Khi bắt đầu vào hè, rất nhiều trang mạng xã hội quảng cáo bán ve sầu, một loại côn trùng đặc trưng trong mùa hè. Giá ve sầu cũng rất đa dạng, tùy từng loại sẽ có những mức giá khác nhau, thậm chí có nơi bán lên đến cả triệu đồng/kg. Ve sầu không chỉ là món ăn đặc sản được dân nhậu săn lùng vì độ hiếm có, mà đây còn là thực phẩm khá giàu dinh dưỡng.
Với loại nhộng ve sầu hay còn gọi là ve sầu sữa, chúng chứa hàm lượng protein cao hơn các loại thịt động vật và trứng. Theo một nghiên cứu của Hiệp hội Dinh dưỡng Quốc tế cho biết 100gram ve chứa 4 gram nước, 71,9 gram protein, l0,9 gram carbohydrate, nguyên tố vi lượng kali 30 mg, l7 mg kẽm...
Ve sầu có giá đắt đỏ, giàu protein nhưng lại rất nguy hiểm vì dễ nhiễm nấm. Ảnh minh họa.
Tuy nhiên, do ve sầu sống trong môi trường đất có nhiều bào tử nấm, trong đó có vô số bào tử nấm độc thì rất nguy hiểm. Nếu gặp nhiệt độ, môi trường sinh trưởng thích hợp thì những bào tử nấm sẽ nhiễm vào các con côn trùng, ấu trùng và phát triển rất mạnh. Thực tế, rất nhiều trường hợp bị ngộ độc nặng, thậm chí tử vong sau khi ăn nhộng ve sầu đã được ghi nhận.
Tiến sĩ Nguyễn Văn Dũng, Trưởng khoa Côn trùng (Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Trung ương) cho biết, ve sầu có thể dùng để làm thực phẩm được, nhưng cần đặc biệt chú ý khâu chế biến để không gây hại với sức khỏe. Có 2 vấn đề nguy hiểm thường gặp khi ăn ve sầu đó là nhiễm nấm và nguy cơ dị ứng khi sử dụng.
Khi sơ chế cần phải làm sạch cả trong và ngoài, bỏ hết phần ruột, vì chúng chứa nhiều ký sinh trùng nội bào, có thể gây ngộ độc khi ăn. “Tuyệt đối phải bỏ ruột các loại côn trùng này trước khi ăn, đặc biệt không ăn sống hay ăn tái vì nguy cơ ngộ độc rất cao”, tiến sĩ Dũng khuyên.
GS.TS Bùi Công Hiển - nguyên giám đốc Trung tâm Ứng dụng Côn trùng học, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết, do thời gian sinh sống chủ yếu dưới lòng đất, ve sầu dễ nhiễm các loại nấm độc ký sinh. Với những ấu trùng ve bị nấm ký sinh thường có hình dáng khác thường: Đầu nhỏ, phần về cuối đuôi hơi phình ra.
Ngoài nguy cơ ngộ độc, ve sầu còn dễ bị dị ứng gây nguy hiểm khi dùng. Ảnh minh họa.
Nếu ăn phải loại này chắc chắn bị ngộ độc, tùy vào lượng ăn và độc tố của nấm có trên thân thể con nhộng mà mức nặng nhẹ khác nhau, có trường hợp chỉ ăn 1 con cũng bị ngộ độc. Ngộ độc cấp tính xảy ra với các biểu hiện, như nôn, ói, co giật, hôn mê sâu và tăng nặng khi uống kèm với rượu, bia. Tỷ lệ tử vong rất cao nếu không cấp cứu kịp thời và điều trị đặc biệt.
Ngoài nguy cơ nhiễm nấm ký sinh trên cơ thể, nhộng ve sầu có thể gây dị ứng cho những người có cơ địa không thích hợp. Để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, người dân tuyệt đối không sử dụng các loại nhộng, ấu trùng, côn trùng lạ, đã bị chết hoặc có hình dạng, màu sắc khác lạ với tự nhiên để chế biến thành thức ăn. Lựa chọn những loại nhộng, ấu trùng, côn trùng thông thường, phổ biến, còn tươi sống để chế biến thành thức ăn. Đặc biệt những người có cơ địa dị ứng cần thận trọng khi ăn, nếu nghi ngờ thì không ăn kể cả những loại nhộng được cho là an toàn như nhộng tằm.
Đồng thời khi chế biến làm thức ăn, người nấu cần sơ chế, chế biến bảo đảm an toàn: Ngâm, thả côn trùng vào nước muối ấm, nước vôi… để côn trùng bị kích thích thải hết chất độc trong ruột, tại các tuyến ngoại tiết. Người tiêu dùng cũng phải loại bỏ ruột, cánh, chân, đầu, vòi; rửa sạch bằng nước ấm, nước muối để loại bỏ vi sinh vật, chất bẩn bám trên thân côn trùng, để ráo nước, đun chín kỹ và ăn ngay sau khi chế biến.
LÊ PHƯƠNG.