Quả mướp có tên khoa học là Luffa cylindrica, thuộc họ bầu bí. Đây là một loại cây thảo dạng dây leo, lá mọc so le, dạng tim, có 5-7 thùy có răng. Quả mướp dài 25-30cm hay hơn, rộng 6-8 cm, hình trụ thuôn, khi già thì khô, bên trong có nhiều xơ dai.
Mướp vốn là cây leo dễ trồng, thích hợp với khí hậu nhiệt đới. Ở quê, người ta thường trồng mướp leo giàn trước hiên nhà hoặc giăng trên bờ ao, bờ mương, bờ rào. Chỉ cần ít đất, vài cọc tre và chút nước tưới, mướp sẽ đâm tua, nở hoa vàng rực rỡ và kết trái đều đặn. Đến mùa, quả mướp ra quả tua tủa.
Canh mướp nấu với mồng tơi và cua đồng là món ăn đặc trưng của mùa hè miền Bắc, trong khi ở miền Trung, mướp xào tôm khô hay mướp nhồi thịt lại là món tủ trong bữa cơm gia đình. Miền Nam thì có mướp xào lòng gà hay mướp nấu khổ qua, vừa dân dã vừa đậm đà hương vị quê nhà.
Nếu trước đây mướp không có giá trị, hầu như không ai mang ra mua bán thì giờ đây chúng thành đặc sản, được bán ở chợ và siêu thị. Giá mướp dao động từ 10.000-40.000 đồng/kg tuỳ thời điểm.
Tại Trung Quốc, quả mướp cũng rất được ưa chuộng. Mướp được bán ở các vùng nông thôn Trung Quốc với giá khoảng 20 Nhân dân tệ/kg. Nhưng ở các thành phố của Trung Quốc, giá mướp đã tăng gấp đôi, lên 40 Nhân dân tệ/kg, tương đương 133.000 đồng/kg.
Quả mướp có nhiều nước, có các chất dinh dưỡng như protid, lipid, glucid, xenlulo, canxi, photpho, sắt, beta-caroten và các vitamin như B1, B6, B2, C…
Những tác dụng của quả mướp đối với sức khoẻ
Bảo vệ sức khỏe đôi mắt
Mướp chứa lượng vitamin A dồi dào – dưỡng chất thiết yếu giúp duy trì thị lực và ngăn ngừa các bệnh về mắt như thoái hóa điểm vàng, nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa ở người lớn tuổi. Đây cũng là một trong những loại rau củ cung cấp vitamin A tốt nhất.
Hỗ trợ phòng ngừa bệnh tiểu đường
Nhờ chứa mangan – một khoáng chất tham gia vào quá trình tạo ra các enzym tiêu hóa, mướp giúp thúc đẩy hoạt động của tuyến tụy, tăng tiết insulin và từ đó góp phần ổn định đường huyết, giảm nguy cơ mắc tiểu đường.
Tốt cho tim mạch
Hàm lượng cao vitamin A trong mướp giúp giảm cholesterol xấu (LDL) và chất béo trung tính – những yếu tố gây hại cho tim. Nhờ đó, mướp hỗ trợ bảo vệ hệ tim mạch và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim.
Ngăn ngừa chuột rút và đau cơ
Mướp chứa nhiều kali – khoáng chất giúp cân bằng chất lỏng trong cơ thể và thư giãn cơ bắp. Việc bổ sung mướp vào thực đơn có thể giúp giảm tình trạng co thắt và đau cơ.
Giảm đau và viêm khớp
Lượng đồng trong mướp có đặc tính chống viêm tự nhiên, giúp làm dịu cơn đau và sự cứng khớp do viêm khớp gây ra. Đây cũng là lý do nhiều người tin rằng đồng có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh xương khớp.
Ngăn ngừa thiếu máu
Vitamin B6 trong mướp đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất hemoglobin – thành phần vận chuyển oxy trong máu. Bổ sung mướp thường xuyên giúp cải thiện lượng hemoglobin, từ đó giảm các triệu chứng thiếu máu.
Làm đẹp da và chống lão hóa
Mướp giàu vitamin C – chất chống oxy hóa mạnh mẽ giúp giảm nếp nhăn, khô da và làm chậm quá trình lão hóa. Ngoài ra, vitamin C còn thúc đẩy sản sinh collagen – protein quan trọng giúp tái tạo mô, làm lành vết thương và giữ cho da khỏe mạnh.
Hỗ trợ làm dịu cơn đau nửa đầu
Hàm lượng magiê trong mướp giúp điều hòa hoạt động của các chất dẫn truyền thần kinh, từ đó góp phần làm dịu các cơn đau do chứng đau nửa đầu gây ra.
H.A