Máy bay không người lái đang dần trở thành thứ vũ khí quan trọng nhất trong các cuộc xung đột hiện đại và cuộc xung đột Nga – Ukraine càng chứng minh điều đó rõ ràng hơn. Dưới đây là một số máy bay không người lái đang hoạt động rất hiệu quả trên các chiến trường của Ukraine.
 |
| UAV Octocopters R18 |
Octocopter R18
Chiếc UAV này do Ukraine sản xuất được thiết kế đặc biệt để thả bom. R18 đã bị loại bỏ mọi thứ trừ các bộ phận thiết yếu để tối đa hóa khả năng tải trọng khoảng 5 kg. Ngay cả các chân hạ cánh cũng đã bị lược bỏ, nghĩa là nó cần cất cánh và hạ cánh phải nhờ sự trợ giúp của con người.
R18 có thể bay mà không cần đèn trong bóng tối, đồng thời sử dụng camera chụp ảnh nhiệt để phát hiện quân địch và phương tiện. Các video do R18 ghi lại cho thấy xe tăng Nga bị tiêu diệt bởi lựu đạn xuyên giáp rẻ tiền được trang bị vây đuôi in 3D thả từ dòng máy bay này.
Octocopters R18 có tám cánh quạt giúp độ thăng bằng của máy bay cao hơn so với các dòng UAV khác. Ngay cả khi một động cơ bị hỏng hoặc bị bắn hỏng, chiếc UAV này vẫn có thể tiếp tục bay. Hiện có khoảng 20 chiếc R18 đang được vận hành trên chiến trường Ukraine.
 |
| UAV Kvazimachta |
Kvazimachta
Đây là máy bay không người lái phi sát thương được quân đội Nga thiết kế để bay lơ lửng tại chỗ với nhiệm vụ trinh sát và truyền tín hiệu, loại UAV này không thể di chuyển vượt quá chiều dài của dây cáp điện, được nối với trạm chỉ huy trên mặt đất để cung cấp năng lượng cho máy bay. Dây buộc đó giới hạn độ cao của chiếc UAV chỉ khoảng 70 mét, nhưng cho phép chiếc UAV có thể ở trên không liên tục ba ngày trước khi phải hạ cánh để kiểm tra bảo trì.
Kvazimachta mang theo camera và phần cứng viễn thông cho phép nó hoạt động như một chiếc khinh khí cầu lơ lửng, có thể di dời nhanh chóng và ít bị tấn công bằng pháo hơn so với tháp viễn thông cố định.
 |
| UAV DJI Mavic |
DJI Mavic
Các nhà sản xuất máy bay không người lái Trung Quốc thiết kế loại máy bay này chủ yếu cho các nhà làm phim và nhiếp ảnh gia, nhưng cả hai bên trong cuộc xung đột ở Ukraine đều sử dụng loại UAV DJI để trinh sát, hiệu chỉnh pháo binh và thả lựu đạn sát thương nhỏ.
DJI Mavic được trang bị một ống kính tele chất lượng thấp, cho phép giám sát các mục tiêu tầm xa và một ống kính góc rộng sắc nét hơn. DJI Mavic có thể mang và thả những quả lựu đạn đơn lẻ được trang bị ngòi nổ tác động.
Tuy nhiên, các phiên bản hiện tại của dòng UAV này có rủi ro cao đối với người điều khiển trong các tình huống xung đột. Nhà sản xuất DJI cho biết, họ cũng bán một hệ thống radar được thiết kế đặc biệt để phát hiện những chiếc UAV này. Thông qua radar có thể xác định chính xác đường bay của chiếc UAV và tìm ra vị trí người điều khiển nó.
DJI đã ngừng bán máy bay không người lái của mình ở Ukraine và Nga, nhưng việc nhập khẩu dễ dàng từ các nước láng giềng khiến động thái này phần lớn chỉ mang tính biểu tượng.
Bất chấp tuyên bố không cung cấp máy bay không người lái cho các hoạt động quân sự của DJI, thực tế đã chứng minh, rất khó để nhà sản xuất này có thể kiểm soát mục đích sử dụng mà khách hàng cuối cùng hướng tới.
 |
| UAV Orlan-10 |
Orlan-10
Đây là máy bay không người lái của Nga có cánh cố định chủ yếu sử dụng máy ảnh và cảm biến để điều chỉnh các trận địa pháo, phát hiện chuyển động của kẻ thù, nhưng máy bay cũng được ghi nhận là sử dụng để thả bom nhỏ.
Orlans-10 cũng được cho là có khả năng gây nhiễu các tháp điện thoại di động địa phương và gửi tin nhắn đe dọa. Kể từ năm 2014, những người lính Ukraine ở tuyến đầu chiến đấu với phe ly khai do Nga hậu thuẫn bắt đầu nhận được những tin nhắn văn bản cảnh báo họ hạ vũ khí và đầu hàng.
 |
| UAV Bayraktar TB2 |
Bayraktar TB2
Là dòng máy bay không người lái do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất, ban đầu được coi là nhân tố thay đổi cuộc chơi đối với Ukraine, khi các video cho thấy Bayraktars phá hủy nhiều phương tiện có giá trị của Nga trong giai đoạn đầu của cuộc xung đột.
Nhưng khi bước tiến quân của Nga chậm lại và các lớp phòng không được thiết lập ở nhiều khu vực do quân Nga kiểm soát, những chiếc Bayraktar TB2 ngày càng dễ bị tổn thương. Những chiếc UAV này dễ dàng bị radar phát hiện và bị vũ khí phòng không tiêu diệt.
Ngay từ tháng 6/2022, các binh sĩ Ukraine đã mô tả Bayraktar là “gần như vô dụng” và chiếc UAV này chủ yếu được giao thực hiện các nhiệm vụ trinh sát đường dài đặc biệt.
 |
| UAV Orions |
Kronshtadt Orion
Là một loại UAV của Nga có hình dáng tương tự máy bay không người lái chiến đấu Reaper do Mỹ sản xuất. Máy bay có thiết kế đuôi hình chữ V giúp làm giảm dấu hiệu nhận biết của radar. Máy bay có sải cánh dài 16 mét giúp chở được nhiều nhiên liệu và tăng thời gian bay lên tới 24 giờ. Orions đã tham gia một số cuộc tấn công vào các phương tiện của Ukraine trong những tuần đầu của cuộc xung đột.
 |
| UAV Switchblades 300 |
Switchblades 300
Chiếc “máy bay không người lái tự sát” do Mỹ sản xuất chỉ nặng 2,5 kg và chiếc UAV có thể được mang trong một chiếc ba-lô. Switchblades 300 được triển khai từ một ống giống như súng cối để đưa chúng lên không trung trước khi cánh mở ra và cánh quạt hoạt động.
Switchblades sử dụng nguồn cấp dữ liệu video trực tiếp để nhắm mục tiêu cách xa tới 10 km với tốc độ lên tới 160 km/h. Switchblades 300 được trang bị đầu đạn cỡ nhỏ có khả năng tiêu diệt máy bay chiến đấu của đối phương và làm hư hại các phương tiện không bọc thép.
Lê Quang