Ốc là nguyên liệu quen thuộc trong ẩm thực Việt Nam, được chế biến thành nhiều món ngon như ốc luộc, ốc xào me, ốc nướng mỡ hành… Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách chọn ốc ngon, tươi để đảm bảo hương vị đậm đà và an toàn cho sức khỏe. Nếu chọn nhầm ốc chết hoặc ốc để lâu ngày, món ăn sẽ có mùi khó chịu, thậm chí gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.
Vậy làm sao để nhận biết ốc còn tươi, thịt béo, không bị hôi? Bí quyết nằm ở cách quan sát vỏ, thử độ phản xạ của ốc và một số mẹo dân gian đơn giản. Dưới đây là một số mẹo các bạn tham khảo nhé:
Tại sao không mua ốc đầu và cuối tháng Âm lịch?
Theo kinh nghiệm dân gian, đầu tháng và cuối tháng Âm lịch không phải là thời điểm lý tưởng để mua ốc. Nguyên nhân là do đây là giai đoạn ốc bước vào chu kỳ sinh sản. Khi đó, ốc thường gầy, ít thịt, thậm chí một số con còn chứa trứng, làm ảnh hưởng đến chất lượng món ăn.
Ngoài việc ít thịt, ốc trong thời gian sinh sản cũng có vị nhạt hơn bình thường. Điều này xảy ra do năng lượng và dinh dưỡng của ốc dồn vào quá trình sinh sản, khiến phần thịt trở nên kém săn chắc, không còn béo ngậy như khi trưởng thành. Đặc biệt, nếu vô tình mua phải ốc con, bạn sẽ mất nhiều công sơ chế mà chất lượng lại không đảm bảo.
Chính vì vậy, để chọn được ốc ngon, nhiều thịt, béo mập, bạn nên mua vào giữa tháng Âm lịch (khoảng từ mùng 6 đến ngày 20). Đây là thời điểm ốc đã tích đủ dinh dưỡng, thịt đầy đặn, khi chế biến sẽ có độ giòn, ngọt tự nhiên hơn.
Tuy nhiên, ngoài yếu tố thời điểm, bạn cũng cần kết hợp thêm các cách chọn ốc khác như kiểm tra vỏ, quan sát phần mày ốc và thử độ tươi để đảm bảo chất lượng tốt nhất.
Kiểm tra bằng cách chạm tay vào mày ốc
Một trong những cách đơn giản nhất để kiểm tra độ tươi của ốc là dùng tay chạm nhẹ vào mày ốc (phần nắp nhỏ ở miệng ốc). Nếu mày ốc thụt nhẹ vào trong, điều đó chứng tỏ ốc còn sống và tươi. Ngược lại, nếu mày ốc không có phản ứng, rất có thể ốc đã chết hoặc yếu, không nên mua.
Quan sát kỹ phần mày ốc
Mày ốc không chỉ giúp nhận biết ốc còn sống hay không mà còn cho biết độ béo của ốc:
Nếu mày ốc nằm sát miệng ốc, chứng tỏ con ốc đó béo, nhiều thịt, khi chế biến sẽ ngon hơn.
Nếu mày ốc thụt sâu vào trong, nghĩa là con ốc gầy, ít thịt, ăn sẽ không ngon.
Nếu mày ốc thụt sâu kèm theo mùi khó chịu, ốc đó đã chết hoặc để quá lâu, không nên sử dụng.
Thử độ tươi bằng cách thả vào nước
Ngoài cách quan sát, bạn cũng có thể kiểm tra độ tươi của ốc bằng nước. Hãy thả ốc vào một chậu nước sạch và quan sát:
Ốc sống sẽ chìm xuống đáy hoặc bò di chuyển nhẹ.
Ốc chết sẽ nổi lên mặt nước, phần miệng ốc quay xuống dưới, có mùi hôi khó chịu.
Bên cạnh đó, bạn cũng có thể ngâm ốc vào nước gạo hoặc nước ớt để kiểm tra độ sạch và giúp ốc nhả hết bùn đất trước khi chế biến.
Lưu ý: Khi chọn ốc, nên chọn những con có kích thước vừa phải, không quá to cũng không quá nhỏ. Ốc quá to thường già, thịt dai, còn ốc quá nhỏ thường ít thịt, ăn không ngon.
Với những mẹo trên, bạn sẽ dễ dàng chọn được ốc tươi ngon để chế biến thành các món ăn hấp dẫn như ốc luộc, ốc xào me, ốc hấp sả ớt… giúp bữa ăn thêm phần đậm đà và chất lượng.
Cách để ốc không bị gầy nếu chưa nấu ngay
Sau khi mua về, ốc cần được làm sạch kỹ để loại bỏ bùn đất còn bám bên ngoài. Trước tiên, bạn nên rửa sơ qua vài lần với nước để loại bỏ lớp bẩn trên vỏ, sau đó thả ốc vào chậu nước sao cho ngập hoàn toàn. Nếu có nước vo gạo, hãy dùng thay nước lã, vì nước gạo giúp làm sạch ốc hiệu quả hơn.
Để ốc nhả bùn đất nhanh hơn, bạn có thể thêm vài lát ớt tươi vào chậu nước. Chất cay trong ớt sẽ kích thích ốc mở miệng thường xuyên, từ đó đẩy hết cặn bẩn bên trong ra ngoài.
Thông thường, ốc cần được ngâm từ 8 - 10 tiếng hoặc qua đêm để đảm bảo sạch hoàn toàn. Tuy nhiên, ngâm quá lâu có thể khiến ốc bị gầy, làm giảm độ ngon khi chế biến. Để khắc phục, bạn có thể đập 1 - 2 quả trứng gà vào chậu nước ngâm, trứng sẽ cung cấp dinh dưỡng giúp ốc không bị hao thịt.
Lưu ý: Cứ khoảng 3 tiếng nên thay nước một lần để đảm bảo ốc luôn được làm sạch tốt nhất. Với phương pháp này, chỉ cần ngâm từ sáng đến tối là có thể chế biến ngay.
Xem thêm video NSND Lan Hương luộc ốc và làm bún ốc nguội cực ngon.
MINH NGỌC