Không chỉ là loại cây cỏ mọc hoang nơi đồng ruộng, rau khúc ngày nay đang “gây sốt” trên chợ mạng và trở thành nguyên liệu cho món bánh khúc được nhiều chị em săn đón.
Rau khúc có tên khoa học Gnaphalium affine, thuộc họ Cúc (Asteraceae), là loài cỏ mọc hàng năm, có hình dáng khá đặc biệt: thân cây cao khoảng 20–30cm, phủ đầy lông trắng mịn từ lá đến thân, tạo cảm giác mềm mại như nhung. Lá mọc so le, hình bầu dục kéo dài, cụm hoa vàng mọc trên đỉnh.
Cây có nhiều tên gọi khác nhau như khúc nếp, khúc tẻ, rau khúc vàng, phật nhĩ thảo… Ở miền Bắc, đặc biệt là các tỉnh Hà Nam, Ninh Bình, tên gọi “rau khúc” đã trở thành quen thuộc, gắn liền với nhiều thế hệ. Cây mọc chủ yếu vào mùa đông xuân, tươi tốt sau vụ gặt lúa, chúng lẫn trong ruộng khoai, bãi ngô hay mé vườn.
Nếu ai từng lớn lên ở làng quê miền Bắc, hẳn khó quên hình ảnh mẹ hay bà ngồi cặm cụi giã rau khúc, nhào bột nếp làm bánh. Mùi thơm của lá khúc quyện trong lớp vỏ bánh mềm, bên trong là nhân đậu xanh béo bùi, quyện cùng thịt mỡ tiêu thơm nức mũi, tất cả tạo nên chiếc bánh khúc nóng hổi, “vừa thổi vừa ăn” trong những ngày mưa xuân lất phất.
Không chỉ ngon, rau khúc còn có tác dụng mát gan, dễ tiêu và hỗ trợ đường hô hấp, lý do khiến bánh khúc không chỉ là món ăn mà còn là vị thuốc dân gian.
Những năm gần đây, rau khúc thành đặc sản được nhiều chị em nội trợ săn tìm để làm bánh khúc. Mùa rau khúc chỉ kéo dài chừng 2–3 tháng đầu năm, nên ai sành sỏi thường tranh thủ mua thật nhiều để cấp đông dùng dần hoặc mua rau khúc đã xay, sấy khô thành bột.
Giá rau khúc tươi dao động khoảng 60.000–80.000 đồng/kg, nhưng nếu là rau khúc nếp – loại “thượng hạng” với lá to, thân mập và nhiều lông thì mức giá có thể cao hơn hẳn, vì loại này làm bánh thơm ngon hơn nhưng rất khó tìm. Trên sàn thương mại điện tử, 100gr lá khúc trữ đông có giá 35.000–40.000 đồng, tương đương 400.000 đồng/kg. Ngoài ra, nhiều người còn chọn mua bột bánh đã trộn sẵn với lá khúc nghiền, tiện lợi và tiết kiệm thời gian chế biến.
Chị Hoàng Lan (người bán rau khúc tại một khu chung cư ở Hà Nội) chia sẻ: “Cứ vào mùa là khách đặt cả chục kg rau khúc để dự trữ. Có người ở xa còn nhờ gửi hàng cấp đông đi tỉnh. Dễ thương nhất là các bạn trẻ học làm bánh khúc lần đầu, nhắn tin hỏi cách giã lá sao cho đúng chuẩn".
Theo chị Lan, rau khúc nếu bảo quản trong tủ mát sẽ được khoảng 1 tuần. Còn muốn dùng lâu hơn phải trữ đông. Khi bán chị đều có nhắn kèm công thức làm cho những khách mới mua lần đầu.
Hiện nay, các chị em thành phố có xu hướng tự tay làm bánh cho cả nhà ăn vặt hoặc ăn sáng. Vì thế, rau khúc được nhiều người tìm mua.
"Mình thường mua bột khúc cho tiện vì rau khúc tươi phải giã tay. Cuối tuần mình tranh thủ làm một mẻ cho cả nhà ăn dần, các bé nhà mình đều thích. Mẻ bánh hấp lên thơm nức, cả nhà háo hức chờ làm mình có thêm động lực", chị Mai (ở Hà Nội) chia sẻ.
H.A