Đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của các hội trí thức từ Trung ương tới địa phương

Ngày 9/7/2024, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 107/NQ-CP về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24/11/2023 về tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới. Mục đích của Chương trình nhằm cụ thể hóa các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp để thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 45-NQ/TW; Đồng thời, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức của các cấp, các ngành, toàn thể xã hội, nhất là người đứng đầu với vai trò, tầm quan trọng của đội ngũ trí thức và công tác xây dựng, phát triển đội ngũ trí thức trong giai đoạn mới.

Để thực hiện thắng lợi mục tiêu của Nghị quyết số 45-NQ/TW, Chính phủ yêu cầu Bộ trưởng các bộ, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, Giám đốc Đại học Quốc gia tập trung chỉ đạo thực hiện 5 nhiệm vụ, giải pháp:

1- Tiếp tục nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của đội ngũ trí thức;

2- Đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng, đãi ngộ và tôn vinh trí thức, trọng dụng nhân tài;

3- Tăng cường quản lý nhà nước, hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách đối với đội ngũ trí thức;

4- Tăng cường nguồn lực xây dựng đội ngũ trí thức chủ động, tích cực hội nhập quốc tế;

5- Phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ trí thức; đổi mới nội dung, phương thức hoạt động các hội trí thức.

Là tổ chức của đội ngũ trí thức KH&CN Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam trực tiếp lãnh đạo có hệ thống từ Trung ương đến các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) có nhiệm vụ chủ trì thực hiện đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của các hội trí thức từ Trung ương tới địa phương thuộc VUSTA. Đây là nhiệm vụ thuộc giải pháp “Phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ trí thức; đổi mới nội dung, phương thức hoạt động các hội trí thức”; Các cơ quan phối hợp thực hiện: Bộ Nội vụ, Bộ Khoa học và Công nghệ, Ban Tuyên giáo Trung ương.

Theo Chương trình hành động, Chính phủ phân công các bộ ngành, địa phương thực hiện việc quán triệt, tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm và triển khai có hiệu quả các nội dung của Nghị quyết tới cán bộ, công chức, viên chức; ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 45-NQ/TW.

Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với các bộ ngành, địa phương xây dựng các đề án phát triển các cơ sở giáo dục đại học lớn theo hướng đạt trình độ tiên tiến của nhóm các trường hàng đầu trong khu vực châu Á phù hợp với các Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội các vùng và một số địa phương.

Các bộ ngành, địa phương chỉ đạo các cơ sở giáo dục đại học, cơ sở nghiên cứu khoa học trực thuộc xây dựng và tổ chức thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực trình độ cao, bồi dưỡng nhân tài; liên kết, hợp tác với các cơ sở tiên tiến trên thế giới để tăng cường nguồn lực đầu tư cho giáo dục đại học và khoa học công nghệ, tạo chuyển biến căn bản về chất lượng đào tạo nhân tài, phát triển đội ngũ trí thức trong giai đoạn mới của từng đơn vị. Tạo điều kiện và khuyến khích đội ngũ trí thức tham gia đóng góp ý kiến, tư vấn, phản biện, giám định xã hội đối với việc hoạch định chính sách, xây dựng và triển khai các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, công trình, dự án quan trọng thực hiện mục tiêu phát triển đất nước...

Chính phủ giao Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với các bộ ngành liên quan xây dựng chính sách đầu tư phát triển khoa học, công nghệ, nhất là công nghệ lõi, công nghệ nguồn, công nghệ mũi nhọn; quan tâm đầu tư cho nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu ứng dụng lĩnh vực Việt Nam có thế mạnh, khoa học xã hội và nhân văn, khoa học lý luận chính trị, quản lý, giáo dục và đào tạo, y tế, văn hoá, văn học, nghệ thuật; phát triển các trung tâm, mạng lưới nghiên cứu liên kết, kết nối với các mạng lưới đổi mới sáng tạo khu vực, toàn cầu, tạo điều kiện thuận lợi cho đội ngũ trí thức hợp tác, giao lưu, tiếp cận với tiến bộ khoa học - kỹ thuật của các nước tiên tiến. Đồng thời xây dựng đề án hoàn thiện hành lang pháp lý nhằm nâng cao hiệu quả và phát huy hoạt động của Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ quốc gia; nghiên cứu cơ sở khoa học về thành lập Quỹ đầu tư đổi mới sáng tạo; đổi mới, nâng cao hiệu quả việc đánh giá, công nhận các chức danh khoa học; rà soát, hoàn thiện hệ thống giải thưởng nhà nước, giải thưởng ngành, lĩnh vực và các chính sách tôn vinh khác đối với đội ngũ trí thức.

Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với các cơ sở giáo dục và đào tạo, cơ sở nghiên cứu trong nước xây dựng Nghị quyết của Chính phủ về thí điểm một số cơ chế, chính sách đột phá trong đào tạo, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao trong một số lĩnh vực trọng yếu (nhằm tạo đột phá, chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện về chất lượng đào tạo nhân lực trình độ cao tại một số cơ sở giáo dục đại học và tổ chức khoa học công nghệ).

Ngân hàng nhà nước Việt Nam phối hợp với các bộ/ngành liên quan xây dựng cơ chế, chính sách ưu đãi về tín dụng đối với các cơ sở giáo dục - đào tạo, nghiên cứu khoa học, công nghệ, văn hoá, văn học, nghệ thuật.

Bộ Ngoại giao phối hợp với các bộ/ngành liên quan triển khai đề án phát huy nguồn lực của người Việt Nam ở nước ngoài phục vụ phát triển đất nước trong tình hình mới...