Tự ý ngừng thuốc trầm cảm đột ngột tiềm ẩn nhiều nguy cơ

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm, khoảng 850.000 người chết vì căn bệnh trầm cảm. Hiện, trầm cảm, rối loạn lo âu len lỏi trong xã hội Việt Nam với ước tính khoảng gần 6 triệu người mắc bệnh, theo thống kê năm 2022.

Thuốc điều trị trầm cảm giúp cân bằng các chất hóa học trong não được gọi là chất dẫn truyền thần kinh. Những hóa chất não này ảnh hưởng đến tâm trạng và cảm xúc. Sự mất cân bằng có thể gây ra trầm cảm hoặc rối loạn lo âu nghiêm trọng. Thuốc chống trầm cảm điều chỉnh sự mất cân bằng này. Tuy nhiên khi cảm thấy tình trạng của mình tốt hơn, một số bệnh nhân nghĩ rằng không cần uống thuốc trầm cảm nữa nên đã tự ý bỏ đã gây ra nhiều nguy cơ cho sức khỏe.

Hội chứng ngừng thuốc chống trầm cảm có thể xảy ra nếu bạn đột ngột ngừng dùng thuốc. May mắn là hội chứng ngừng thuốc chống trầm cảm không nguy hiểm hoặc đe dọa tính mạng.

Các triệu chứng bao gồm: Lo âu, buồn chán, cáu gắt, mệt mỏi, đau đầu, nôn, buồn nôn, chóng mặt...

Theo nghiên cứu từ tạp chí Science Direct trên hơn 1.000 bệnh nhân cho thấy, 40% người gặp triệu chứng kéo dài hơn 2 năm sau khi ngừng thuốc; 80% báo cáo ảnh hưởng ở mức độ trung bình đến nghiêm trọng. Hậu quả không chỉ dừng lại ở cảm xúc mà còn lan sang cuộc sống: 56% giảm khả năng làm việc, 20% mất việc làm, 27% phải nghỉ ốm kéo dài, 25% chứng kiến mối quan hệ bị phá vỡ.

Còn theo TS. Raqeemood, chuyên gia tâm lý học tại Đại học Bath, tình trạng này được báo cáo bởi bệnh nhân bỏ thuốc chống trầm cảm bao gồm cảm giác choáng ngợp, thấy các tình huống xã hội kém thú vị hơn và cảm thấy xa cách, ít đồng cảm hơn với người khác. Một số triệu chứng nghiêm trọng đến mức gia đình và bạn bè của người bệnh đã yêu cầu họ dùng lại thuốc.

Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học đã tiến hành phỏng vấn một nhóm bệnh nhân đã ngừng sử dụng thuốc chống trầm cảm SSRI (chất ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc) như prozac trong năm qua.

Việc ngừng điều trị bằng thuốc chống trầm cảm được biết là có thể gây ra các triệu chứng thể chất như bồn chồn, mệt mỏi và đổ mồ hôi quá nhiều, nhưng nghiên cứu này còn cho thấy, bệnh nhân cũng sẽ gặp các triệu chứng cảm xúc. Nghiên cứu được công bố gần đây trên Tạp chí Health Expectation.

Khi bệnh nhân dùng thuốc chống trầm cảm càng lâu thì khả năng gặp phải các tác dụng ngưng thuốc càng kéo dài và nghiêm trọng, bởi thuốc trầm cảm vốn thay đổi về cấu trúc hoặc chức năng trong não, phải mất nhiều tháng hoặc nhiều năm để phục hồi hoàn toàn. Do đó, các chuyên gia khuyến nghị bệnh nhân không nên tự ý dừng thuốc mà cần trao đổi với bác sĩ để lên kế hoạch giảm liều dần trong vài tuần hoặc vài tháng, tùy trường hợp cụ thể. Một số người cần được kê đơn một loại thuốc khác hoặc thêm thuốc hỗ trợ để giảm nhẹ các triệu chứng trong giai đoạn chuyển tiếp.