Liên quan đến phương pháp “lọc máu siêu công nghệ”, BS Trần Văn Phúc, Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn khẳng định, đó là những lời quảng cáo không đúng sự thật. Công nghệ lọc máu được quảng cáo hiện đại nhất hiện nay thực ra là “trao đổi huyết tương kép – DFPP”, có bản chất như chạy thận nhân tạo, rủi ro cực kỳ cao, trường hợp nặng có thể tử vong.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế DNA dính phốt quảng cáo “vống”
Mới đây, Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) đã đề nghị Sở Y tế TP HCM kiểm tra, rà soát nội dung liên quan đến phản ánh về quảng cáo "kỹ thuật lọc máu công nghệ cao loại bỏ mỡ máu giảm nguy cơ đột quỵ…" của Bệnh viện Đa khoa quốc tế DNA (đường Trần Hưng Đạo, Phường 5, Quận 5, TP HCM). Trong đó, rà soát đối với danh mục kỹ thuật mà Bộ Y tế đã cấp phép cho Bệnh viện Đa khoa quốc tế DNA thực hiện.
 |
| Sở Y tế TP HCM yêu cầu Bệnh viện Đa khoa Quốc tế DNA tuân thủ nghiêm quy định về quảng cáo liên quan đến kỹ thuật lọc máu. Ảnh: SYT |
Ngay sau đó, ngày 5/3, Sở Y tế TP HCM đã thành lập Đoàn kiểm tra tiến hành tái kiểm tra, xác minh các nội dung liên quan đến nội dung quảng cáo "kỹ thuật lọc máu công nghệ cao loại bỏ mỡ máu giảm nguy cơ đột quỵ", "lọc máu công nghệ cao phòng ngừa bệnh lý nguy hiểm an tâm sống khỏe" của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế DNA.
Tại buổi làm việc của lãnh đạo Sở Y tế với chủ đầu tư và đại diện Ban Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Quốc tế DNA vào ngày 6/3, lãnh đạo bệnh viện thú nhận có sai phạm trong quảng cáo và hứa sẽ chấm dứt ngay việc quảng cáo không đúng quy định.
Tại buổi làm việc, lãnh đạo Sở Y tế TP HCM yêu cầu Ban Giám đốc bệnh viện tự rà soát, kiểm tra lại các hồ sơ bệnh án với chẩn đoán là viêm tuỵ cấp và chỉ định lọc máu.
Thời gian tới, Sở Y tế TP HCM sẽ tổ chức đoàn kiểm tra việc tuân thủ phác đồ điều trị của các bệnh viện có danh mục kỹ thuật lọc máu.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế DNA được Bộ Y tế cấp giấy phép hoạt động khám bệnh, chữa bệnh và được Bộ Y tế phê duyệt danh mục kỹ thuật chuyên môn. Trong đó, bệnh viện được phê duyệt kỹ thuật "thay huyết tương trong điều trị viêm tụy cấp do tăng triglyceride".
Bệnh viện đã được Bộ Y tế cấp giấy xác nhận nội dung quảng cáo trên 2 trang website:https://benhvienquoctedna.vn
và https:www.facebook.com/benhvienquoctedna.vn, trong đó có nội dung "Thay huyết tương trong điều trị viêm tụy cấp do tăng triglyceride".
Trước đó, năm 2022 và 2023, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế DNA từng bị Thanh tra Bộ Y tế và Thanh tra Sở Y tế TP HCM xử phạt vì liên quan đến quảng cáo.
 |
| Quảng cáo của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế DNA (Ảnh chụp màn hình/ NLĐ) |
Liên quan đến các quảng cáo “lọc máu công nghệ cao” của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế DNA, chị Huyền (Long Biên, Hà Nội) cho hay, khi đọc thông tin, chị cảm thấy hoang mang vì trước đó suýt tin vào quảng cáo trên trang website của bệnh viện để đăng ký gói lọc máu cho chồng.
“Chồng tôi bị mỡ máu, tăng huyết áp, tiểu đường nhiều năm, khi đọc được thông tin quảng cáo trên website của công ty tôi đã gọi điện đến bệnh viện để hỏi. Tuy nhiên, sau khi được tư vấn, tôi thấy chi phí khá cao nên không đăng ký. Tôi cảm thấy mình may mắn, nếu không cân nhắc, tìm hiểu kỹ, tôi đã “đánh cược” sức khỏe, tính mạng của chồng”, chị Huyền chia sẻ.
Theo khảo sát của PV Khoa học & Đời sống/ Báo Tri thức & Cuộc sống, hiện truy cập vào trang web và facebook của bệnh viện, ghi nhận các trang đều thông báo "đang bảo trì", “hiện không xem được nội dung này”.
Ngày 12/3, khi PV liên hệ vào số điện thoại của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế DNA đặt lịch thực hiện dịch vụ lọc máu, nhân viên tổng đài nghe máy ghi nhận thông tin của khách hàng. Sau đó, trợ lý bác sĩ đã liên hệ lại thông báo hiện "bộ kit" đã hết, khi nào có dịch vụ sẽ liên hệ với khách. Trợ lý bác sĩ cũng cho biết, giá gói dịch vụ lọc máu khoảng 120 triệu đồng.
Phía trợ lý cũng tư vấn, trước khi lọc máu bác sĩ sẽ khám xem khách hàng có đủ điều kiện lọc máu không. Bởi không phải tất cả các ca đều được thực hiện, trong trường hợp khách hàng không gặp các vấn đề bệnh lý sẽ không cần lọc máu. Ngoài ra, người này khẳng định hiện tại bệnh viện không làm dịch vụ lọc máu ngừa đột quỵ, trong trường hợp khách hàng có nguy cơ viêm tụy cấp sẽ được lọc máu.
“Lọc máu siêu công nghệ” có phòng được đột quỵ, ung thư?
Trao đổi về phương pháp “lọc máu siêu công nghệ”, BS Trần Văn Phúc, Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn khẳng định, đó là những lời quảng cáo không đúng sự thật. Công nghệ lọc máu được quảng cáo hiện đại nhất hiện nay thực ra là “trao đổi huyết tương kép – DFPP”, có bản chất như chạy thận nhân tạo, rủi ro cực kỳ cao, trường hợp nặng có thể tử vong.
Nhìn chung, các công nghệ lọc máu khác nhau, từ lọc màng bụng (thẩm phân phúc mạc), cho đến chạy thận nhân tạo, rồi đến siêu lọc máu như DFPP, thường được sử dụng ở những bệnh nhân rối loạn chức năng thận và chức năng gan, đóng vai trò phương pháp điều trị phụ trợ.
Cho dù công nghệ thay thế y tế hiện tại có tốt đến đâu, thì nó vẫn kém hiệu quả hơn nhiều so với các cơ quan của chính cơ thể con người, chưa kể nhiều vấn đề lợi bất cập hại.
Hơn nữa, ngay cả khi những công nghệ DFPP được sử dụng trên bệnh nhân lâm sàng, tác dụng của chúng vẫn gây tranh cãi trong cộng đồng y tế. Ví dụ, nếu công nghệ DFPP được sử dụng ở bệnh nhân nhiễm trùng huyết, bằng chứng y tế vẫn chưa thể chứng minh rằng nó có thể cải thiện tiên lượng bệnh nhân.
Việc sử dụng những công nghệ này lên người khỏe mạnh và cho rằng chúng có tác dụng chăm sóc sức khỏe và có thể làm đẹp, tăng cường sức khỏe, hay kéo dài tuổi thọ là một hành vi được các bác sĩ chân chính coi là “lừa đảo” ở thời điểm hiện tại.
Không có tài liệu y khoa nghiêm ngặt nào xác nhận hoặc thậm chí đề cập rằng DFPP và các công nghệ lâm sàng khác có tác dụng chăm sóc sức khỏe. Việc lừa những người khỏe mạnh sử dụng DFPP và các công nghệ lâm sàng khác để "chăm sóc sức khỏe" không chỉ là lừa đảo và gây hiểu nhầm, mà còn bất hợp pháp.
BS Phúc cảnh báo, lọc máu nói chung và DEPP nói riêng, có ba hậu quả nghiêm trọng có thể gây tử vong.
Rủi ro của phương pháp thanh lọc máu như thẩm phân phúc mạc, chạy thận nhân tạo, siêu lọc máu cho đến DFPP, tất cả rủi ro đều như nhau, trong đó hội chứng mất cân bằng là phổ biến nhất, đông máu trong lòng mạch là di chứng dễ gây ra nhất, thuyên tắc khí là nguy hiểm nhất, có thể dẫn đến tử vong trong những trường hợp nghiêm trọng.
Đầu tiên là hội chứng mất cân bằng, đây là biến chứng mà hầu hết bệnh nhân sẽ gặp phải sau khi lọc máu. Đặc biệt đối với những bệnh nhân có nồng độ nitơ urê trong máu cao, họ có thể gặp một số triệu chứng khó chịu ở giai đoạn đầu của quá trình thanh lọc, chẳng hạn như buồn nôn, đau đầu, co giật, huyết áp cao, thậm chí hôn mê.
Thứ hai là đông máu nội mạch, có thể xảy ra sau khi lọc máu và là nguy cơ có khả năng xảy ra cao nhất. Về mặt lâm sàng, các yếu tố như hạ huyết áp, tuổi thọ của máy lọc máu, liều lượng heparin không đủ, là những nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng đông máu.
Ví dụ, những ai bị huyết khối tĩnh mạch chi dưới, thì chân sẽ sưng nóng đỏ và rất đau, dần dần lở loét hoại tử. Nếu huyết khối gây tắc động mạch chi dưới sẽ làm cho chân lạnh toát, rồi hoại tử phải cắt cụt. Nhồi máu phổi, nhồi máu não, nhồi máu cơ tim đều là thảm hoạ. Đó là chưa kể tắc mạch thận, tắc mạch gan, tắc mạch mạc treo tràng.
Thứ ba là tắc mạch do bóng khí, xảy ra trong quá trình lọc máu, nhân viên y tế thao tác để xảy ra sơ xuất, không khí có thể xâm nhập vào mạch máu gây ra thuyên tắc khí, có thể dẫn đến suy tim hoặc thậm chí tử vong.
Ở góc độ pháp lý, ThS.LS Nguyễn Duy Hoàn, Công ty TNHH Luật Lawkey cho rằng, lọc máu là một kỹ thuật chuyên sâu chỉ được triển khai tại một số bệnh viện được cấp phép, áp dụng cho những trường hợp bệnh lý cụ thể.
Về kỹ thuật, việc lọc máu đòi hỏi bác sĩ và điều dưỡng phải được đào tạo kỹ thuật, tuân thủ các quy trình khắt khe, cũng như kiểm soát nhiễm khuẩn, tuân thủ các chỉ định về chuyên môn, thực hiện cần đảm bảo đúng kỹ thuật, đúng quy trình. Chỉ một sai sót nhỏ cũng có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm.
Tuy nhiên, thời gian gần đây, việc lọc máu trở thành mục tiêu cho vô số cơ sở kinh doanh tùy tiện, lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân để quảng cáo rầm rộ trên mạng. Điều này sẽ vô cùng nguy hiểm.
Theo khoản 9 Điều 8 Luật Quảng cáo 2012, hành vi quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về chất lượng, công dụng của sản phẩm bị cấm, người nổi tiếng tham gia quảng cáo sai sự thật có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự tùy theo mức độ vi phạm và hậu quả gây ra.
Theo khoản 1,2 Điều 11, Luật Quảng cáo 2012, về xử lý vi phạm trong hoạt động quảng cáo: Tổ chức có hành vi vi phạm quy định của Luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử phạt vi phạm hành chính; Nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật;
Cá nhân có hành vi vi phạm quy định của Luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.
Pháp luật Việt Nam đã có nhiều văn bản quy phạm pháp luật nhằm kiểm soát và xử lý các hành vi quảng cáo sai sự thật, đặc biệt trong lĩnh vực y tế. Cụ thể, theo khoản 5, 7, 8 Điều 34 Nghị định 38/2021/NĐ-CP quy định phạt tiền từ 60 - 80 triệu đồng đối với hành vi quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; về số lượng, chất lượng, giá, công dụng, kiểu dáng, bao bì, nhãn hiệu, xuất xứ, chủng loại, phương thức phục vụ, thời hạn bảo hành của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã đăng ký hoặc đã được công bố, trừ trường hợp quy định tại khoản 4 Điều 51, điểm b khoản 4 Điều 52, khoản 1 Điều 60, điểm c khoản 1 Điều 61 Nghị định 38/2021/NĐ-CP….; Buộc cải chính thông tin đối với hành vi quảng cáo không đúng sự thật hoặc gây nhầm lẫn cho khách hàng.
Nếu hành vi quảng cáo sai sự thật gây hậu quả nghiêm trọng, người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội quảng cáo gian dối theo Điều 197 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017): Người nào quảng cáo gian dối về hàng hóa, dịch vụ, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10 - 100 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm.
Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5 - 50 triệu đồng, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 - 5 năm.
Việc quảng cáo phương pháp “công nghệ lọc máu siêu công nghệ” không đúng sự thật chính là hành vi vi phạm pháp luật, xâm phạm quyền lợi người dân, cơ quan chức năng cần vào cuộc, xem xét mức độ vi phạm và xử lý nghiêm để đơn vị không còn dám tái phạm. Đồng thời góp phần răn đe, ngăn ngừa vấn nạn quảng cáo vống đang tràn lan hiện nay.
Bình Nguyên - Thúy Nga