Sáng 8/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội Khóa XV, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Lê Minh Trí trình bày Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân.
 |
| Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Lê Minh Trí trình bày Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân.
|
Theo ông Lê Minh Trí, thực hiện chủ trương của Đảng, Đảng ủy Tòa án nhân dân (TAND) tối cao đã xây dựng Đề án số 04 ngày 28/3/2025 về tiếp tục sắp xếp, tinh gọn bộ máy TAND bảo đảm hoạt động hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp trong tình hình mới.
Đề án đã được Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư kết luận thông qua. Trên cơ sở đó, dự thảo luật đã sửa đổi, bổ sung quy định về tổ chức bộ máy, nhiệm vụ, quyền hạn của các TAND, số lượng, tiêu chuẩn, điều kiện bổ nhiệm thẩm phán TAND tối cao và các quy định có liên quan.
Về mô hình tổ chức tòa án, dự thảo luật đã sửa đổi, bổ sung các quy định về tổ chức hệ thống tòa án theo hướng kết thúc hoạt động của TAND cấp cao và TAND cấp huyện; thành lập TAND khu vực; chuyển các TAND sơ thẩm chuyên biệt thành các tòa chuyên trách trong TAND khu vực.
Theo đó, mô hình tổ chức hệ thống tòa án gồm: TAND tối cao; TAND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; TAND khu vực.
Trên cơ sở mô hình tổ chức hệ thống tòa án 3 cấp, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung cụ thể các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức của các tòa án.
Đối với TAND tối cao, dự thảo luật bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn phúc thẩm các vụ án hình sự mà bản án, quyết định chưa có hiệu lực pháp luật của TAND cấp tỉnh bị kháng cáo, kháng nghị.
Bổ sung quy định trong cơ cấu tổ chức của TAND tối cao có các tòa phúc thẩm TAND tối cao và giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ của các tòa phúc thẩm TAND tối cao theo đề nghị của Chánh án TAND tối cao.
Cụ thể, tăng số lượng thẩm phán TAND tối cao từ 13 - 17 người lên thành từ 23 - 27 người nhằm bảo đảm đủ nguồn nhân lực giải quyết kịp thời, chất lượng đối với khối lượng công việc giám đốc thẩm, tái thẩm tăng thêm từ TAND cấp cao chuyển về để đáp ứng chỉ tiêu, yêu cầu của Quốc hội.
Đồng thời, sửa đổi, bổ sung quy định, thẩm phán TAND tối cao được tuyển chọn, bổ nhiệm từ nguồn ngoài tòa án và xác định không quá 3 người để đảm bảo tỉ lệ được bổ nhiệm từ nguồn ngoài tòa án không quá 10% số lượng thẩm phán TAND tối cao. Cùng với đó, bổ sung một điều luật quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của tòa phúc thẩm TAND tối cao.
Dự thảo luật cũng sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến việc bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Hội thẩm nhân dân theo hướng: TAND cấp tỉnh đề xuất nhu cầu về số lượng, cơ cấu thành phần Hội thẩm nhân dân của TAND cấp tỉnh và TAND khu vực đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc VN cấp tỉnh lựa chọn và giới thiệu người đủ tiêu chuẩn để HĐND cấp tỉnh bầu Hội thẩm nhân dân.
Chánh án TAND cấp tỉnh sau khi thống nhất với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc VN cấp tỉnh đề nghị HĐND cấp tỉnh miễn nhiệm, bãi nhiệm Hội thẩm nhân dân.
Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban tán thành sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức TAND với các lý do nêu tại Tờ trình của TAND tối cao.
Ủy ban tán thành quy định về tổ chức TAND gồm TAND tối cao, TAND cấp tỉnh, TAND khu vực; các Tòa án quân sự được giữ nguyên theo Luật hiện hành; kết thúc hoạt động của TAND cấp cao và TAND cấp huyện.
"Ủy ban cơ bản nhất trí với đề nghị tăng số lượng Thẩm phán TAND tối cao lên 23 - 27 người để có đủ nhân lực thực hiện nhiệm vụ xét xử giám đốc thẩm, tái thẩm mới tiếp nhận từ TAND cấp cao, bảo đảm chất lượng và thời hạn xét xử", ông Tùng cho biết.
Thiên Tuấn