Tới Y Tý (một xã vùng cao của huyện Bát Xát, cách Thành Phố Lào Cai khoảng 70km), bạn sẽ dễ dàng bắt gặp những phiên chợ quê chuyên bán các loại rau rừng đặc trưng của vùng đất này. Trong đó có một loại có tên vô cùng lạ, đó là rau pạ phì. Loại rau có cái tên đọc "đau cả miệng" này khiến ai nghe cũng tò mò hương vị của chúng.
Lá pạ phì là đặc trưng ở Bát Xát, Lào Cai, tỏa mùi thơm đặc biệt khiến du khách thích thú mỗi khi có cơ hội được thưởng thức
Chị Lan (ở Sa Pa) cho biết pạ phì mọc hoang dại ở bìa rừng, chỗ nào có suối hay hồ nước đọng, vùng đất ẩm ướt thì cây sẽ phát triển tươi tốt, mơn mởn.
"Rau pạ phì mọc ở ven suối và những chỗ đất ẩm ướt, đây là rau rừng đặc trưng của Y Tý hay khu vực núi phía Lai Châu. Mùi vị của lá pạ phì như hạt tiêu hay mùi hoa quế, hoa hồi, hiện nay các nhà hàng hay quán ăn ở Sa Pa đều thu mua nhiều để nhúng lẩu vì nó khử bớt mùi tanh của cá hồi. Loại lá này mà ăn kèm với thịt nướng thì rất hợp. Ngoài ra, chúng cũng có thể xào, luộc, nấu canh, ăn như tầm bóp dưới xuôi nhưng ngon ngọt hơn nhiều", chị Lan chia sẻ.
Quê ở Y Tý, anh Ngọc (40 tuổi) cho hay, cái đặc biệt nhất của lá pạ phì chính là chúng tỏa mùi thơm rất riêng. Ngay khi hái hay lúc rửa, mùi thơm tỏa ra giống như mùi của hoa quế, hoa hồi và thảo quả. Chính vì mùi thơm này mà hiện nay chúng được biết tới rộng rãi.
"Người Y Tý chúng tôi không ai không biết loại rau dại này. Tuy là rau dại nhưng ăn rất mát, lành, vị ngon ngọt. Trước đây người dân vẫn thường hái lá pạ phì trên rừng về ăn thay rau, món phổ biến nhất là luộc chấm mắm tỏi hoặc xào bò, xào thịt trâu. Từ khi du lịch Y Tý phát triển, lá pạ phì cũng được giới thiệu nhiều đến du khách, ai ăn thử cũng thích mê hương vị của chúng. Hiện tại các phiên chợ ở Bát Xát, cứ đến mùa người dân lại hái pạ phì về để bán kiếm thêm tiền trang trải cuộc sống", anh Ngọc nói.
Rau pạ phì được bán tại các phiên chợ ở vùng cao, được du khách tìm mua mỗi khi đến mùa.
Những người ăn thử lần đầu tiên còn cảm nhận thứ lá dại này gây cảm giác hơi ram ráp ở lưỡi nhưng khá dễ ăn. Đặc biệt khi ăn sống lá pạ phì không hề có vị đắng, rất hợp khi cuốn với đồ tanh như cá hồi.
Tại các phiên chợ vùng cao, pạ phì được bán với giá khoảng 50.000 đồng/kg nhưng không phải lúc nào cũng bắt gặp. Chỉ đúng mùa hoặc may mắn lắm mới thấy có người bán.
Pạ phì còn được bán trên chợ mạng
Anh Ngọc cho biết vì số lượng không nhiều nên hầu như lá pạ phì đều các nhà hàng, quán ăn ở Sa Pa thu mua. Một chủ nhà hàng ở Sa Pa cho biết những món rau lạ đều hút khách bởi họ tò mò mùi vị của rau rừng. Nhiều du khách ăn xong rau pạ phì nhớ vị, khi quay lại quán đều đặt món rau này.
H.A