Khơi dậy niềm tự hào dân tộc, ý nghĩa ngày 30/4 từ sách

Hưởng ứng Tháng Đọc sách và kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam - Thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025), Trường THCS & THPT Nguyễn Siêu tổ chức Ngày hội Sách và Văn hóa đọc 2025 với thông điệp: “"Chơi để Học - Đọc để Trưởng thành".

Trao đổi với PV Tri thức và Cuộc sống, bà Nguyễn Thị Minh Thuý, Hiệu trưởng Trường THCS và THPT Nguyễn Siêu cho hay, trong bối cảnh kỷ nguyên số, thế hệ học sinh ngày nay đã quá quen với tốc độ phát triển nhanh chóng. Việc giúp các em chậm lại, tìm thấy sự thư thái để đọc, đặc biệt là đọc về lịch sử, để hiểu ý nghĩa của những ngày kỷ niệm trọng đại như Ngày thống nhất đất nước, thực sự là một thách thức lớn. Nếu chỉ tổ chức các hoạt động kỷ niệm truyền thống như xem văn nghệ hay kể chuyện đơn thuần có thể sẽ khó thu hút được các em.

Nhận thấy sách chính là cầu nối tuyệt vời giữa quá khứ, hiện tại và thậm chí định hướng tương lai, nhà trường đã thiết kế Ngày hội Sách như một giải pháp. Đây không chỉ là dịp giới thiệu sách, mà còn là một 'sân chơi' năng động, nơi các em được tham gia vào các hoạt động trải nghiệm, các thử thách liên quan đến sách.

"Mục tiêu là khơi gợi sự tò mò, tạo niềm yêu thích ban đầu với sách. Khi các em đã yêu thích, các em sẽ tự tìm hiểu. Ví dụ, khi tiếp cận một cuốn sách lịch sử như của Thiếu tướng Hoàng Đan, thay vì chỉ nghe kể lại (điều mà thế hệ chúng tôi dễ cảm nhận hơn do gần gũi với bối cảnh lịch sử qua cha mẹ mình), các em sẽ có cơ hội tự khám phá, tự hình thành cảm xúc và hiểu biết của riêng mình. Sách giúp kết nối các thế hệ theo một cách rất riêng”, bà Thúy nói.

Bà Thúy cho hay, văn hóa đọc ngày nay rất đa dạng, không chỉ giới hạn ở sách giấy mà còn có sách điện tử, iPad, thậm chí AI cũng có thể kể chuyện hay tạo ra nội dung.

Vai trò của nhà trường là tạo ra môi trường, sân chơi để các em hình thành thói quen đọc, phát triển sự tự tin về trí tuệ đi kèm với cảm xúc, biết cách tìm kiếm những cuốn sách giá trị, định hướng cho tương lai. Đọc sách lịch sử giúp các em hiểu sự cống hiến của cha ông, biết trân trọng quá khứ và có ý thức kiến tạo tương lai tốt đẹp hơn cho đất nước.

“"Đặc biệt năm nay, Ngày hội Sách được đặt trong bối cảnh cả nước kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Chủ đề của ngày hội hướng mạnh mẽ đến sự kiện lịch sử trọng đại này, nhằm khơi dậy niềm tự hào dân tộc, giúp các em cảm nhận sâu sắc hơn không khí hào hùng và ý nghĩa của ngày non sông liền một dải, từ đó có thêm động lực học tập và cống hiến”, bà Thúy nói.

Một trong những điểm nhấn đặc sắc của Ngày hội đọc sách tại Trường THCS&THPT Nguyễn Siêu là cuộc thi “Nhân vật trong sách bước ra cuộc đời”. Theo Ban Tổ chức, cuộc thi không chỉ giúp học sinh hiểu sâu sắc hơn về nội dung, tính cách và giá trị của các nhân vật văn học mà còn tạo sân chơi sáng tạo, phát huy năng khiếu diễn xuất, hóa trang và kỹ năng làm việc nhóm. Đây cũng là hình thức hưởng ứng Ngày Sách Việt Nam (21/4) một cách trực quan, sinh động, đồng thời góp phần hình thành các giá trị cốt lõi ở học sinh như thấu cảm, liên kết và sáng tạo.

Với sự tham gia của học sinh từ lớp 6 đến lớp 12, cuộc thi yêu cầu mỗi khối chọn 2 nhân vật văn học tiêu biểu. Các em đã hóa thân thành nhân vật mình chọn, chuẩn bị kỹ lưỡng từ trang phục, lời thoại đến diễn xuất để thể hiện trong phần trình diễn 1–2 phút kèm thuyết minh.

Nhiều màn trình diễn, “sân khấu hóa” tác phẩm đặc sắc đã được các em thể hiện đầy ấn tượng. Kết quả chung cuộc, giải Nhất được trao cho em Lê Nguyễn Minh Hoàng (Lớp 11A4 - Vai Chí Phèo) và em Nguyễn Thanh Bách (Lớp 8IG1S0 - Vai Ông Toàn Nha).

Chia sẻ với Tri thức và Cuộc sống, Lê Nguyễn Minh Hoàng (vai Chí Phèo) cho biết: "Khi vào vai Chí Phèo, em thấy khá tự nhiên, có lẽ vì 'nó nằm trong máu rồi'... Việc diễn kịch như thế này giúp 'hữu hình hóa' nhân vật, làm cho Chí Phèo trở nên gần gũi và dễ tiếp cận hơn với thế hệ học sinh chúng em. Dù gặp chút khó khăn với việc giả giọng say rượu, em tin rằng việc đọc và diễn xuất giúp làm phong phú vốn từ, trí tưởng tượng và khả năng cảm thụ văn học.

Trong khi đó, Nguyễn Thanh Bách (vai Ông Toàn Nha) nhìn nhận: "Vai diễn Ông Toàn Nha khá thử thách, đặc biệt là việc thể hiện rõ sự sĩ diện... Em thấy việc kịch hóa, sân khấu hóa tác phẩm văn học rất có ý nghĩa. Để diễn được, chúng em phải nghiên cứu sâu về nhân vật, từ đó hiểu tác phẩm một cách sâu sắc hơn." Bách cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đọc sách, đặc biệt là sách lịch sử, giúp hiểu biết thêm về đất nước.

Em Hồ Trọng Tuấn Khanh (Lớp 6C6 - Vai Lượm – giải Nhì) lại bị cuốn hút bởi sự dũng cảm, lòng yêu nước của nhân vật và cảm thấy xúc động khi diễn cảnh Lượm hy sinh. Khanh tin rằng việc sân khấu hóa giúp truyền tải ý nghĩa tác phẩm và việc đọc sách giúp cải thiện ngôn ngữ, cả khi nói lẫn khi viết.

“Trong dịp cả nước kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, việc được vào vai chú bé Lượm khiến em rất xúc động. Em tự hào và biết ơn với quá khứ hào hùng và sự hy sinh anh dũng của các thế hệ cha ông”, em Khanh chia sẻ.