UB KHCN&MT Quốc hội cùng VUSTA tổ chức Hội thảo Góp ý dự thảo Luật Điện lực (sửa đổi)

Chủ trì hội thảo có các đồng chí: Nguyễn Đức Hải, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội; TSKH. Phan Xuân Dũng - Chủ tịch VUSTA; Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban KHCN&MT của Quốc hội Lê Quang Huy; Phó Chủ nhiệm Uỷ ban KHCN&MT Tạ Đình Thi. Tham dự có đại diện Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội; một số Cục, vụ thuộc Bộ Công thương; Đại diện một số Hội, Hiệp hội đến từ VUSTA; đại diện Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam, Tập đoàn Công nghiệp -Than khoáng sản Việt Nam; các chuyên gia đến từ một số trường đại học, Viện nghiên cứu…

Nghị quyết số 55-NQ/TW ngày 11 tháng 02 năm 2020 của Bộ Chính trị về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã giao nhiệm vụ phải đổi mới cơ chế, chính sách, phát triển thị trường năng lượng đồng bộ, liên thông, hiện đại và hiệu quả, phù hợp với định hướng xã hội chủ nghĩa, cụ thể đã đề ra yêu cầu “sửa đổi, hoàn thiện các luật chuyên ngành về dầu khí, điện lực, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả và các luật khác liên quan đến ngành năng lượng để làm cơ sở thực hiện hiệu quả hơn cơ chế thị trường”.

Sau gần 20 năm triển khai thi hành và qua 04 lần sửa đổi, bổ sung một số điều (năm 2012, năm 2018, năm 2022 và năm 2023 (trong đó lần sửa đổi năm 2023 về vấn đề giá điện mới có hiệu lực từ ngày 01 tháng 7 năm 2024), đến giai đoạn hiện nay cần thiết phải nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung toàn diện Luật Điện lực để kịp thời điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh trong thực tiễn hoạt động điện lực và sử dụng điện, đáp ứng mục tiêu triển khai các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng đối với lĩnh vực năng lượng nói chung và điện lực nói riêng, đặc biệt là mục tiêu bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, tăng cường phân công, phân cấp, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về điện lực, đồng thời giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thi hành Luật Điện lực hiện nay và trong quá trình hội nhập quốc tế.

Xuất phát từ yêu cầu thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng, đồng thời giải quyết các vấn đề vướng mắc trong thực tiễn, phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội hiện nay và trong giai đoạn tới, việc sửa đổi Luật Điện lực là rất cấp thiết.

Dự thảo Luật Điện lực (sửa đổi) bao gồm 9 chương với 119 điều, được xây dựng theo hướng phân định rõ trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước (Trung ương, địa phương) trong xây dựng chính sách, quản lý ngành điện; cũng như quyền, nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân tham gia vào hoạt động điện lực và sử dụng điện.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy cho biết, trong thời gian qua, ngành năng lượng nói chung và ngành điện có bước phát triển tích cực, ngành điện đã đảm bảo tốt cân đối đủ điện cho phát triển đất nước, tuy nhiên bên cạnh kết quả tích cực còn hạn chế tồn tại, các nguồn cung trong nước chưa đáp ứng được yêu cầu, một số chỉ tiêu về an ninh năng lượng đã có diễn biến biến động thiếu tích cực… trường điện cạnh tranh, giá điện còn nhiều bất cập. Những tồn tại trên có nhiều nguyên nhân trong đó có sự chưa đồng bộ, phù hợp của các quy định về mặt pháp luật, trong đó có Luật Điện lực.

Với mục đích thu thập thêm thông tin, ý kiến chuyên gia, các Bộ ngành hữu quan để phục vụ việc nghiên cứu, xây dựng Báo cáo thẩm tra sơ bộ dự án Luật Điện lực (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban KHCN&MT của Quốc hội Lê Quang Huy đề nghị hội thảo tập trung thảo luận, đóng góp ý kiến, đề xuất giải pháp vào các vấn đề trọng tâm: Sự cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Điện lực; cơ sở chính trị, pháp lý, khoa học và thực tiễn; Việc thể chế hóa, cụ thể hóa đầy đủ, toàn diện các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng của dự thảo Luật; Tính hợp hiến, bảo đảm đồng bộ, thống nhất, khả thi của các quy định tại dự thảo Luật với hệ thống pháp luật; Những vấn đề theo các nhóm chính sách lớn…

Những ý kiến phát biểu, thảo luận, chia sẻ của các vị đại biểu Quốc hội, các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý tại hội thảo sẽ là nguồn thông tin, tư liệu quý đối với Ủy ban KHCN&MT - cơ quan chủ trì thẩm tra dự án Luật Điện lực (sửa đổi) trong việc xây dựng báo cáo thẩm tra sơ bộ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp vào tháng 8 tới.

Tại hội thảo, các đại biểu, chuyên gia, nhà khoa học tham dự hội thảo cho rằng, dự thảo Luật Điện lực (sửa đổi) đã thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước về đổi mới cơ chế, chính sách nhằm xây dựng thị trường điện, năng lượng đồng bộ, cạnh tranh, minh bạch, đa dạng hóa hình thức sở hữu và phương thức kinh doanh; áp dụng giá thị trường với các loại hình năng lượng; thúc đẩy đầu tư, khai thác điện gió, điện mặt trời và các dạng năng lượng tái tạo khác; luật hóa việc điều hành giá điện… Dự thảo Luật đã xác định các đối tượng tham gia thị trường điện cạnh tranh gồm: đơn vị phát điện, đơn vị truyền tải điện, đơn vị phân phối điện, đơn vị bán buôn điện, bán lẻ điện, đơn vị điều độ hệ thống điện quốc gia, đơn vị điều hành giao dịch thị trường điện lực, khách hàng sử dụng điện. Có ý kiến đề nghị, để thị trường điện cạnh tranh hoạt động hiệu quả, minh bạch, hạn chế tình trạng độc quyền trong ngành điện, bảo đảm hài hòa lợi ích của các bên tham gia thị trường, dự thảo Luật cần có quy định về tính độc lập trong hoạt động của các đối tượng tham gia thị trường điện cạnh tranh, tránh tình trạng “vừa đá bóng vừa thổi còi”. Bên cạnh đó, cần bổ sung quy định để bảo vệ quyền lợi của người sử dụng điện…

Kết luận hội thảo, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải khẳng định, các ý kiến phát biểu đều rất xác đáng, đầy tâm huyết, trách nhiệm. Do vậy, đề nghị Thường trực Ủy ban KHCN&MT khẩn trương tổng hợp các ý kiến phát biểu để xây dựng Báo cáo thẩm tra sơ bộ trên tinh thần thể chế hóa đầy đủ chủ trương, đường lối của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết 55-NQ/TW ngày 11/2/2020 của Bộ Chính trị về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật; bảo đảm chất lượng của dự thảo Luật, tính khả thi của các quy định.

Bên cạnh đó, ông Nguyễn Đức Hải đề nghị cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra phân tích, đánh giá kỹ những vấn đề còn khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai Luật Điện lực hiện hành, những vấn đề mới, đặc biệt phải kế thừa kết quả giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng giai đoạn 2016 – 2021 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội… bảo đảm khi trình Quốc hội ban hành được một đạo luật tốt, chất lượng, khả thi.