Có phải lực lượng Wagner dựa vào “chiến thuật biển người”?

Được cho là lực lượng lính đánh thuê lớn nhất thế giới hiện nay, lực lượng lính đánh thuê Wagner của Nga, đã góp phần tạo nên bước ngoặt trên chiến trường Bakhmut.  

Tuy nhiên đến năm 2023, chúng ta vẫn có thể thấy cách mô tả về "chiến thuật biển người", sau khi lực lượng Wagner chiếm được “pháo đài” Soledar của Ukraine; khi trả lời phỏng vấn, quân đội Ukraine tham chiến cho biết, quân Wagner “liên tục chịu thương vong” và tấn công theo chiến thuật kiểu “biển người”. Chiến thắng của Wagner bằng cách đổi lấy thương vong liên tục?

Ảnh: Quân Wagner chiếm mục tiêu ở thị trấn chiến lược Soledar. Nguồn Topwar.

Trên thực tế, cuộc xung đột Nga-Ukraine có rất nhiều UAV theo dõi chiến trường, nên không khó để sản xuất một vài video; nếu Quân đội Ukraine cung cấp vài video như vậy, thì quân Wagner cũng cung cấp video đang dọn dẹp đống các thi thể của quân đội Ukraine trong trận chiến ở Soledar.

Có những hình ảnh video, do chính truyền thông phương Tây thực hiện, có thể là minh chứng để bác bỏ rằng, lực lượng Wagner dường như đã sử dụng chiến thuật biển người quy mô lớn.

Trong một cuộc phỏng vấn ở Bakhmut, các phóng viên chiến trường Mỹ đã đếm được 240 người Ukraine sơ tán bị thương trong một ngày trong bệnh viện. Tất cả những điều này đều được thực hiện trong các video nhỏ.

Ảnh: Một nghĩa trang mai táng quân Ukraine hy sinh bảo vệ Soledar. Nguồn Sina.

Vì vậy, một vài video và hình ảnh đơn lẻ không thể phản ánh toàn cảnh chiến trường, khi nói về cái gọi là “chiến thuật biển người” của Wagner; do vậy chúng ta phải nhìn nhận nó một cách toàn diện.

Nếu là chiến thuật biển người, điều cơ bản nhất là trước tiên phải đông quân. Tập đoàn bán quân sự Wagner trước khi chiếm được Popasnaya không có nhiều người, sau đó đã nhanh chóng mở rộng; theo ước tính trước đó của truyền thông Anh, quy mô lên gần 20.000 người.

Theo ông Kirby, điều phối viên truyền thông chiến lược của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, tháng trước cho biết, lực lượng Wagner có khoảng 50.000 người. Nói cách khác, cho dù theo ước tính của Mỹ, Wagner cũng chỉ có 50.000 người, con số này cũng không nói là quá cao.

Ảnh: Binh lính Ukraine bị thương trong chiến dịch bảo vệ Soledar. Nguồn Sina.

Trong khi Quân đội Ukraine ở chiến trường Bakhmut có gần 30 lữ đoàn chủ lực, trong đó quân chính quy chiến đấu chiếm hơn một nửa quân số. Tuy nhiên lực lượng của Ukraine tại Bakhmut bị thương vong nặng nề, liên tục phải bổ sung thêm quân. Nên quân số tổng thể của quân đội Ukraine, không chỉ vượt qua lực lượng Wagner, cộng với cả quân chính quy Nga tại Bakhmut.

Theo mô tả của truyền thông phương Tây, hiện tại chiến trường Bakhmut, quân chính quy của Nga đảm nhiệm hỗ trợ vòng ngoài, chủ yếu là hỗ trợ hỏa lực. Do đó, tình huống mà quân đội Ukraine mô tả có một chút kết hợp với thực tế: Tập đoàn Wagner với một số ít quân đang tiến hành một "cuộc tấn công kiểu biển người", chống lại quân đội Ukraine, với số lượng “đông hơn mình” rất nhiều.

Theo logic thông thường, nếu quân Wagner kém như vậy, thì quân đội Ukraine sẽ gặt hái kết quả như “thu hoạch lúa mì” và vẫn giữ vững trận địa phòng ngự của họ. Nhưng kết quả cuối cùng là: Tập đoàn Wagner ít quân hơn, chẳng những tràn ngập Soledar mà còn tiếp tục đánh thiệt hại nặng quân đội Ukraine, buộc quân dự bị Ukraine phải tiếp tục tăng viện.

Ảnh: Quân Wagner làm chủ nhà ga Sol tại thị trấn Soledar. Nguồn Sina.

Ví dụ, phần lớn quân đội Ukraine chiến đấu ác liệt với Wagner ở Soledar đều đến từ mặt trận Kherson, thậm chí Lữ đoàn xung kích đường không số 77 mới thành lập, cũng được Quân đội Ukraine tung vào chiến trường Bakhmut.

Khi lời lẽ của quân Ukraine mâu thuẫn với thực tế, và nếu thực tế nhất định không có vấn đề gì, thì chỉ có thể là thông tin của Quân đội Ukraine không đúng sự thật; điều đó có thể khẳng định:

Thứ nhất: Nếu lực lượng Wagner thương vong nặng nề, thì họ không thể nào duy trì ổn định cường độ công kích;

Thứ hai: Chiến thuật của Wagner không hề dễ bẻ gẫy, nếu không thì Wagner đã không thể tấn công thành phố và tràn ngập trước lực lượng chủ lực của quân đội Ukraine;

Về thương vong của Wagner, chúng ta không cách nào biết được tin tức chính xác; nếu căn cứ thông tin của Quân đội Ukraine ở chiến trường báo cáo, Wagner đã sớm bị đánh tan. Nhưng nhưng tại sao họ lại tràn ngập Soledar?

Đồ họa các đơn vị lính đánh thuê Wagner ở chiến trường Bakhmut. Nguồn Topwar.

Theo ông Kirby, người luôn nhấn mạnh thương vong của Wagner, chẳng qua là 1.000 người thiệt mạng trong vài tuần (tháng 11 đến tháng 12/2022), nghĩa là mỗi trận chiến có hàng chục người thiệt mạng một ngày. Hàng chục người thiệt mạng mỗi ngày trên chiến tuyến hàng trăm km xung quanh Bakhmut, vậy khó có thể coi đây là “chiến thuật biển người”.

Hơn nữa, đây là con số mà Mỹ có thể “đánh giá quá cao”, nhằm hạ bệ khả năng chiến đấu của lực lượng Wagner. Ngược lại, quân đội Ukraine có hàng trăm thương vong hàng ngày ở mặt trận Bakhmut, điều này thậm chí còn được truyền thông phương Tây thân Ukraine xác nhận.

Nên nhớ Quân đội Ukraine ở thế phòng ngự, quân đông hơn toàn bộ lực lượng Wagner và Nga; nhưng quân Ukraine vẫn đang thất thủ.

Kết quả là bên “ít thương vong” trở thành bên sử dụng “chiến thuật biển người”; còn bên bị thương vong nhiều, thì phải rút lui; đây rõ ràng là sự không nhất quán trong các phát biểu của phía Ukraine.

Do đó, phải có lý do tại sao Wagner có thể hạ gục nhóm chủ lực của quân đội Ukraine, tràn ngập được các thành phố; đồng thời kiểm soát hiệu quả thương vong khi quân số ít hơn, nếu không sẽ không thể giải thích được thực tế hiện tại.

Lực lượng Wagner có phải toàn là phạm nhân?

Vì Tập đoàn Wagner chiêu mộ tù nhân tham chiến, nên truyền thông phương Tây đương nhiên sẽ cho rằng, Tập đoàn Wagner là một “quân đội tù nhân”. Vì tù nhân cũng là một thành phần nhân sự, vậy làm thế nào chúng ta có thể nói về hiệu quả chiến đấu?

Trên thực tế, đúng là Tập đoàn Wagner có những người có tiểu sử không mấy sáng sủa, nhưng điều đó không có nghĩa là tất cả họ đều là phạm nhân. Trong cơ cấu nhân sự của họ, nòng cốt là các cựu quân nhân đã phục viên của quân đội Nga; sau khi tập đoàn Wagner trỗi dậy, những người này chính là trụ cột cốt lõi.

Và trong quá trình thực chiến, hệ thống huấn luyện độc đáo của Wagner đã được tạo ra. Sau khi gia nhập Wagner, hàng loạt khóa huấn luyện được tiến hành rất thực tế, giúp hầu hết các học viên có khả năng chiến đấu thực tế hơn. Sau khi trải qua khóa huấn luyện chiến đấu, họ đã trưởng thành nhanh chóng.

Đối với tuyển nhân viên, Wagner nhất định có yêu cầu; việc tuyển mộ tù nhân cũng phải có những điều kiện nhất định. Đương nhiên, nói như vậy, chúng ta không có ý nói tất cả lính Wagner đều là “cao thủ”, từ phương diện thực chiến mà nói, họ cũng có “tân binh”.

Theo miêu tả của truyền thông phương Tây và Ukraine, lực lượng Wagner đều là “tân binh”, tấn công theo kiểu biển người. Nếu lực lượng Wagner mà "tân binh" chiếm ưu thế, thì tại sao họ có thể đánh chiếm những vị trí mà quân chính quy Nga không chiếm được?

Một câu hỏi đặt ra là tại sao quân đội chính quy Ukraine liên tiếp rút lui trước Wagner; vậy sức mạnh của Quân đội chính quy Ukraine là gì?

Những thứ này không yêu cầu kiến thức quân sự thường thức, dùng suy luận logic thông thường cũng có thể biết đáp án; dù sao kỷ lục là có thật, không thể giễu cợt Wagner có sức chiến đấu kém, mà phải thừa nhận họ thực sự mạnh?

Ảnh: Một lính đánh thuê Wagner canh gác ở Soledar sau khi tràn ngập thị trấn chiến lược này. Nguồn Topwar.

Điều gì tạo nên sức mạnh chiến đấu của lực lượng Wagner?

Trong các mô tả chung, Wagner được gọi là lính đánh thuê, nhưng thực tế đây là một "đội quân mới" do Điện Kremlin nuôi dưỡng. Lực lượng này đã loại bỏ rất nhiều hạn chế của quân đội chính quy Nga, và được tổ chức theo triết lý hoàn toàn mới; nên có thể nâng cao hiệu quả chiến đấu hơn nữa.

Ví dụ, ông Yevgeny Prigozhin, người sáng lập nhóm, nói rằng ở Wagner, bất kỳ ai cũng có thể tham gia thảo luận về phương án chiến đấu; ý tưởng nào có thể đưa ra và điều kiện cần thiết để hoàn thành nhiệm vụ. Có những đường dây liên lạc giữa cấp trên và cấp dưới, giữa chỉ huy và lãnh đạo, thậm chí là liên lạc bằng số điện thoại di động - cách thức này khó có thể được chấp nhận trong một đội quân chính quy.

Trước trận đánh sẽ tổ chức hội nghị thảo luận dân chủ quân sự, bàn kế hoạch tác chiến. Kế hoạch chiến đấu một khi đã được hoàn thành, nó phải được thực hiện nghiêm ngặt.

Khi truyền thông Nga phỏng vấn các chiến đấu viên của Wagner, những chiến binh này cũng cho biết, quan điểm của mọi người đều có thể nêu ra, sau khi chốt phương án tác chiến, việc duy nhất cần làm là thực hiện và hoàn thành nhiệm vụ.

Ảnh: Một hội nghị “dân chủ quân sự” trước trận đánh của lính đánh thuê Wagner. Nguồn Topwar.

Chúng tôi biết rằng, hệ thống này rất quan trọng để kích thích hiệu quả chiến đấu và phong cách này rõ ràng là thiếu trong quân đội Nga.

Đồng thời, Tập đoàn Wagner không chỉ được trang bị vũ khí hạng nhẹ, họ còn được trang bị vũ khí hạng nặng và thậm chí cả máy bay chiến đấu cánh cố định để hỗ trợ trực tiếp.

Điều này càng phản ánh mối quan hệ và tính chất đặc biệt của Tập đoàn Wagner; đồng thời cũng là sự tự tin để tập đoàn này dám thách thức quân đội Ukraine trên chiến trường.

Trong phần trước, khi nhấn mạnh đến thương vong nặng nề của Wagner, ông Kirby cho biết, vũ khí trang bị của Wagner rất kém. Trên thực tế, trong lực lượng Wagner thậm chí còn có xe tăng T90M, vậy họ có được trang bị kém?

Ảnh: Lính đánh thuê Wagner được trang bị cả xe tăng T-90M. Nguồn Topwar.

Có lẽ ông Kirby so sánh tập đoàn Wagner với lính đánh thuê của các nước phương Tây; nhưng vấn đề là phần lớn lính đánh thuê phương Tây đều được trang bị vũ khí nhẹ; nhưng Wagner có tất cả xe tăng, trọng pháo, tên lửa phòng không; ngoại trừ lực lượng biệt kích. Cái gọi là Tập đoàn bán quân sự Wagner giống như một quân đội chính quy hơn; thứ "bán quân sự" ở đây có lẽ chỉ là cơ cấu tổ chức, và loại bỏ đi một vài thủ tục rườm rà theo tiêu chuẩn quân sự chính quy.

Tất nhiên, các cuộc xung đột không thể chỉ nói về lý tưởng, mà còn phải chú ý đến thực tế. Chế độ đãi ngộ của tập đoàn Wagner tương đối cao, có chế độ thưởng phạt rõ ràng, cho dù là quyền tự do, danh dự của tù nhân hay phần thưởng bằng tiền, vật chất đều rất rõ ràng và có thể được vinh danh.

Ngoài ra, các chiến thuật mà quân đội của Wagner thực sự sử dụng cũng rất đáng chú ý. Về chiến thuật cụ thể, Wagner thường không tấn công trực tiếp, mà sau khi tăng cường trinh sát và tấn công thăm dò, họ sử dụng hỏa lực pháo binh hỗ trợ để tiêu diệt và làm bị thương số lượng lớn quân đội Ukraine.

Wagner không bị sức ép về thời gian, cho nên mỗi một trận chiến của họ, thời gian chuẩn bị đều tương đối dài, hỏa lực pháo binh chuẩn bị thời gian cũng rất dài. Chừng nào quân đội Ukraine còn có thể cầm cự, sẽ không có cuộc tấn công thực sự nào.

Ảnh: Một lính đánh thuê Wagner trong chiến dịch tân công Soledar. Nguồn Topwar.

Khi thực sự cần tấn công, việc lựa chọn mục tiêu của toán biệt kích thường kiểm soát các cứ điểm xung yếu của quân đội Ukraine. Chiến thuật của họ không theo đuổi việc tiêu diệt hoàn toàn quân đội Ukraine, mà bằng cách hình thành một tình huống có lợi,

Đặc biệt là sau khi chế áp bên sườn và đường tiếp tế của quân đội Ukraine, buộc quân Ukraine rơi vào tình thế chiến đấu bất lợi và phải rút lui; sau đó dùng hỏa lực tấn công và làm bị thương quân Ukraine trong quá trình rút lui và tổ chức lại (sát thương ngoài công sự). Cuối cùng biệt kích nhanh chóng tấn công liên tục chiếm giữ các vị trí.

Những chiến thuật này hiển nhiên không phải là mù quáng, khi tổ chức một biển người xông lên như quân Ukraine miêu tả; mà lực lượng Wagner điều nghiên chiến trận nghiêm chỉnh, sau đó thực hiện phương án tác chiến một cách thực dụng nhất có thể.

Chiến thắng mang tính biểu tượng nhất của quân đội Nga trong trận Donbass bắt đầu từ cuộc đột phá của Wagner ở Popasnaya, bây giờ Soledar cũng thành công trong cuộc tấn công của Wagner, tạo ra một thời cơ rất thuận lợi cho cục diện chiến đấu trên mặt trận Bakhmut của Quân đội Nga.