9 lần đấu thầu hạn chế, 2 nhà thầu “thay nhau” trúng
Theo hồ sơ chúng tôi có được, từ năm 2020 - 2024, Công ty TNHH MTV Xổ số kiến thiết An Giang (Xổ số An Giang) 9 lần tổ chức đấu thầu để lựa chọn nhà thầu in vé số truyền thống cho các năm 2021-2025. Mỗi năm 2 gói thầu (Gói thầu số 1 và Gói thầu số 2), mỗi gói thầu in 26 kỳ vé số; riêng năm 2024 tổ chức 1 gói thầu in vé số cho 52 kỳ của năm 2025.
Các gói thầu này chủ yếu mời 4 nhà thầu tham gia là Công ty Cổ phần In An Giang, Công ty Cổ phần In tổng hợp Cần Thơ, Công ty Cổ phần Phát Tài và Công ty Cổ phần In số 7.
Ở những năm tổ chức 2 gói thầu, thì có sự lặp lại: Công ty Cổ phần In An Giang trúng Gói thầu số 1 và Công ty Cổ phần Phát Tài trúng Gói thầu số 2. Riêng năm 2024 chỉ tổ chức 1 gói thầu in vé số cho 52 kỳ của năm 2025, thì hai công ty này liên danh và trở thành đơn vị trúng thầu. Tổng giá trị trúng thầu là hơn 129 tỷ đồng.
Tất cả các gói thầu trên đều áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu là đấu thầu hạn chế, phương thức lựa chọn nhà thầu là một giai đoạn hai túi hồ sơ; riêng gói thầu năm 2024 là một giai đoạn một túi hồ sơ.
 |
| Giao diện trang web Xổ số An Giang. |
Theo tìm hiểu của phóng viên, trên thực tế, có nhiều nhà thầu có thể in vé số truyền thống theo yêu cầu mà Xổ số An Giang đưa ra trong các E-HSMT, chẳng hạn như Xí nghiệp In của Công ty TNHH MTV Xổ số kiến thiết TP HCM, Xí nghiệp In tổng hợp Vũng Tàu, Công ty Cổ phần In số 4, Công ty TNHH MTV Trắc địa Bản đồ, Công ty Cổ phần In và Bao bì Bình Thuận, Công ty Cổ phần In tổng hợp Bình Dương,…
Điều này có thể nói rằng các gói thầu in vé số của Xổ số An Giang có thể áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu là đấu thầu rộng rãi qua mạng nhằm nâng cao tính hiệu quả về mặt cạnh tranh, kinh tế theo tinh thần của Luật Đấu thầu. Và trên thực tế, khá nhiều công ty xổ số khác áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu này để thực hiện các gói thầu in vé số truyền thống.
“Vậy, quý công ty lý giải sao về việc nhiều năm qua luôn áp dụng đấu thầu hạn chế trong khi có thể đấu thầu rộng rãi qua mạng?”, chúng tôi đặt câu hỏi với Xổ số An Giang.
Trong Văn bản số 1634/XSKT-KHKD do ông Võ Trung Dũng, Giám đốc Xổ số An Giang ký ngày 22/11/2024 phản hồi các nội dung cần trao đổi với Tri thức và Cuộc sống, cho rằng “việc in vé số An Giang có tầm quan trọng trong hoạt động kinh doanh vé số, do đó việc in vé số phải đảm bảo nhiều tiêu chí như tính đặc trưng về trộn đầu số phát hành, tính bảo mật về kỹ thuật in vé số để chống giả… nhưng vẫn đảm bảo tính cạnh tranh, minh bạch và hiệu quả kinh tế”.
Đồng thời, Xổ số An Giang cũng viện dẫn các điều khoản của Luật Đấu thầu năm 2013, 2023 và các thông tư liên quan để làm cơ sở pháp lý của việc áp dụng đấu thầu hạn chế.
“Đấu thầu hạn chế là có dấu hiệu chưa phù hợp”
Đó là nhận định của luật sư Trần Minh Hùng (Đoàn luật sư TP HCM) khi nói về 9 gói thầu in vé số của Xổ số An Giang được đấu thầu hạn chế. Cũng theo luật sư Hùng, pháp luật về đấu thầu có quy định rõ về đấu thầu hạn chế.
Đối với Luật Đấu thầu năm 2013, Điều 21 có quy định: “Đấu thầu hạn chế được áp dụng trong trường hợp gói thầu có yêu cầu cao về kỹ thuật hoặc kỹ thuật có tính đặc thù mà chỉ có một số nhà thầu đáp ứng yêu cầu của gói thầu”
Còn Luật Đấu thầu năm 2023 thì quy định như sau: “Đấu thầu hạn chế là hình thức lựa chọn nhà thầu trong đó chỉ có một số nhà thầu đáp ứng yêu cầu của gói thầu được mời tham dự thầu, áp dụng trong các trường hợp sau đây:
1. Gói thầu có yêu cầu cao về kỹ thuật hoặc kỹ thuật có tính đặc thù mà chỉ có một số nhà thầu đáp ứng yêu cầu của gói thầu;
2. Nhà tài trợ vốn cho dự án, gói thầu có yêu cầu đấu thầu hạn chế trong điều ước quốc tế, thỏa thuận vay nước ngoài”.
 |
| Thông báo mời các nhà thầu tham gia đấu thầu hạn chế in vé số của Xổ số An Giang. |
Cũng theo luật sư Hùng, thực tế, pháp luật hiện chưa quy định rõ và phân loại rõ trường hợp đấu thầu nào là thuộc đấu thầu rộng rãi hay đấu thầu hạn chế. Mà chỉ mới quy định cơ bản và chung như viện dẫn nêu trên, nhưng về cơ bản, khi chọn hình thức đấu thầu hạn chế thì chỉ được áp dụng trong các trường hợp sau đây:
- Gói thầu có yêu cầu cao về kỹ thuật hoặc kỹ thuật có tính đặc thù mà chỉ có một số nhà thầu đáp ứng yêu cầu của gói thầu;
- Nhà tài trợ vốn cho dự án, gói thầu có yêu cầu đấu thầu hạn chế trong điều ước quốc tế, thỏa thuận vay nước ngoài. (đối với các gói thầu thực hiện theo Luật Đấu thầu năm 2013 không áp dụng quy định này).
Luật sư Hùng cũng cho rằng, tại phần trả lời, Xổ số An Giang đưa ra lý do là “do việc in ấn vé số phải đảm bảo nhiều tiêu chí đặc trưng về trộn đầu số phát hành, tính bảo mật về kỹ thuật in vé số để chống giả”….là chưa làm rõ được gói thầu này buộc phải thực hiện theo hình thức hạn chế vì thuộc trường hợp “Gói thầu có yêu cầu cao về kỹ thuật hoặc kỹ thuật có tính đặc thù mà chỉ có một số nhà thầu đáp ứng yêu cầu của gói thầu” hay thuộc trường hợp “Nhà tài trợ vốn cho dự án, gói thầu có yêu cầu đấu thầu hạn chế trong điều ước quốc tế, thỏa thuận vay nước ngoài”.
Theo luật sư Hùng, nội dung phản hồi này cũng chỉ viện dẫn quy định pháp luật, nhưng cũng chưa thể hiện rõ quy định nào là buộc hoặc thuộc trường hợp phải lựa chọn hình thức đấu thầu hạn chế.
“Mặc khác, hiện vẫn có rất nhiều đơn vị sổ xố khác vẫn áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi và việc đấu thầu vẫn diễn ra bình thường. Mục đích của việc đấu thầu là công bằng, minh bạch, cạnh tranh lành mạnh và mang lại hiệu quả kinh tế. Tuy nhiên, qua hồ sơ đấu thầu các gói thầu của Xổ số An Giang có thể thấy dấu hiệu độc quyền, ưu ái, chưa có sự cạnh tranh, chưa mang lại hiệu quả kinh tế.
Trong khi đó, thực tế có nhiều nhà in có thể in vé số và đáp những điều kiện, tiêu chí đặc trưng như “trộn đầu số” hay “tính bảo mật về kỹ thuật để chống giả” nhưng Xổ số An Giang vẫn áp dụng hình thức đấu thầu hạn chế thay vì đấu thầu rộng rãi là có thể có dấu hiệu chưa phù hợp”, luật sư Hùng nhận định.
Bài tiếp theo: Xổ số An Giang: Nhiều ‘vấn đề’ trong các gói thầu in vé số bằng hình thức hạn chế
Hải Đăng