Khoảng tháng 5, tháng 6 hàng năm, khi những cơn mưa tầm tã xuất hiện là thời điểm người dân ở Ninh Thuận rủ nhau đi săn con ếch òn để bán kiếm thêm thu nhập.
Người dân địa phương cho biết thời điểm này, ếch òn kêu rền vang khắp nơi. Chúng sống ở đồi cát hay dưới chân núi, nơi có có những miếng đất cát tơi xốp.
Ếch òn có hình thù kỳ dị nhưng thực chất lại ngon và bổ dưỡng, từ xưa đã là món khoái khẩu của người dân Ninh Thuận
Theo tìm hiểu, ếch òn tên khoa học là Glyphoglossus molossus, dài khoảng 7 cm, da xù xì, lưng màu đen xám, bụng màu mỡ gà. Chúng sinh sản vào mùa mưa, đẻ trứng trong vũng nước đọng và vùi mình xuống đất ẩm vào mùa khô.
Đặc điểm dễ nhận dạng của con ếch òn là chiếc bụng phình to, da đen, hình thù kỳ dị. Bên ngoài mỗi con ếch lại phủ lớp nhầy nhơn nhớt. Đây chính là điểm khác biệt của ếch òn so với các loại ếch bình thường ở các vùng miền khác.
Thịt ếch òn ngọt, thơm, xương mềm, giàu chất đạm. Nhờ bắt ếch òn về bán, nhiều người có thêm thu nhập
Dù có vẻ bề ngoài hơi đáng sợ, nhiều người e dè không dám lại gần nhưng thực chất từ xưa ếch òn đã là món đặc sản khoái khẩu với người Ninh Thuận. Còn những năm đây, chúng được chế biến thành vô số món ngon trong các nhà hàng, quán ăn, được thực khách khắp nơi ưa chuộng. Thịt ếch òn ngọt, thơm, xương mềm, giàu chất đạm và rất bổ dưỡng.
Dưới bàn tay tài hoa của người Chăm tại Ninh Thuận, ếch òn được chế biến thành nhiều món ngon như luộc, nướng, canh chua hay gỏi… Mỗi cách chế biến đều mang đến hương vị đặc trưng, cuốn hút thực khách khi có dịp thưởng thức. Trong số đó, món ếch òn nướng là phổ biến và dễ thực hiện nhất.
Sau khi được bắt về, ếch òn được rửa sạch bằng nước ấm để loại bỏ lớp nhầy trên da, sau đó phơi nắng một ngày để đạt hương vị trọn vẹn nhất. Khi nướng trên bếp than hồng, cả đầu bếp lẫn thực khách đều có thể cảm nhận mùi thơm hấp dẫn lan tỏa trong không gian. Món ăn này thường được dùng kèm với mắm me, lá cà ri rừng và ớt, tạo nên hương vị đậm đà khó quên.
Những người có kinh nghiệm sẽ phân biệt được ếch òn đá và ếch òn thường
Chị Giang, người chuyên bán ếch òn ở Ninh Thuận, cho biết trước đây ếch òn chỉ tiêu thụ trong địa phương với giá 65.000-80.000 đồng một kg. Vài năm nay, nhu cầu tăng đột biến sau khi được giới thiệu trên TikTok và mạng xã hội đã đẩy giá lên 150.000-250.000 đồng/kg.
"Đến mùa, ngày nào tôi cũng nhận đơn từ TP HCM, cả khách sỉ và khách lẻ nhưng không đủ hàng để trả. 10 khách mua cả 10 đều khen thơm và béo, muốn mua lần nữa. Bụng ếch chứa rất nhiều trứng non nên ăn béo ngậy. Tuy nhiên khi làm ếch cần nhớ bỏ ruột bởi bộ phận này chứa nhiều ký sinh trùng. Nấu thịt ếch cũng nên đun chín, không ăn sống tái có thể gây nguy hiểm tới sức khỏe", chị Giang nói.
Được biết, ếch òn được chia thành 2 loại gồm ếch òn đá và ếch òn thường. Trong đó, ếch òn đá xương to hơn nên có chiều dài nhỉnh hơn loại còn lại.
PHÚ NGUYỄN