Trước đây ở các miền quê của Việt Nam có rất nhiều loại cây cỏ dại, mọc hoang khắp nơi từ bờ bụi, bìa rừng, sau vườn, bờ ruộng đến các bãi đất trống. Trong số đó có những loại có thể làm thành món ăn lạ miệng mà ít người biết tới, ví dụ như cây bồ công anh.
Bồ công anh còn có tên gọi khác là diếp dại, diếp trời, tên khoa học là Lactuca indica L., thuộc họ cúc. Đây là cây thân nhỏ, mọc thẳng, không cành hoặc rất ít cành nên nhìn như cây cỏ bụi. Lá có có chia thùy hoặc mép răng cưa to, cuống ngắn nên nhìn như không cuống.
Bồ công anh vốn có vị đắng nhưng khi chế biến thành món ăn lại có hương vị riêng
Loại cây dại này phân bố rộng rãi ở các tỉnh miền Bắc và miền Trung nước ta. Từ xưa, người dân ở quê đã sử dụng lá và hoa của bồ công anh để làm thành các món ăn dân dã, vừa ngon vừa có nhiều tác dụng đối với sức khỏe.
"Mình nhớ ngày trước bồ công anh mọc đầy ở sau nhà. Mỗi khi trời mua, cây nào cây nấy xanh non mơn mởn. Hồi đó, mình hay hái những lá non, cây non vào để xào tỏi, xào bò hoặc nấu canh thịt bằm, canh tôm.
Vốn bồ công anh có vị đắng, nhưng khi kết hợp thành món ăn lại tạo nên mùi vị hấp dẫn, ngọt hậu. Những người lần đầu ăn thử sẽ nhăn mắt nhưng khi ăn quen sẽ mê mẩn hương vị của chúng. Mình vốn thích những thứ đắng, chát nên cứ khi nào về quê lại ra sau vườn tìm rau bồ công anh vào chế biến món ăn", bạn Lan (ở Phú Thọ) kể.
Lá bồ công anh dùng để nấu canh, xào bò hoặc xào tỏi
Cũng từng có tuổi thơ gắn với cây bồ công anh, bạn Khánh (ở Hà Tĩnh) chia sẻ: "Lá bồ công anh nấu canh, xào tỏi thì ở quê hầu như nhà nào cũng từng ăn. Nhưng cuống hoa bồ công anh làm nộm thì ít biết. Để làm món nộm từ cuống hoa bồ công anh, trước tiên cần ngắt hoa và chỉ lấy cuống. Sau đó, rửa sạch cuống hoa và cho vào chậu nước pha chút muối và chanh. Tiếp theo, chẻ nhỏ cuống hoa và nhìn thấy chúng xoăn tít như cọng rau muống chẻ. Sau khi vớt ra để ráo, có thể nạo thêm một ít cà rốt vào để tăng thêm sắc màu.
Để tạo nên vị chua ngọt cho món nộm, pha nước trộn chua ngọt và trộn đều với cuống hoa bồ công anh, sau đó để trong khoảng 30 phút trước khi cho ra đĩa. Thêm lạc, rau thơm và ớt sắt nhỏ để tăng thêm hương vị".
Từ thứ rau dân dã ở quê, giờ đây bồ công anh thành đặc sản được nhiều người biết đến. Tại một số chợ ở Hà Nội hay trên chợ mạng, thỉnh thoảng có người bán rau bồ công anh với giá khoảng 40.000 đồng/kg. Người bán giới thiệu rau bồ công anh có thể làm lá gia vị cho món nem thính, xào tỏi, rán trứng, làm sinh tố...
Rau bồ công anh hiện được bán ở thành phố, nhiều người tò mò mua về ăn thử
Hiện nay, nhiều người còn mở rộng mô hình trồng bồ công anh để bán. Ngoài bán lá tươi, người ta còn phơi khô đóng túi để làm trà, giá khoảng 120.000 đồng/kg.
H.A