Tương quan lực lượng giữa Nga và Ukraine ở Kherson
Tình hình giao tranh ở khu vực Kherson, miền nam Ukraine rất ác liệt, chiến tuyến của Nga và Ukraine đang ngày đêm bắn phá nhau.
Hiện có thông tin quân đội Ukraine đã tập hợp 60.000 quân để chuẩn bị cho một cuộc phản công quy mô lớn, và Quân đội Nga cũng đang tăng cường lực lượng đến Kherson. Trận quyết chiến chiến lược tại đây sẽ sớm bắt đầu?
Một số phương tiện truyền thông phương Tây cũng cho rằng, trận quyết chiến chiến lược tại Kherson sẽ rất ác liệt và quy mô có thể so với các trận đánh quyết liệt ở châu Âu hồi Thế chiến II. Nhưng giới phân tích quân sự độc lập có những phản biện trái với truyền thông phương Tây?
Khái niệm về trận chiến diễn ra ác liệt, trước hết là quy mô giữa hai bên, sau đó là hỏa lực, binh lực, vũ khí,… phải đạt đủ cường độ. Hiện nay truyền thông phương Tây dự đoán rằng, chiến dịch Kherson sẽ rất “bi thảm” với cả hai bên tham chiến, vì dù có thắng, tổn thất cũng là rất lớn.
Dùng từ "bi thảm" có nghĩa là thương vong rất lớn, nhưng liệu tình hình giao tranh ở khu vực Kherson có thực sự như những gì truyền thông phương Tây tuyên truyền?
Báo chí phương Tây đưa tin, quân đội Ukraine đã tập hợp từ 60.000 đến 80.000 quân; và quân đội Nga hiện đang bổ sung thêm viện binh, ước tính lên tới hơn 30.000 quân. Tổng sức mạnh của hai bên trong khu vực này là 100.000 quân.
 |
| Đồ họa cho thấy quân đội Ukraine hiện đang tiến về Kherson theo ít nhất 3 hướng. Nguồn Sina |
Không gian diễn ra khu vực chiến đấu không phải là lớn; vì vậy, xét về quy mô từ sau Thế chiến thứ hai, đã có nhiều cuộc chiến tranh xảy ra trên một khu vực lớn hơn ở Kherson.
Ví dụ như Chiến tranh Trung Đông lần thứ tư, Chiến tranh Iraq, Chiến tranh vùng Vịnh. Đặc biệt, Chiến tranh vùng Vịnh năm 1991 còn bi thảm hơn xung đột Nga-Ukraine hiện nay.
Vì vậy, cái gọi là "bi thảm" của truyền thông phương Tây là sự “thổi phồng” thái quá. Nhưng phải khẳng định, tầm quan trọng của chiến dịch Kherson đối với cả hai bên thì không thể được đánh giá thấp.
Trên mặt trận Kherson, các thông tin về tình hình của cả Nga và Ukraine đều trái ngược nhau. Phía Nga cho rằng cuộc phản công của Ukraine đã bị cản trở; phía Ukraine cho rằng phía Nga đang chuẩn bị cho cuộc rút lui.
Liên quan đến tuyên bố của phía Ukraine rằng quân đội Nga đang chuẩn bị cho cuộc rút lui, tin tức đã lan truyền từ lâu. Dấu hiệu chính là phía Nga thông báo rằng, một số lượng lớn cư dân đã được sơ tán khỏi thành phố Kherson.
Trên thực tế, lý do quân đội Nga làm như vậy, thực ra là để thực hiện phòng ngự tốt hơn, nhằm giảm áp lực hậu cần và tiện cho việc sử dụng vũ khí hạng nặng. Đây là mục đích chính của phía Nga.
So sánh tương quan lực lượng của hai bên, có thể nói quân đội Ukraine đang có ưu thế nhất định, nhất là trước khi sông Dnepr đóng băng vào mùa đông, quân đội Ukraine thực sự có cơ hội tấn công.
Vừa qua, sau khi quân đội Ukraine dùng tên lửa HIMARS bắn phá các cây cầu trên sông Dnepr, đặc biệt là cầu đập New Kakhovka và cầu Antonov, quân đội Nga đã phải chịu áp lực hậu cần rất cao. Trong tương lai, việc cung cấp hậu cần của Nga không thể thực hiện bằng cầu đường bộ qua sông, đây là thời cơ tấn công của quân đội Ukraine.
Kherson có ý nghĩa chiến lược gì đối với Nga và Ukraine?
Lý do khiến hai bên “quyết chiến” ở khu vực Kherson, là do khu vực này đặc biệt quan trọng đối với cả hai bên. Kherson là trung tâm tỉnh lỵ duy nhất, mà Nga tràn ngập được hoàn toàn cho đến nay; và nó đặc biệt quan trọng về mặt chính trị.
Ngoài ra, theo quan điểm quân sự, phía dưới Kherson là Nikolayev, bên cạnh là thành phố cảnh Odessa, khu vực này là vùng giáp biển duy nhất còn lại của Ukraine.
Là một quốc gia ven biển, Ukraine phải giữ Odessa bằng mọi giá. Do đó, về mặt quân sự, Kherson là đầu cầu cho cuộc tấn công vào Odessa.
Sở dĩ phía Ukraine sẵn sàng “quyết chiến” trong trận này, là vì Kherson quá quan trọng đối với phía Kiev.
Đối với cả Nga và Ukraine, dù là chính trị hay quân sự, Kherson đều có ý nghĩa to lớn và không bên nào được phép thua trong chiến dịch này.
Diễn biến chiến dịch Kherson sẽ như thế nào?
Liên quan đến các hoạt động tấn công và phòng thủ tại Kherson, đặc biệt là lực lượng Nga và Ukraine ở hữu ngạn sông Dnepr, có nhiều suy đoán khác nhau; một số người cho rằng, quân Nga có thể rút về Kherson sau khi tất cả cư dân được sơ tán.
Nếu chiến đấu trong thành phố, rõ ràng quân đội Ukraine không có lợi thế, khi họ không mạnh về hỏa lực pháo binh và xe tăng.
Từ tình hình hiện tại, trên thực tế, quân đội Ukraine mặc dù có những lợi thế nhất định, nhưng không quá rõ ràng. Trước hết, các vị trí phòng thủ của quân Nga ở hữu ngạn sông Dnepr hiện đã bị nén lại một phần, nhưng lực lượng phòng thủ đã tăng lên.
Thứ hai, nếu quân đội Nga rút về thành phố Kherson, điều đó có nghĩa là vị trí pháo binh của quân đội Ukraine và hỏa lực tầm xa bao gồm cả HIMARS có thể được đẩy về phía trước.
Nếu trận địa bắn của pháo binh được đẩy về phía trước, tầm bao quát của hỏa lực có thể đánh trực tiếp vào cầu phao hoặc các lối đi khác qua sông Dnepr để cắt đứt nguồn cung cấp hậu cần. Như vậy phòng tuyến của quân đội Nga sẽ trở lên rối loạn.
Vì vậy, dưới góc độ quân sự, quân đội Nga sẽ không dễ dàng thu nhỏ tuyến phòng thủ về phía rìa thành phố.
Thứ ba, có những biến số về việc liệu quân đội Ukraine có thể tiến lên hay không.
Hiện tại, đà tấn công của quân đội Ukraine rất mạnh, nhưng hoạt động tấn công không giống như hoạt động phòng thủ. Trong chiến đấu phòng ngự, có thể dựa vào vũ khí hạng nhẹ và chống tăng, cùng công sự phòng ngự để phòng ngự ngoan cường. Nhưng tấn công đòi hỏi phải có hỏa lực mạnh, thường theo công thức là 3:1 - nghĩa là lực lượng tấn công phải được trang bị ngang bằng và có quân số đông gấp 3 lực lượng phòng thủ.
Cách đây một thời gian, lý do khiến quân đội Ukraine trên tuyến phía bắc Kherson có thể đạt được đột phá tương đối lớn, là do họ đã tập trung được hàng trăm xe tăng và xe bọc thép để tạo thành mũi đột phá.
Nhưng hiện tại, số lượng xe tăng, thiết giáp còn lại của quân đội Ukraine không nhiều, đặc biệt phải đảm đương nhiều mặt trận; vì vậy, theo hướng Kherson, liệu quân đội Ukraine có thể tập trung đủ xe tăng, thiết giáp hay không là một câu hỏi.
Do đó, trong giai đoạn tiếp theo trong tương lai, hoạt động tấn công và phòng thủ tại Kherson, dự kiến sẽ vẫn được thực hiện ở vùng ngoại ô bên ngoài và dưới trạng thái vừa tấn công vừa phòng thủ.
Quân đội Nga đã được tăng cường thêm bao nhiêu lực lượng?
Bộ trưởng Quốc phòng Nga Shoigu đã báo cáo với Tổng thống Putin vào ngày 28/10 rằng, nhiệm vụ huy động cục bộ 300.000 quân đã hoàn thành; hiện tại, 218.000 người đang được huấn luyện, 82.000 người đã hoàn thành khóa huấn luyện và được triển khai tới chiến trường Ukraine.
Những con số báo cào này ẩn chứa những thông điệp đằng sau rất mạnh mẽ. Thứ nhất, nó cho thấy tình trạng thiếu quân của quân đội Nga trên tiền tuyến về cơ bản đã được “xoa dịu”.
Nên nhớ sau khi xung đột Nga-Ukraine bùng nổ, tổng sức mạnh của phía Nga là khoảng 200.000 quân, trong đó quân đội Nga chính quy khoảng 100.000 người; lực lượng còn lại là lực lượng vũ trang của dân quân Luhansk và Donetsk, vệ binh Chechnya ở và sau đó là lực lượng bán quân sự, v.v.
Cách đây ít lâu, nhiều quân Nga đã được rút về nước “để nghỉ ngơi”, nên tình trạng thiếu quân xảy ra khắp các mặt trận; việc bổ sung 80.000 quân đã tăng cường lực lượng của Nga tại Ukraine lên rất nhiều.
Thứ hai, rất nhiều lực lượng chính của quân đội Nga có thể được rút ra cho các hoạt động cơ động. Ví dụ, mặt trận Kherson đang diễn ra ác liệt, nhưng lực lượng phòng thủ chính của quân đội Nga ở mặt trận Kherson lại là quân dù.
Cần phải nhớ rằng, lính dù là con át chủ bài của Điện Kremlin, chỉ cần có lệnh, thì lính dù sẽ di chuyển nhanh và xung phong nhanh hơn nhiều so với bộ binh thông thường.
Đặc điểm của đơn vị lính dù này là gì? Họ được huấn luyện tốt hơn và hiệu quả chiến đấu tương đối mạnh, mặc dù chỉ được trang bị vũ khí hạng nhẹ. Họ có khả năng cơ động nhanh, có thể nhanh chóng tấn công vào sâu phía sau đối phương.
Do quân đội Nga trải dài trên một chiến tuyến dài trên 1.000 km; trải dài trên một chiến tuyến như vậy, quân Nga cần phải duy trì trật tự, ngăn chặn phía bên kia xâm nhập, tuần tra và đảm bảo các dịch vụ chiến đấu, v.v., vốn chiếm một số lượng lớn quân Nga; do vậy số lượng quân không đủ. Chính vì lẽ đó, quân đội Nga phải sử dụng lực lượng dù tinh nhuệ - vốn có khả năng tấn công tốt - vào nhiệm vụ phòng thủ ở Kherson.
Vì vậy, lần này Quân đội Nga có 80.000 quân được tăng cường cho chiến trường Ukraine, trong đó có 41.000 quân đang chiến đấu trên tiền tuyến, và 41.000 người còn lại đảm nhận nhiệm vụ ở tuyến hai.
Ngoài ra những lực lượng quân dù được rút ra, trở thành lực lượng dự bị tinh nhuệ của chiến dịch, sẵn sàng đổ bộ vào phía sau lưng các mũi phản công của Quân đội Ukraine, hoặc tổ chức phản công quy mô lớn.
Thứ ba, có một thông tin rất quan trọng khác, đó là 220.000 quân Nga hiện đang huấn luyện ở khu vực Viễn Đông của Nga. Sau khi huấn luyện, có hai mục đích, thứ nhất là tiếp tục bổ sung các đơn vị chiến đấu hiện có để tăng sức chiến đấu,
Thứ hai là hình thành một số quân đoàn chiến đấu mới, thậm chí có thể đạt đến quy mô của các tập đoàn quân. Một khi quân đoàn xung kích hơn 100.000 người được đưa vào chiến trường Ukraine vào mùa đông, có thể làm thay đổi cơ bản cục diện toàn bộ chiến trường xung đột Nga-Ukraine.
Tiến Minh (tổng hợp)