Xã hội còn không biết xếp hàng, còn lâu mới đến được văn minh

Cuối tháng 1/2019, tỷ phú Bill Gates xếp hàng, chờ tới lượt mua đồ tại cửa hàng thức ăn nhanh tại Seattle (Mỹ). Món đồ một trong những người giàu nhất thế giới mua có giá trị vào khoảng 7,68 USD.

Một nhân viên của công ty Microsoft chứng kiến cảnh trên, chụp ảnh lại và tự hào đăng tải trên mạng xã hội kèm chú thích: "Khi bạn sở hữu khoảng 100 tỷ USD, điều hành quỹ từ thiện lớn nhất thế giới và xếp hàng chờ mua burger, khoai tây chiên, Coca tại Dick’s như tất cả chúng ta".

Theo thống kê từng được công bố, mỗi giây tỷ phú Bill Gates kiếm được 250 USD, tương đương mỗi phút kiếm được 15.000 USD, 1 ngày ông kiếm được 20 triệu USD.

Trong khi đó, việc xếp hàng mua món đồ chưa tới 8 USD có thể khiến một trong những tỷ phú giàu nhất thế giới tốn vài phút cho tới hàng chục phút. Vậy mà ông vẫn vui vẻ làm, không khó chịu, không sốt ruột, không chen ngang.

Ngày 12/6/2015, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long đứng xếp hàng 30 phút tại một trung tâm ăn uống ngoài trời để mua cánh gà rán.

Tuân thủ nghiêm ngặt việc xếp hàng trở thành nét văn hóa đặc trưng của người Anh. Dù là ở sân vận động Wimbledon hay ở ga Waterloo, người dân xứ sở sương mù vẫn xếp hàng dài chờ tới lượt.

Tờ BBC từng đăng tải thông tin, trong đợt bạo động ở London năm 2011 những kẻ chôm đồ tại các tiệm cũng tuân thủ nguyên tắc "ai đến trước lĩnh trước".

Xếp hàng trở thành thói quen của người dân ở những nước phát triển. Ở nơi đó, nếu một người vô tình chen ngang ngay lập tức bị coi như kẻ vô văn hóa.

Họ gặp phải sự phản ứng thẳng thẳn và quyết liệt của những người xung quanh và người bán hàng sẽ lập tức từ chối phục vụ họ. Họ sẽ lập tức bị cô lập và cảm thấy xấu hổ vì hành động của mình.

Vậy mà, sáng 12/10/2019, gã đàn ông tại Thanh Xuân (Hà Nội) không xếp hàng, ngang nhiên chen lên rút tiền sớm tại một cây ATM.

Khi bị người phụ nữ nhắc nhở, anh ta liền quay lại đánh đập, chửi bới với những lời lẽ thô tục. Kèm theo đó, anh ta thốt lên câu nói của những kẻ chả là cái gì nhưng lại luôn nghĩ mình là cái rốn của vũ trụ: "Mày có biết tao là ai không?".

Sự kiện trên chỉ là một trong số trong số những ví dụ để chứng minh người Việt rất kém ý thức trong việc xếp hàng.

Một ví dụ tiêu biểu khác là vào cuối tháng 11/2018, đội tuyển Việt Nam gặp Myanmar trong khuôn khổ AFF Cup. Cổ động viên của nước bạn xếp hàng trật tự tới mua vé.

Khi xem hình ảnh này, các cổ động viên chân chính của đội tuyển Việt Nam không khỏi thấy chạnh lòng và xấu hổ. Bởi cảnh tượng quen thuộc tại những nơi bán vé bóng đá ở Việt Nam là cảnh chen lấn, xô đẩy, thậm chí có nhiều kẻ còn đạp đổ cả hàng rào để xông vào bên. Họ cư xử như những kẻ cướp, đầu đường xó chợ.

Hay các phụ huynh học sinh chẳng những không xếp hàng mà còn làm đổ cổng các trường học để lao vào nộp hồ sơ cho con. Những con người này chọn trường mà họ cho là sẽ giáo dục con họ tốt nhất. Vậy bản thân họ dạy con điều gì từ hành động trên?

Thời bao cấp, khi mọi thứ còn khó khăn, người dân từng rất có ý thức xếp hàng. Mọi người xếp hàng chờ tới lượt lấy thực phẩm, thuốc men...Ai đến trước nhưng có việc phải đi, họ để lại cục gạch hay một cái gì đó giữ chỗ, lát sau quay lại đứng đúng vào vị trí đó, người đến sau cũng rất tôn trọng.

Thế nhưng, khi xã hội phát triển, văn hóa xếp hàng lại không được tôn trọng. Khắp nơi, chúng ta chứng kiến cảnh chen lấn, xô đẩy, thậm chí là tranh giành vị trí. Người đến sau lại ngang nhiên chen ngang hàng, tìm vị trí tốt nhất.

Thậm chí, những kẻ chuyên xen ngang lại là những người ăn mặc rất sang trọng, lịch sự và ra dáng "có tiền". Họ tự cho mình cái quyền được đứng lên trên người khác.

Khi lưu thông trên đường, gặp đèn đỏ cũng phải cố len lên trước, thậm chí chấp nhận cả việc lấn hết sang làn ngược chiều. Những kẻ này sẵn sàng đánh đổi của tính mạng của mình, tìm mọi cách len lên, miễn sao là đứng trước người khác, có đôi khi là chỉ vài bước chân.

Văn hóa xếp hàng không những không được tôn trọng ở ngoài đường phố, mà ngay trong những cơ quan công quyền.

Chúng ta không lạ với những người đến sau nhưng cố tình len lên trước khi làm thủ tục hồ sơ. Những kẻ này phớt là mọi quy tắc ứng xử, mọi ánh mắt khó chịu của những người xung quanh, miễn sao là được việc.

Không xếp hàng, đó không chỉ là thói quen mà nó còn là biểu hiện của sự ích kỷ, tự lợi, cái gì cũng muốn hơn thiên hạ nhưng lại không muốn bỏ công sức.

Từ đó, nó dẫn tới những tệ nạn lớn hơn như đút lót, hối lộ. Đi làm thủ tục tại các cơ quan hành chính, việc đầu tiên không phải là tìm chỗ xếp hàng mà mắt trước mắt sau tìm ra người có thể biếu xén tiền, thậm chí là quỵ lụy để có thể được mời vào làm trước.

Tới các bệnh viện thì việc đầu tiên là tìm bác sĩ hay cô y tá nào đó để nhờ vả, mua chuộc miễn sao tránh việc phải xếp hàng.

Thậm chí ngay cả trong việc tới viếng đám tang - nơi mà lẽ ra sự thành kính phải được đặt lên hàng đầu, người ta vẫn cố tình tìm cách để được vào viếng trước, mặc kệ rất nhiều người đứng xếp hàng từ trước.

Một xã hội mà văn hóa xếp hàng được thực hiện tốt là biểu hiện của sự bình đẳng, nơi đó, những nguyên tắc chung được mọi người tôn trọng, không phân biệt là ai và không có ngoại lệ nào.

Không có văn hóa xếp hàng là biểu hiện của một xã hội thiếu minh bạch, thiếu sự công bằng và văn minh. Một xã hội mà kẻ côn đồ, trơ trẽn lại có thể ngang nhiên đứng trên những người hiền lành, hiểu lý lẽ và biết tôn trọng người khác.

Văn hóa xếp hàng còn thể hiện tính kỷ luật. Một xã hội mà mạnh ai nấy làm, chen lấn, xô đẩy cũng sẽ là một xã hội luộm thuộm, ngẫu hứng, không tuân thủ quy tắc, luật lệ, không có ý thức về sự công bằng.

Việc không xếp hàng cũng thể hiện sự ngẫu hứng, vô kỷ luật, vô nguyên tắc của người Việt. Để có được điều mình muốn, họ không ngại dùng thủ đoạn để đứng lên trên người khác, kể cả việc bẻ cong pháp luật.

Chẳng phải ngẫu nhiên mà việc xếp hàng được nâng lên thành một thứ văn hóa. Thậm chí, nó còn được coi là biểu hiện của một xã hội hiện đại, văn minh, công bằng và thượng tôn pháp luật.

Thế nên, chúng ta đừng mơ về một xã hội văn minh, nếu như văn hóa xếp hàng còn không được tôn trọng như hiện nay.