4 khung giờ đẹp để lên hương trong ngày Tết Thanh minh
Phong tục Tiết Thanh Minh được nhiều người Việt biết đến qua tác phẩm "Truyện Kiều" của đại thi hào Nguyễn Du:
"Thanh minh trong tiết tháng ba
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh"
Một năm có 24 tiết khí, đánh dấu sự thay đổi thời tiết và sự luân chuyển của các mùa. Thanh minh là tiết khí thứ 5, bắt đầu sau ngày Lập xuân 45 ngày và sau ngày Đông chí 105 ngày. Người xưa chọn ngày đầu tiên của tiết Thanh minh để làm tết Thanh minh. Theo nghĩa đen, “thanh” là khí trong, còn “minh” là sáng sủa. Thanh minh nghĩa là trời mát mẻ, quang đãng.
Thanh minh tuy không phải là cái Tết lớn, nhưng lại gắn liền với đạo đức, với bổn phận con người Việt Nam - bổn phận của con cháu tưởng nhớ công lao của tổ phụ, của những người đi trước. Đây chính là ngày giỗ tổ chung để mọi người có dịp báo hiếu, trả nghĩa, gọi là đền đáp phần nào ơn sinh thành tạo dựng của tổ tiên.
Theo sách Văn khấn cổ truyền Việt Nam, ông bà ta xưa chọn Tiết Thanh Minh là ngày cắt cỏ trên mộ và đắp đất lên mộ (tảo mộ). Vì ngày này thời tiết chuyển sang ấm dần, mưa nhiều hơn, cây cỏ tốt hơn trùm lên mộ, có thể làm mộ sụt lở nên cần phải cắt cỏ, đắp thêm đất lên mộ. Nhân lúc đi Thanh Minh tảo mộ, để tưởng nhớ tổ tiên, người thân đã khuất, mọi người có thể dạo chơi ngắm cảnh cỏ cây tươi tốt, nên còn gọi là Đạp Thanh.
Theo chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà, tiết Thanh Minh năm 2025 bắt đầu vào lúc 19h48 phút ngày 4/4/2025 dương lịch (tức ngày 7/3 âm lịch), kết thúc vào 2h56 phút ngày 20/4/2025 dương lịch (tức ngày 23/3 âm lịch).
Vì vậy các nghi thức tảo mộ, cúng bái ngày tết Thanh minh sẽ diễn ra từ ngày 5/4/2025 dương lịch (tức ngày 8/3 âm lịch). Ngày này có các giờ đẹp là:
- Mậu Thìn (7h-9h)
- Kỷ Tỵ (9h-11h)
- Nhâm Thân (15h-17h)
- Quý Dậu (17h-19h)
8 ngày đẹp để đi Tảo mộ trong dịp Tiết Thanh minh
Nếu vì điều kiện không kịp tảo mộ đúng ngày Tết Thanh minh, chúng ta vẫn có thể chọn nhưng ngày đẹp trong tiết Thanh minh để làm nghi lễ cúng Thanh Minh. Bao gồm các ngày sau:
- Ngày 9/3 âm ngày Ất Tị kị với tuổi Tị, Hợi có các khung giờ đẹp: Giờ Thìn từ 7h - 9h và giờ Mùi từ 13h - 15h.
- Ngày 11/3 âm ngày Đinh Mùi kị với tuổi Mùi, Sửu có các khung giờ đẹp: Giờ Mão từ 6h - 7h, giờ Tị từ 9h - 11h, giờ Thân từ 15h - 17h.
- Ngày 12/3 âm ngày Mậu Thân kị với tuổi Thân, Dần có các khung giờ đẹp: Giờ Thìn từ 7h - 9h, giờ Tị từ 9h - 11h, giờ Mùi từ 13h - 15h.
- Ngày 15/3 âm ngày Tân Hợi kị với tuổi Tị, Hợi có các khung giờ đẹp: Giờ Thìn từ 7h - 9h và giờ Mùi từ 13h - 15h.
- Ngày 18/3 âm ngày Giáp Dần kị với tuổi Dần, Thân có các khung giờ đẹp: Giờ Thìn từ 7h - 9h, giờ Tị từ 9h - 11h, giờ Mùi từ 13h - 15h.
- Ngày 19/3 âm ngày Ất Mão kị với tuổi Mão, Dậu có các khung giờ đẹp: Giờ Mão từ 5h - 7h và giờ Mùi từ 13h - 15h.
- Ngày 21/3 âm ngày Đinh Tị kị với tuổi Tị, Hợi có các khung giờ đẹp: Giờ Thìn từ 7h - 9h và giờ Mùi từ 13h - 15h.
- Ngày 22/3 âm ngày Mậu Ngọ kị với tuổi Tý, Ngọ có các khung giờ đẹp: Giờ Mão từ 5h - 7h và giờ Thân từ 15h - 17
Những kiêng kỵ trong ngày Tết Thanh minh để may mắn, hanh thông
Chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà khuyên rằng không nên tổ chức các sự kiện vui như đám cưới, sinh nhật hay tân gia trong dịp Tết Thanh Minh.
Khi đi tảo mộ, mọi người nên tránh những nơi vắng vẻ, hẻo lánh vì theo phong thủy, những khu vực này thường có nhiều tà khí. Thay vào đó, hãy đi trên những con đường quen thuộc, đông người để đảm bảo an toàn.
Ngoài ra, khi tảo mộ, không nên chụp ảnh tập thể xung quanh phần mộ. Việc chăm sóc, sửa sang bốn phía ngôi mộ không chỉ thể hiện lòng kính trọng với người đã khuất mà còn giúp quan sát và kiểm tra tình trạng mộ phần.
Trong quá trình viếng mộ, cần giữ thái độ nghiêm túc, không nô đùa, không ngồi lên mộ phần hay giẫm đạp, đá vào đồ cúng của mộ khác. Không chỉ thắp hương cho mộ gia đình mình, mà cũng nên thắp cho các ngôi mộ bên cạnh. Nếu có mộ vô chủ, hãy thắp một nén nhang để bày tỏ lòng thành kính.
Nếu quanh mộ có nước đọng hoặc nước chảy vào trong, điều này có thể ảnh hưởng không tốt đến vận khí của con cháu đời sau. Vì vậy, cần tìm cách lấp những vũng nước này để tránh điềm xấu.
Tại nghĩa trang, nếu có khu vực thờ thần linh, thổ địa riêng, cần chuẩn bị lễ cúng tại cả hai nơi. Tuy nhiên, việc này nên thực hiện linh hoạt theo phong tục của từng địa phương.
Bài văn khấn Tết Thanh minh 2025 cầu may mắn, bình an
Văn khấn Tết Thanh minh ngoài mộ
Văn khấn lễ âm phần Long Mạch, Sơn thần thổ phủ nơi mộ:
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật! Nam mô a di Đà Phật
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ, chư vị Tôn thần:
Con kính lạy các ngài Thần linh bản xứ cai quản trong khu vực này.
Hôm nay là ngày: ...
Tín chủ (chúng) con là:..
Nhân tiết Thanh minh (hoặc là nhân tiết thu, tiết đông, hoặc nhân ngày lành tháng tốt...) tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương kính dâng trước án, kính mời chư vị Tôn thần lai lâm chiếu giám.
Gia đình chúng con có ngôi mộ của...
Táng tại xứ này, nay muốn sửa sang xây đắp (hoặc tảo mộ, bốc mộ…) vì vậy chúng con xin kính cáo các đấng Thần linh, Thổ công, Thổ phủ Long Mạch, Tiền Chu Tước, Hậu Huyền Vũ, Tả Thanh Long, Hữu Bạch Hổ và Chư vị Tôn thần cai quản trong khu vực này, chúng con kính mời các vị chư Thần về đây chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho vong linh được an nhàn yên ổn, siêu thoát. Cúi xin các vị phù hộ độ trì cho tín chủ chúng con toàn gia mạnh khỏe an bình, bốn mùa không tật ách, tám tiết hưởng thái bình.
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật
Nếu viết văn khấn ra giấy thì đọc, xong hoá ngay cùng tiền vàng. Trong khi đợi tuần nhang thổ địa thì mọi người trong gia đình đi viếng thăm các ngôi mộ của gia đình mình, thắp lên mộ mấy nén. Đứng trước ngôi mộ và khấn vong linh ngoài mộ.
Văn khấn lễ vong linh ngoài mộ
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật! Nam mô a di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
Con Kính lạy Hương linh… (Hiển khảo, Hiển tỷ hoặc Tổ Khảo…)
Hôm nay là ngày... Nhân tiết...
Tín chủ (chúng) con ...
Ngụ tại...
Chúng con và tòan thể gia đình con cháu, nhờ công ơn võng cực, nền đức cao dầy, gây dựng cơ nghiệp của… chạnh lòng nghĩ đến âm phần ở nơi hoang vắng, tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương kính dâng trước mộ, kính mời chân linh... lai lâm hiến hưởng.
Chúng con xin phép được sửa sang phần mộ, bồi xa, bồi thổ, cho được dầy bền, tu sửa minh đường hậu quỷ cho thêm vững chắc. Nhờ ơn Phật Thánh phù trì, đội đức trời che đất chở, cảm niệm Thần linh phù độ, khiến cho được chữ bình an, âm siêu dương thái. Con cháu chúng con xin vì chân linh... Phát nguyện tích đức tu nhân, làm duyên, làm phúc cúng dâng Tin Bảo, giúp đỡ cô nhi quả phụ, tế bần cứu nạn, hiếu thuận tông nhân để lấy phúc này hướng về Tiên Tổ.
Cúi xin linh thiêng chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì con cháu, qua lại soi xét cửa nhà. Che tai cứu nạn, ban tài tiếp lộc, điều lành mang đến, điều dữ xua đi. Độ cho gia đạo hưng long, quế hờ tươi tốt, cháu con vinh hưởng lộc trời, già trẻ nhuần ơn Phật Thánh.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin chứng giám.
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Sau khi khấn xong, đợi hết 2/3 tuần hương thì đi lễ tạ các nơi, hóa vàng, xin lộc và mọi người trở về nhà làm lễ gia thần và gia tiên ở nhà.
Văn khấn Tết Thanh minh tại nhà
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con lạy gia tiên tiền tổ, họ hàng nội ngoại hai bên gia tộc họ…
Con lạy bà tổ cô ông mãnh, ông bà, cô bé Đỏ, cậu bé Đỏ tại gia
Hôm nay là ngày... tháng... năm...
Nay con giữ việc phụng thờ tên là..., tuổi…, sinh tại xã..., huyện..., tỉnh... cùng toàn gia, trước bàn thờ gia tiên cúi đầu bái lễ.
Kính mời Thổ công Táo quân đồng lai cách cảm.
Kính dâng lễ bạc: trầu rượu, trà nước, vàng hương, hoa quả cùng phẩm vật lòng thành nhân dịp tiết Thanh Minh, kính mời hương hồn nội ngoại tổ tiên, kỵ, cụ, ông bà, cha mẹ, cô dì chú bác, anh chị em chứng giám và hưởng lễ.
Con thành tâm thành kính cúi xin gia tiên tiền tổ, bà tổ cô ông mãnh, ông bà… phù hộ độ trì, đề tâm xếp nếp, vuốt ve che chở cho đại gia đình con bình an, thịnh vượng, ba tháng mùa hè chín tháng mùa đông đều mát mẻ, tốt tươi. Điều lành mang lại, điều dữ mang đi cho công việc của gia đình con đều thuận buồn xuôi gió, gặp nhiều may mắn.
Chúng con kính dâng lễ bạc tâm thành, cúi xin gia tiên chứng minh chứng giám cho lòng thành của toàn thể gia quyến.
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
* Thông tin trong bài mang tính chất tham khảo, chiêm nghiệm!
H.A