Bài học xây dựng quân đoàn chủ lực từ Đại thắng mùa xuân 1975

Các quân đoàn này đã phát huy vai trò nòng cốt, mang tính quyết định thắng lợi quân sự qua các chiến dịch lớn như Tây Nguyên, Huế - Đà Nẵng, Xuân Lộc, tạo đà cho trận quyết chiến cuối cùng.

Đỉnh cao là trong Chiến dịch Hồ Chí Minh tháng 4 năm 1975, các quân đoàn đã đồng loạt tiến công từ năm hướng, nhanh chóng đập tan phòng tuyến địch, giải phóng Sài Gòn và các vùng còn lại, góp phần quyết định vào Đại thắng mùa Xuân, thống nhất đất nước.

Thiếu tướng Trương Mạnh Dũng, Tư lệnh Quân đoàn 12 cho hay, hiện nay, tình hình thế giới và khu vực có nhiều diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường, tạo ra cả thời cơ thách thức đan xen; tranh chấp lãnh thổ, biển, đảo diễn biến phức tạp; các thế lực thù địch tiếp tục thực hiên âm mưu “diễn biến hòa bình”, “phi chính trị hóa” Quân đội... nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa đặt ra yêu cầu ngày càng cao.

Bài học về xây dựng các quân đoàn chủ lực năm xưa vẫn rất quan trọng, kế thừa điều đó, Quân đoàn 12 (được thành lập trên cơ sở tổ chức lại từ Quân đoàn 1 và 2) đang tập trung xây dựng theo hướng "tinh, gọn, mạnh" để đáp ứng hiệu quả yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Thực hiện chủ trương và quyết tâm của Bộ Chính trị, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta đã đoàn kết một lòng, nỗ lực cao độ, tập trung lực lượng áp đảo, tạo thành sức mạnh lớn lao cho trận quyết chiến chiến lược quyết định.

Từ đầu tháng 4 năm 1975, Quân đoàn 1 và Quân đoàn 2 thực hiện tốt phương châm “tiến công trong hành tiến”, nhanh chóng cơ động lực lượng, tiêu diệt các mục tiêu của địch; đặc biệt, Bộ Tư lệnh Cánh quân Duyên Hải lệnh Quân đoàn 2 thần tốc tiến quân, đập tan “Lá chắn thép” Phan Rang của địch (10/4/1975), tạo điều kiện cho các lực lượng phía sau tiến quân về giải phóng Sài Gòn.

Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, Đảng ủy và Bộ Tư lệnh Quân đoàn đang tập trung quán triệt và thực hiện Nghị quyết số 05 của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 230 của Quân ủy Trung ương về tổ chức Quân đội giai đoạn 2021-2030. Mục tiêu là xây dựng Quân đội cơ bản "tinh, gọn, mạnh" vào năm 2025, tạo tiền đề vững chắc để phấn đấu xây dựng Quân đội hiện đại vào năm 2030.

Quá trình sắp xếp, điều chỉnh tổ chức được lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ bởi cấp ủy, chỉ huy các cấp, thực hiện đồng bộ, theo đúng kế hoạch và lộ trình. Việc này nhằm đảm bảo sự ổn định, xây dựng biên chế phù hợp cho cả thời bình và thời chiến, đồng thời giữ cho hoạt động của các đơn vị sau điều chỉnh diễn ra nhịp nhàng, hiệu quả.

Các cánh quân, các đơn vị và cán bộ, chiến sĩ tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh xác định rõ quyết tâm, nỗ lực vượt khó khăn, triển khai nhiệm vụ đúng với tinh thần khẩn trương nhất. Quân đoàn 1 và Quân đoàn 2 cơ động lực lượng, binh khí kỹ thuật trên quãng đường gần 2.000km; thực hiện “đánh địch mà đi, mở đường mà tiến”, phá vỡ phòng tuyến từ xa của địch, tiến vào vị trí tập kết - vị trí xuất phát tiến công đúng thời gian quy định.

Từ bài học kinh nghiệm trong Chiến dịch Hồ Chí Minh, Quân đoàn xác định đây là giải pháp cơ bản, quan trọng, yếu tố quyết định việc hoàn thành nhiệm vụ của Quân đoàn trong thời gian tới. Theo đó, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân đoàn 12 tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng các cấp ủy, tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, tiêu biểu về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ. Kiên quyết đấu tranh chống mọi biểu hiện tiêu cực, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến, tự chuyển hóa” trong nội bộ. Đồng thời, gắn xây dựng cấp ủy, tổ chức đảng với xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì các cấp; xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh với xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”.

Để tập trung được sức mạnh lớn nhất, Bộ Chính trị đã quyết định thành lập Hội đồng Chi viện chiến trường do Thủ tướng Phạm Văn Đồng làm Chủ tịch. Việc tổ chức huy động một lực lượng rất lớn nhân lực, vật lực cho Chiến dịch trong một thời gian ngắn đánh dấu sự tiến bộ vượt bậc về khoa học tổ chức, vừa là bước phát triển cao về nghệ thuật giành ưu thế tuyệt đối hơn địch ở địa bàn trọng yếu trong thời điểm quyết định; thể hiện trí tuệ, tài thao lược của Bộ Thống soái tối cao Việt Nam trong giai đoạn kết thúc chiến tranh.

Từ bài học này, để nâng cao chất lượng tổng hợp, sức chiến đấu để Quân đội nói chung, Quân đoàn 12 nói riêng, bảo đảm là công cụ bạo lực sắc bén của Đảng, Nhà nước, cần phải tập trung đột phá nâng cao chất lượng huấn luyện, diễn tập, sẵn sàng chiến đấu, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, tổ chức biên chế mới; nâng cao năng lực thực hành, làm chủ vũ khí, trang bị, khí tài mới, hiện đại và khả năng tác chiến trong điều kiện chiến tranh sử dụng vũ khí công nghệ cao. Tích cực ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số, phương tiện kỹ thuật hiện đại trong huấn luyện, diễn tập, bảo đảm sát thực tế chiến đấu

Trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay, cần tiếp tục xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh, làm nòng cốt xây dựng nền quốc phòng toàn dân và thế trận chiến tranh nhân dân của Đảng.

Quân đoàn quán triệt và triển khai nghiêm túc các chỉ thị của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, của Tổng Tham mưu trưởng; các nghị quyết của trên về xây dựng chính quy, quản lý kỷ luật. Tập trung nâng cao trình độ chính quy trong huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu; quản lý bộ đội, quản lý vũ khí, trang bị kỹ thuật... đồng thời, bảo đảm chính quy, thống nhất về trang phục, lễ tiết, tác phong quân nhân và thực hiện nền nếp các chế độ quy định.

Việc nâng cao chất lượng công tác giáo dục pháp luật và các quy định bảo đảm an toàn trong huấn luyện, xây dựng ý thức tự giác, tạo chuyển biến vững chắc trong chấp hành điều lệnh, chế độ nền nếp chính quy, không để xảy ra mất an toàn trong huấn luyện, vi phạm pháp luật, kỷ luật và mất an toàn giao thông do lỗi chủ quan, trở thành yêu cầu hàng đầu trong công tác của cán bộ, chiến sĩ.

Trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân 1975, đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh, do làm tốt công tác hiệp đồng chiến đấu với đơn vị bạn và địa phương trong khu vực tác chiến, các quân đoàn chủ lực, trong đó có Quân đoàn 2 - lực lượng thọc sâu vào nội đô Sài Gòn - Gia Định. Từ đó, không những nhanh chóng nắm bắt kịp thời tình hình, hạ quyết tâm chính xác, mà còn tạo được những điều kiện, yếu tố, thời cơ thuận lợi đẩy nhanh tốc độ hành quân, phát triển tiến công, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Phát huy kinh nghiệm trong chiến dịch, Quân đoàn tiếp tục thực hiện tốt công tác phối hợp với cấp ủy chính quyền địa phương, lực lượng vũ trang trên địa bàn đóng quân, nắm chắc tình hình an ninh trật tự; làm tốt công tác dân vận, công tác xây dựng địa bàn; các vấn đề về quyết tâm tác chiến phòng thủ; phối hợp phòng thủ dân sự…

Cùng với đó, rà soát, quản lý chặt chẽ ranh giới các khu vực đất quốc phòng, công trình quốc phòng của Quân đoàn trên địa bàn để thuận lợi trong lãnh đạo, chỉ đạo nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội vừa giữ vững thế trận phòng thủ của tỉnh, quân khu.

Lãnh đạo, chỉ đạo tốt lực lượng, phương tiện phối hợp chặt chẽ chính quyền địa phương trong phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, phòng chống cháy rừng và các thảm hoạ sự cố môi trường có thể xảy ra tạo sự gắn kết trong thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ quân sự quốc phòng của địa phương khi có tình huống tác chiến xảy ra.

“Cách đây 50 năm, Chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng đã kết thúc cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước kéo dài 21 năm gian khổ và ác liệt của dân tộc ta. Những bài học kinh nghiệm được rút ra từ thắng lợi của Chiến dịch này là cơ sở để chúng ta nhìn nhận rõ hơn về lịch sử cuộc kháng chiến và vận dụng sáng tạo vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Phát huy truyền thống vẻ vang “Thần tốc, quyết chiến, quyết thắng”, cán bộ, chiến sĩ Quân đoàn 12 quyết tâm phấn đấu vươn lên giành nhiều chiến công mới, xứng đáng với niềm tin yêu của Đảng, Nhà nước, Quân đội và nhân dân, để bản trường ca anh hùng của Quân đoàn tiếp tục ngân vang trong thời kỳ mới”, Thiếu tướng Trương Mạnh Dũng nhấn mạnh.

Bài viết sử dụng tư liệu từ Hội thảo khoa học "Đại thắng mùa Xuân 1975 với kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc Việt Nam".