụng làm gia vị, rau, và thuốc. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) từng công bố xếp hạng 47 loại trái cây và rau củ tốt nhất thế giới dựa trên điểm "mật độ dinh dưỡng". Trong đó, ớt đỏ được xếp ở vị trí 17.
Tại các chợ và siêu thị ở Việt Nam, ớt được bán rộng rãi với giá rất rẻ, chỉ vài chục nghìn đồng/kg. Chúng được trồng quanh năm, nhiều nhất là vào các tháng mùa hè. Hạt giống của ớt rất dễ trồng, có thể thích nghi với nhiều loại đất khác nhau như đất pha, đất thịt. Nếu ớt sai quả, 1 sào sẽ cho thu hoạch đến cả tạ ớt mỗi lứa.
Ngoài tiêu thụ ở thị trường trong nước, ớt Việt Nam còn được xuất khẩu sang thị trường các nước khác. Ngoài ớt chuông, ớt bột và ớt khô cũng rất được ưa chuộng vì sự tiện lợi và có thể bảo quản để sử dụng quanh năm.
Trong 1 thìa canh (15 gam) ớt đỏ tươi, sống có chứa: Lượng calo: 6, Nước: 88%, Protein: 0,3 gam, Carbs: 1,3 gam, Đường: 0,8 gam, Chất xơ: 0,2 gam, Chất béo: 0,1 gam.
Ngoài ra, trong ớt còn chứa một lượng vitamin và khoáng chất thiết yếu như: vitamin C, vitamin B6, vitamin K1, vitamin A, kali và đồng. Các chất dinh dưỡng này giúp ớt trở thành một trong những loại thực phẩm đem đến các lợi ích sức khỏe khác nhau.
Những lợi ích của ớt đối với sức khỏe
1. Hỗ trợ phòng ngừa ung thư
Một nghiên cứu từ Trường Y khoa Đại học California (Los Angeles) cho thấy capsaicin – hợp chất tạo nên vị cay trong ớt – có thể ức chế sự phát triển của tế bào ung thư, giúp hạn chế sự lan rộng của bệnh. Một số nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng capsaicin có thể đóng vai trò trong việc kiểm soát ung thư tuyến tiền liệt.
2. Tăng cường hệ miễn dịch, chống cảm cúm và nhiễm trùng
Ớt chứa beta-carotene cùng nhiều chất chống oxy hóa giúp củng cố hệ miễn dịch, hỗ trợ cơ thể chống lại cảm lạnh, cúm và một số bệnh nhiễm nấm, đặc biệt trong thời điểm giao mùa hay thời tiết lạnh.
3. Thúc đẩy quá trình đốt cháy mỡ thừa
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng ớt có tác dụng kích thích quá trình trao đổi chất và tăng cường khả năng đốt cháy chất béo, chủ yếu nhờ vào capsaicin. Hợp chất này có thể giúp tăng mức tiêu hao năng lượng của cơ thể trong ngày, đồng thời làm giảm cảm giác thèm ăn. Một nghiên cứu đăng trên Tạp chí Quốc tế về Béo phì còn phát hiện rằng tiêu thụ ớt trước bữa ăn giúp tăng cảm giác no, giảm lượng calo và chất béo nạp vào cơ thể.
4. Hỗ trợ giảm huyết áp
Capsaicin có thể giúp giãn nở mạch máu, từ đó hỗ trợ kiểm soát huyết áp hiệu quả. Một nghiên cứu tại Nhật Bản đã chứng minh rằng kết hợp capsaicin với isoflavone (một hợp chất thực vật có lợi) giúp tăng nồng độ IGF-1 – một hormone quan trọng liên quan đến chức năng tim mạch, đồng thời giúp giảm huyết áp tâm thu và tâm trương.
5. Cải thiện hệ tiêu hóa
Trong y học cổ truyền, ớt thường được dùng để hỗ trợ điều trị các vấn đề tiêu hóa như khó tiêu, trào ngược dạ dày, loét dạ dày hay chán ăn. Với hơn 200 hợp chất tự nhiên có trong ớt, thực phẩm này có thể kích thích tiêu hóa, điều tiết dịch vị và tăng cường khả năng bảo vệ của dạ dày. Một số nghiên cứu cũng cho thấy capsaicin giúp giảm nguy cơ loét dạ dày bằng cách hạn chế tiết axit, tăng sản xuất chất nhầy và thúc đẩy lưu thông máu trong dạ dày.
6. Bảo vệ sức khỏe tim mạch
Một trong những lợi ích quan trọng của ớt là khả năng hỗ trợ sức khỏe tim mạch. Capsaicin không chỉ giúp giảm cholesterol xấu và huyết áp mà còn cải thiện tuần hoàn máu. Theo Hiệp hội Tim mạch Mỹ, những người tiêu thụ ớt thường xuyên có nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch thấp hơn 26% so với những người không ăn. Ngoài ra, việc ăn ớt cũng có liên quan đến việc giảm 25% nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân và giảm 23% nguy cơ tử vong do ung thư.
7. Cải thiện thị lực
Nhờ chứa hàm lượng vitamin C và beta-carotene dồi dào, ớt có thể giúp bảo vệ mắt khỏi các bệnh lý như thoái hóa điểm vàng và đục thủy tinh thể.
Lưu ý khi sử dụng ớt
Dù ớt mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, việc tiêu thụ cần được điều chỉnh theo từng cơ địa để tránh tác dụng phụ. Những người mắc bệnh dạ dày, tá tràng hoặc trĩ nên hạn chế ăn ớt để tránh làm tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn.
H.A