Quạt đối lưu không khí “lên ngôi” mùa nóng, chọn dòng nào phù hợp?

Theo đánh giá của giới công nghệ, sự xuất hiện của quạt đối lưu được đánh giá là một giải pháp hỗ trợ hiệu quả, giúp nâng cao hiệu suất của điều hòa và mang lại không gian sống thoải mái hơn.

Đa dạng chủng loại, giá cả

Việc phổ biến các thông tin về công năng, lợi ích của quạt đối lưu 2 năm trở lại đây khiến cho sản phẩm điện máy này đang được người dùng săn mua. Các nhà sản xuất cũng không hề chậm chân khi tung ra các sản phẩm đa dạng về tính năng cũng như giá cả.

Anh Trần Quốc Tiến, Giám đốc một doanh nghiệp sản xuất nội dung số trên địa bàn Đà Nẵng cho biết: “Từ năm ngoái, mình đọc trên báo nước ngoài về công dụng của loại thiết bị này nên lùng mua. Sản phẩm lúc đó rất ít, nên mình mua hàng trên Amazon. Thấy hiệu quả tiết kiệm điện và không khí dễ chịu hẳn nên hè này mình sắm một loạt 5 cái để trang bị ở công ty.”

Các loại quạt đối lưu cũng phổ biến các kiểu dáng bao gồm quạt treo trần, quạt đứng hoặc quạt công nghiệp, mỗi loại phù hợp với một không gian cụ thể. Những năm trước, loại hình sản phẩm này gần như chưa có trên thị trường, chỉ có một số sản phẩm chuyên dụng được các hãng thiết bị sản xuất và bán ra trên các trang thương mại điện tử nước ngoài.

Bước vào đầu hè 2025, loại thiết bị này bắt đầu được bán phổ biến trên các sàn thương mại điện tử cũng như điện máy trong nước do nhu cầu mua gia tăng.

Anh Trần Châu Thanh, quản lý bán hàng của một chuỗi điện máy thông tin cho biết các sản phẩm cũng rất đa dạng. So sánh ở cùng công suất, quạt đối lưu cũng có giá tương đương với quạt thông thường.

Anh Thanh cho biết: “Rẻ nhất là loại đảo gió cơ, công suất 40W trở lại chỉ có giá vài trăm nghìn trước đây được mua khá nhiều. Tuy nhiên, đầu mùa hè này, thông tin về quạt đảo chiều phổ biến hơn nên người dùng chuyển sang mua những sản phẩm chất lượng cao hơn. Thông thường, loại tự đảo và có remote có giá trên dưới 1 triệu. Những sản phẩm cao cấp có tích hợp nước làm mát, pin sạc, điều khiển thông qua ứng dụng… có giá trên 2 triệu”.

Tham khảo trên thị trường, các hãng điện máy tên tuổi như Toshiba, Elmich, Hitachi thường cung cấp một số kiểu quạt đối lưu nhập khẩu cao cấp tương xứng với thương hiệu và có giá cao trên 2 triệu đồng.

Các hãng phổ thông như Xiaomi (Trung Quốc) hay Fujihome (Việt Nam) cung cấp đa dạng các mẫu trên dưới 1 triệu đồng. Các mẫu có giá vài trăm nghìn đồng có rất nhiều thương hiệu khác nhau, đa phần xuất xứ Trung Quốc.

“Quạt đối lưu không được dùng để làm mát trực tiếp nên không cạnh tranh với các sản phẩm quạt thông thường khác và trở thành một nhóm hàng riêng, rất mới mẻ”. – Anh Trần Châu Thanh nhận định.

Công nghệ có gì “đánh bật” sản phẩm truyền thống?

Quạt đối lưu, hay còn gọi là quạt tuần hoàn không khí, được thiết kế để tạo ra một luồng không khí lưu thông liên tục trong không gian. Không giống quạt thông thường chỉ thổi gió theo một hướng cố định, quạt đối lưu hoạt động dựa trên nguyên lý đối lưu nhiệt - hiện tượng tự nhiên trong đó không khí ấm bay lên và không khí mát chìm xuống. Quạt đối lưu tăng cường quá trình này bằng cách hút không khí từ một phía và đẩy ra phía khác, tạo thành một vòng tuần hoàn không khí giúp phân bổ nhiệt độ đều khắp phòng.

Khác với quạt thông thường có cánh đơn giản để đẩy gió, quạt đối lưu có nhiều cánh quạt xếp chồng lên nhau, tạo thành cột gió xoắn ốc. Dòng xoáy khí này giúp khuấy trộn không khí nóng và lạnh, cân bằng nhiệt độ trong toàn bộ không gian.

Theo anh Nguyễn Văn Minh - kỹ sư cơ điện tại Hải Phòng giải thích: "Quạt đối lưu khác biệt là đẩy dòng không khí đi xa hơn, ổn định tạo ra một dòng chảy không khí liên tục. Chúng cũng sử dụng động cơ điện thông thường, chỉ khác về thiết kế của cánh quạt, bao gồm nhiều cánh quạt hoặc hình dạng đặc biệt để tối ưu hóa dòng không khí dẫn đến công năng sử dụng khác với quạt thông thường."

Về cơ bản, quạt đối lưu không sử dụng để làm mát trực tiếp bằng cách thổi gió vào cơ thể mà luồng gió từ thiết bị này tạo ra giúp cân bằng nhiệt độ trong cùng một không gian thông qua dòng khí liên tục.

“Nếu xét về chức năng, quạt đối lưu gần hơn với quạt trần. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả đối lưu, quạt trần phải sử dụng cánh dài, quạt thẳng xuống vị trí cố định thì quạt đối lưu linh hoạt hơn, nhỏ hơn”.

Đa số quạt đối lưu hiện đại được thiết kế với độ ồn thấp, phù hợp cho không gian cần sự yên tĩnh như phòng ngủ hay văn phòng. Quạt cũng ngăn chặn sự tích tụ của bụi, nấm mốc và các chất gây dị ứng nhờ duy trì không khí luôn lưu thông, qua đó giúp giảm nguy cơ mắc các vấn đề hô hấp do không khí tù đọng.

Bác sĩ Trần Thị Lan thuộc Hội Hô hấp TP HCM nhận định: "Không khí lưu thông tốt từ quạt đối lưu giúp giảm thiểu sự tích tụ của các tác nhân gây dị ứng như bụi và nấm mốc. Điều này đặc biệt có lợi cho trẻ em, người già và những người mắc bệnh hô hấp như hen suyễn, mang lại môi trường sống lành mạnh hơn."

Trong nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí y khoa Medical Journal of Australia, các nhà khoa học từ Trung tâm Nghiên cứu sức khỏe và nhiệt, Đại học Sydney (Úc) cho biết việc tạo các luồng không khí tuần hoàn như vậy thay vì bật điều hòa 23-24 độ thì người dùng có thể nâng lên 27-28 độ vẫn cảm thấy thoải mái.

Trong bài trên tạp chí Y khoa Úc, nhóm nghiên cứu nêu: “Các loại quạt nói chung chỉ tiêu thụ lượng điện bằng 3% so với điều hòa nhưng nhờ có sự đảo luồng không khí sẽ giúp cho điều hòa đạt được nhiệt độ cài đặt nhanh hơn. Đối với các máy điều hòa có inverter, ưu điểm này được phát huy rất tốt”.

Khi đang lựa chọn sản phẩm quạt đối lưu tại siêu thị điện máy, chị Trần Minh Thảo (nhân viên văn phòng tại Quảng Ngãi) cho hay, chỉ mới biết đến loại quạt này khi thấy ở công ty. “Qua thông tin từ đồng nghiệp nên cũng quyết định đi chọn mua cho gia đình. Nếu thực sự nó giúp gia đình tiết kiệm điện khi dùng điều hòa thì quá tốt” – Chị Thảo nói.

Các sản phẩm đa phần đều có bảo hành từ 2-3 năm tùy theo hãng, chỉ có một số dưới 5 trăm nghìn đồng thường chỉ có bảo hành 3 tháng. “Người dùng nên tham khảo tại các cửa hàng điện máy lớn để có thể thoải mái lựa chọn sản phẩm phù hợp. Đồng thời, các hãng điện máy uy tín sẽ đảm bảo sản phẩm chất lượng và được bảo hành chu đáo” – Anh Trần Châu Thành tư vấn.

Hiệu quả làm mát thua xa sản phẩm truyền thống

Cũng như tất cả thiết bị điện máy, quạt đối lưu cũng có những nhược điểm do đặc tính riêng biệt. Thiết bị này chỉ mang lại hiệu quả lưu thông không khí mà không làm giảm nhiệt độ thực tế. Hiệu quả làm mát của chúng cũng kém xa các loại quạt thông thường. Vì vậy cần sử dụng kết hợp quạt đối lưu với các thiết bị có tính năng điều chỉnh nhiệt độ khác. Với những không gian rộng, quạt đối lưu tỏ ra kém hiệu quả hơn, đồng thời cũng chiếm diện tích nội thất hơn nhiều so với quạt trần.

Không thể thay thế điều hòa, cũng không thay thế quạt thông thường, quạt đối lưu vốn định hướng trở thành một thiết bị hỗ trợ, giúp tối ưu hóa không gian sống và giảm chi phí vận hành. Nếu bạn cần làm mát đồng thời chống ngột ngạt không gian nhỏ hoặc đang tìm cách cải thiện hiệu quả làm mát của điều hòa, có thể cân nhắc đầu tư vào một chiếc quạt đối lưu.