Ngày xưa, ở các vùng cao Tây Bắc, Đông Bắc hay những bản làng heo hút miền Trung du, cái ăn từng là nỗi lo canh cánh của bao thế hệ. Khi lúa chưa chín, khi gạo trắng là điều xa xỉ, người dân nơi đây tìm đến ngô như một cứu cánh. Trong đó, ngô nếp bung đã trở thành món ăn "cứu đói" mùa giáp hạt.
Ngô bung được làm từ giống ngô nếp cũ của bà con dân tộc. Bà con trồng trên nương rẫy, không chăm bón, tưới phân thuốc gì nên rất sạch.
Để làm được món ngô bung chuẩn vị, bà con vùng cao phải trải qua một quy trình khá kỳ công. Trước hết là khâu chọn ngô – một công đoạn đòi hỏi nhiều kinh nghiệm. Ngô phải là loại ngô nếp chất lượng, hạt mẩy, tròn, thơm, tuyệt đối không được mốc hay sâu hỏng. Sau khi tách hạt, ngô được luộc chín với nước vôi trong để làm mềm vỏ và giữ được độ dai đặc trưng. Tiếp theo là công đoạn chà sạch lớp vỏ ngoài, rửa kỹ rồi mới đưa vào nồi đun kỹ đến khi hạt ngô nở bung, mềm và dẻo.
Không dừng lại ở đó, để tăng thêm độ thơm ngon, người làm thường cho thêm một chút gạo nếp hoặc đỗ xanh vào nồi khi đun. Sự kết hợp này không chỉ giúp món ngô bung dẻo và đậm vị hơn, mà còn bổ sung thêm dinh dưỡng và tạo nên hương thơm đặc trưng khó lẫn.
Ngày nay, khi cuộc sống đủ đầy, ngô khoai vẫn là những thứ được ưa chuộng, nhiều người mua ăn vì lạ miệng, cũng có người muốn hồi tưởng những kỷ niệm đã qua. Đặc biệt, món ngô nếp bung được rất nhiều chị em ưa chuộng vì có thể chế biến được nhiều món ngon, hấp dẫn.
Ngô bung được bán với giá từ 60.000 đồng - 80.000 đồng/kg. Trước kia, ngô chỉ có theo mùa, chính vụ từ tháng 7-8 dương lịch. Song, những năm gần đây do nhu cầu cao nên người dân vùng cao bắt đầu trồng quanh năm. Từ ngô bung có thể làm thành các món ào, nấu chè, đồ xôi,....
Cũng giống như các loại ngô thông thường, ngô bung chứa nhiều vitamin có lợi cho sức khỏe. Ngô chứa nhiều dưỡng chất quý giá như vitamin C, vitamin B1, vitamin B9, magie, kali...
Các tác dụng của ngô đố với sức khỏe:
Hỗ trợ tiêu hóa hiệu quả
Ngô là thực phẩm giàu chất xơ thô, giúp thúc đẩy nhu động ruột và hỗ trợ quá trình đào thải cặn bã ra khỏi cơ thể. Ngoài ra, hàm lượng magie dồi dào trong ngô cũng góp phần kích thích hoạt động của hệ tiêu hóa, giúp giảm tình trạng táo bón và cải thiện chức năng đường ruột một cách tự nhiên.
Giảm nguy cơ mắc bệnh mạn tính
Ngô không chỉ cung cấp vitamin E mà còn giàu canxi, phốt pho, selen - những khoáng chất quan trọng giúp giảm cholesterol, ổn định huyết áp và duy trì độ đàn hồi của mạch máu. Việc ăn ngô thường xuyên có thể giúp hạn chế nguy cơ mắc các bệnh lý mạn tính như tim mạch, cao huyết áp và xơ vữa động mạch.
Làm chậm quá trình lão hóa
Vitamin E trong ngô là một chất chống oxy hóa mạnh, có khả năng bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và làm chậm quá trình lão hóa. Ngoài ra, ngô còn giúp cải thiện sức khỏe làn da, ngăn ngừa các vấn đề về da do tuổi tác hoặc tác động từ môi trường.
Hỗ trợ kiểm soát đường huyết
Ngô tím đặc biệt giàu anthocyanin - một hợp chất có khả năng hỗ trợ kiểm soát lượng đường trong máu. Nghiên cứu đăng trên PLOS One năm 2018 chỉ ra rằng anthocyanin trong ngô tím có thể tăng cường hấp thu glucose, kích thích tiết insulin và hoạt hóa các enzyme quan trọng trong việc điều hòa đường huyết - từ đó giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và các biến chứng liên quan.
Tạo cảm giác no lâu, hỗ trợ kiểm soát cân nặng
Một ít bắp rang không đường, không bơ cũng là lựa chọn thông minh cho bữa ăn nhẹ. Theo một nghiên cứu từ Tạp chí Dinh dưỡng Châu Âu, bỏng ngô có chỉ số tạo cảm giác no lên đến 154% - cao hơn cả bánh mì trắng (100%). Điều này giúp hạn chế cảm giác thèm ăn và tránh tiêu thụ những món ăn vặt giàu calo không cần thiết.
Lưu ý
Dù ngô mang lại nhiều lợi ích, bạn cũng không nên ăn quá nhiều. Mỗi ngày chỉ nên ăn một bắp ngô vừa, đặc biệt nên hạn chế ăn vào buổi tối để tránh tích tụ tinh bột và calo không tiêu thụ hết, gây béo phì. Đồng thời, do ngô chứa nhiều chất xơ, nếu ăn quá nhiều có thể dẫn đến đầy bụng, khó tiêu hoặc gây áp lực cho hệ tiêu hóa.
Để tối ưu hóa giá trị dinh dưỡng, bạn có thể kết hợp ngô với các thực phẩm lành mạnh khác trong bữa sáng như sữa hoặc khoai lang, vừa giúp no lâu, vừa tăng cường năng lượng và dưỡng chất cho cơ thể suốt cả ngày.
H.A