Các máy bay chiến đấu từ những mẫu cũ như F-16 đến các phiên bản mới như F-35, đều đã và đang được tích hợp những công nghệ AI tiên tiến nhằm cải thiện khả năng tác chiến, tăng cường độ chính xác và cải thiện hiệu quả trong các tình huống chiến đấu phức tạp.
 |
| Chiến đấu cơ F-35 sử dụng trí tuệ nhân tạo AI để xử lý các thuật toán, đóng vai trò then chốt tới khả năng tác chiến điện tử của không quân Mỹ. |
Tuy nhiên, việc ứng dụng AI trong quân sự, đặc biệt là trong các máy bay chiến đấu, không chỉ tạo ra những sự vượt trội, mà còn đặt ra những vấn đề liên quan đến quyền kiểm soát, tự chủ và nguy cơ phụ thuộc vào nước ngoài.
AI sử dụng trong máy bay chiến đấu
AI mang lại những lợi ích vượt trội trong việc nâng cao khả năng chiến đấu của máy bay. Các hệ thống AI có thể thực hiện hàng loạt nhiệm vụ, từ việc điều khiển máy bay đến việc phân tích dữ liệu tình báo và ra quyết định trong môi trường chiến tranh.
 |
| Các máy bay chiến đấu hiện đại được trang bị các cảm biến, radar và hệ thống phân tích AI có thể giúp máy bay phát hiện và đối phó với các mối đe dọa nhanh chóng hơn so với con người. |
Một trong những điểm mạnh nổi bật của AI trong các máy bay chiến đấu là tính tự động hóa. Các hệ thống AI có thể tự động điều khiển máy bay trong các tình huống chiến đấu căng thẳng, cho phép phi công tập trung vào các quyết định chiến thuật quan trọng mà không phải lo lắng về những yếu tố kỹ thuật phức tạp. AI có thể tối ưu hóa các chiến thuật tác chiến dựa trên tình hình chiến trường, từ đó cải thiện tỷ lệ thắng trong các cuộc đối đầu.
 |
| Cận cảnh buồng lái ngập tràn công nghệ của F-35 Lightning II của không quân Mỹ. |
Ví dụ, trong tiêm kích tàng hình F-35 Lightning II, được xem là một trong những máy bay chiến đấu hiện đại nhất của Quân đội Mỹ, AI được sử dụng để điều khiển và tối ưu hóa hệ thống cảm biến, vũ khí, và các chiến thuật tấn công. Các hệ thống tự động có thể xử lý dữ liệu từ các cảm biến khác nhau và đưa ra các quyết định tác chiến trong thời gian cực kỳ ngắn.
Mối lo ngại về sự phụ thuộc và kiểm soát
Dù AI mang lại nhiều lợi ích, nhưng sự phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài đang trở thành một mối lo ngại lớn đối với các quốc gia sử dụng máy bay chiến đấu từ các nhà cung cấp như Mỹ.
 |
| Bộ Quốc phòng Đức đã đặt hàng tổng cộng 35 máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 Lockheed Martin F-35 Lightning II. |
Các quốc gia như Đức, Nhật Bản và các thành viên NATO khác hiện đang triển khai các máy bay F-35, nhưng với một thực tế rằng hệ thống phần mềm của máy bay này do Mỹ phát triển và kiểm soát. Điều này tạo ra một câu hỏi quan trọng: Liệu các quốc gia này có thể hoàn toàn kiểm soát và sử dụng các máy bay của mình trong các tình huống chiến tranh căng thẳng nếu Mỹ quyết định ngừng cung cấp phần mềm hoặc vô hiệu hóa các hệ thống điều khiển từ xa?
 |
| Công nghệ trí tuệ nhân tạo giúp Elon Musk dễ dàng vô hiệu hoá từ xa chiếc Tesla Cybertruck của Lãnh đạo Chechnya Ramzan Kadyrov. |
Với công nghệ AI ngày càng phát triển, Mỹ có thể kiểm soát các máy bay chiến đấu và vũ khí được xuất khẩu, thông qua việc ngừng cung cấp các bản cập nhật phần mềm hoặc thậm chí vô hiệu hóa từ xa thông qua các kênh truyền thông bảo mật.
 |
| Một quan chức trong bộ quốc phòng Đức đã lên tiếng về những rủi ro liên quan đến sự phụ thuộc vào vũ khí quân sự nhập khẩu, đặc biệt là khi các máy bay chiến đấu F-35 của Đức do Mỹ sản xuất. |
Những quan ngại này không phải là không có cơ sở, khi mà các quốc gia đồng minh của Mỹ thường xuyên phải phụ thuộc vào các phần mềm và công nghệ của Mỹ để vận hành các vũ khí hiện đại.
Tuy nhiên, Đức và các quốc gia khác trong NATO cũng nhận thức được rằng việc phát triển các công nghệ quân sự nội địa, hoặc ít nhất là giảm thiểu sự phụ thuộc vào các nhà cung cấp nước ngoài, là một chiến lược cần thiết trong bối cảnh địa chính trị phức tạp hiện nay.
Thách thức này cũng đã thúc đẩy nhiều quốc gia, bao gồm cả Israel và Pháp, bắt đầu tập trung vào nghiên cứu và phát triển các máy bay chiến đấu tự chủ, sử dụng công nghệ AI và các hệ thống vũ khí của riêng mình.
Chính Trí