Thiếu hụt nội tiết tố nữ: Tưởng chả có gì ai ngờ

Từ vài tháng nay, chị Tạ Thị Sinh (40 tuổi, Phú Thọ) thường xuyên bị mất ngủ kéo dài, đau đầu, chóng mặt và "bốc hỏa" hàng đêm... Làm nghề giáo viên, có khi đang đứng lớp mà chị bị choáng ngã luôn. Lo lắng cho sức khỏe của mình, chị Sinh đã đi khám và điều trị ở nhiều bệnh viện khác nhau nhưng mỗi bệnh viện "phán" một bệnh và kết quả là điều trị mãi bệnh cũng không giảm. Các cơ sở y tế chị đến khám, bác sĩ chẩn đoán chị bị rối loạn tiền đình, có nơi thì chẩn đoán chị bị rối loạn hệ thần kinh thực vật. Mãi sau này tìm đến bệnh viện phụ sản thì chị mới được chẩn đúng bệnh là do thiếu hụt nội tiết tố nữ (tên gọi khác là estrogen).

Theo GS.TS Thầy thuốc nhân dân, Bác sĩ cao cấp Nguyễn Đức Vy, nguyên Giám đốc BV Phụ sản Trung ương, nguyên Chủ tịch Hội Phụ sản Việt Nam, có đến 65% phụ nữ từ 40-50 tuổi gặp phải các triệu chứng bốc hỏa, mất ngủ, làm cơ thể mệt mỏi, khó tập trung, tổn thương tế bào não.

Nguyên nhân sâu xa của triệu chứng này là do sau tuổi 30, buồng trứng bắt đầu giảm tiết estrogen và ngay lập tức khiến cán cân nội tiết mất cân bằng. Mức suy giảm estrogen có tác động trực tiếp vào vùng dưới đồi – một phần của não chịu trách nhiệm kiểm soát việc thèm ăn, chu kì giấc ngủ, hormone tình dục và thân nhiệt – khiến cho vùng này bị rối loạn và “hiểu nhầm” là cơ thể đang quá nóng trong người. Ngay lập tức, bộ não báo động cho toàn cơ thể vận hành cơ chế giải phóng nhiệt. Tim bơm máu nhanh hơn, các mạch máu trong da giãn ra để lưu thông máu nhiều hơn, tuyến mồ hôi cũng vất vả làm việc để thải mồ hôi nhiều hơn và làm mát cơ thể. Chính vì vậy nên triệu chứng thường thấy ở bốc hỏa là nhịp tim nhanh, tăng huyết áp, vã mồ hôi, thở nhanh và nông.

Điều mà các chuyên gia sản phụ khoa lo lắng nhất hiện nay chính là nhiều bác sĩ khi phát hiện bệnh nhân có triệu chứng bốc hỏa, mất ngủ lại chẩn đoán người bệnh có vấn đề về thần kinh, kê toa cho uống thuốc mãi không khỏi. Đáng nói là thiếu hụt nội tiết tố nữ không chỉ xuất hiện ở những phụ nữ tiền mãn kinh mà ngay cả những phụ nữ đang trưởng thành, thậm chí chưa trưởng thành cũng mắc phải.

ThS.BS Lê Quang Thanh - Giám đốc Bệnh viện phụ sản Từ Dũ cho biết, mặc dù estrogen quyết định mọi mặt nữ tính của người phụ nữ về ngoại hình, tình cách, tâm lý và cả chất lượng cuộc sống... Song hiện nay không nhiều chị em hiểu được vai trò của nội tiết tố nữ. Vì vậy, khi có các hiện tượng thiết hụt về nội tiết tố nữ và dẫn đến những tác dụng phụ của thiếu hụt gây ra thì người phụ nữ dễ nhầm lẫn giữa bệnh lý này và bệnh lý khác, có thể tìm đến những chuyên khoa xử trí không đúng với sự thiếu hụt tiết tố nữ.

“Có rất nhiều trường hợp tôi gặp thường có những biểu hiện trên đường tiết niệu của bộ phận sinh dục nên lại đi tìm sang chuyên khoa tiết niệu để có biện pháp điều trị. Ví dụ như đi tiểu nhiều lần, hoặc đi tiểu vào ban đêm, có triệu chứng khô ráp ở đường âm đạo hoặc đường tiểu. Đáng lẽ họ nên tìm điều trị ở chuyên khoa sản phụ khoa. Nếu chị em phụ nữ biết và hiểu về nội tiết tố nữ sớm hơn thì có lẽ đã đi đúng nơi để điều trị và quá trình điều trị sẽ ngắn hơn” – BS Thanh cho hay.

Các khảo sát cho thấy, phụ nữ ở vùng nông thôn có nhận thức về nội tiết tố thấp hơn nhiều so với phụ nữ ở thành thị. Hiện nay, chỉ khoảng 15% phụ nữ Việt Nam có sử dụng các liệu pháp hỗ trợ bổ sung nội tiết, còn lại 85% không sử dụng do một phần vì nhận thức, một phần vì điều kiện kinh tế. Thêm vào đó, nhiều chị em vẫn coi các triệu chứng khó chịu do suy giảm nội tiết tố nữ đem lại là quy luật tất yếu của tuổi tác và âm thầm chịu đựng mà không tìm cách khắc phục. Sự thiếu hiểu biết này khiến phụ nữ Việt dù ở trong xã hội hiện đại, nền y học tiên tiến nhưng vẫn phải chịu thiệt thòi rất lớn.

Xã hội ngày càng phát triển, tuổi thọ con người ngày càng tăng lên, độ tuổi dậy thì ở phụ nữ ngày càng sớm, bởi vậy thời gian phụ nữ sẽ phải “chịu đựng” sự suy giảm nội tiết tố nữ càng dài hơn, làm kéo tụt chất lượng sống của người phụ nữ. Vì vậy thiết nghĩ, các cơ quan chức năng liên quan cần có những hoạt động cụ thể hơn nữa để tuyên truyền, nâng cao nhận thức về sức khỏe nội tiết tố nữ cho chị em. Chỉ có như vậy, cuộc sống, sức khỏe của phụ nữ Việt mới bớt đi những nhọc nhằn không đáng có này.