Bí đao hay bí phấn hoặc bí trắng có tên khoa học là Benincasa hispida, là loài thực vật thuộc họ Bầu bí dạng dây leo, thường dùng nấu lên như một loại rau.
Khi còn non, quả bí đao màu xanh lục có lông tơ. Quả bí đao già có thể dài đến 2m, hình trụ, trong có nhiều hạt dáng dẹp. Bí đao thường trồng bằng giàn nhưng cũng có thể để bò trên mặt đất như dưa.
Bí đao là loại quả quen thuộc ở các miền quê, mấy năm nay được người thành phố ưa chuộng
Bí đao dễ trồng, dễ chăm sóc, từng gắn với những bữa cơm dân dã của người dân nghèo ở các miền quê. Hồi đó, hầu như nhà nào cũng trồng một giàn bí đao nên ít ai mang ra mua bán ở chợ. Những năm gần đây, bí đao thành đặc sản được bán nhiều ở thành phố.
Từ bí đao có thể luộc, hầm xương, làm nước ép, trà bí đao, sâm bí đao, gỏi bí đao tôm thịt,... vừa ngọt mát vừa giàu dinh dưỡng.
Những năm gần đây, nhiều chị em còn làm thành bí đao khô để dự trữ ăn dần. Bí đao được thái thành từng miếng mỏng, phơi khô vàng óng, trong trẻo dưới ánh nắng mặt trời không chỉ là món ngon mà còn là một lối sống lành mạnh.
Trong quá trình phơi nắng, nước trong bí đao bay hơi dần, các chất dinh dưỡng cô đặc lại, hương vị đậm đà hơn. Kết cấu của bí đao khô dai nhưng không cứng như gỗ. Hơn nữa, bí đao sấy khô còn dễ bảo quản hơn và có thể sử dụng mọi lúc mọi nơi, mang đến sự tiện lợi cho gia đình.
Bí đao sấy khô có thể làm thành nhiều món ngon và lạ miệng
Trên thị trường, bí đao khô được bán với giá khoảng 70.000-100.000 đồng/kg. Người bán giới thiệu, bí đao khô có thể dùng để hầm canh xương, xào thập xẩm, làm nhân bánh, đều là những món ăn ngon và rất tiện.
"Bí đao tươi thì đã quá quen thuộc rồi, nhưng năm ngoái tình cờ đến nhà chị đồng nghiệp, mình được ăn thử bí đao khô, hương vị khác biệt hẳn. Bí đao khô khi xào, bóp gỏi sẽ có mùi thơm riêng, vừa dai vừa ngọt. Mình thích nhất là bí đao khô bóp gỏi tôm thịt.
Tết năm nay, mình đặt mua 3kg bí đao khô biếu gia đình nội ngoại 2 bên. Thay vì ăn măng khô, năm nay mình dự định sẽ làm canh xương bí đao, gỏi bí đao và bí đao xào trong những ngày Tết, vừa lạ miệng lại giải ngán", chị Loan (ở Cầu Giấy, Hà Nội) chia sẻ.
Khoảng 20kg bí đao tươi mới làm thành 1kg bí đao sấy khô
Bán bí đao khô trên chợ mạng, chị Hạnh (ở Đống Đa, Hà Nội) cho biết: "Bí đao khô bán quanh năm nhưng dịp Tết là đắt hàng nhất. Bí đao mẹ mình thu mua của các nhà trong xóm rồi cắt phơi, những ngày nắng to thì đem phơi nắng, còn những ngày râm thì đưa vào lò sấy. Khoảng 20kg bí đao tươi sẽ được 1kg bí đao khô. Công đoạn thái và phơi cũng rất mất thời gian nên giá cả tăng cao.
Dịp Tết, nhiều người đặt hàng trước cả tháng vì sợ gần Tết hàng khan hiếm. Nếu như trước đây ít ai chuộng bí đao thì giờ đây chúng xuất hiện trên mâm cỗ ngày Tết. Năm ngoái, riêng mùa Tết tôi thu được gần 10 triệu đồng nhờ bán bí đao sấy khô".
PHÚ NGUYỄN