Hầu hết đại gia đều từ BĐS…do lợi tức chuyển đổi sang đất ở rất lớn

Sáng 7/4, Hội nghị Đại biểu Quốc hội chuyên trách tiếp tục xem xét, cho ý kiến về một số vấn đề lớn cần xin ý kiến của dự án Luật Đất đai (sửa đổi).

Nêu ý kiến thảo luận, đại biểu Đinh Ngọc Minh - Đoàn ĐBQH tỉnh Cà Mau băn khoăn hiện khiếu kiện trong lĩnh vực đất đai gửi đến Ban Dân nguyện của Quốc hội chiếm đến 70%.

Vậy sau khi sửa Luật lần này, Ban soạn thảo đánh giá có thể giảm được tình trạng khiếu kiện trong lĩnh vực đất đai ở mức nào?

Ông Minh cho rằng, một số quy định hiện tại của dự thảo Luật có thể gây ra cách hiểu khác nhau, dẫn đến việc thực thi sẽ rất khác nhau và tăng nguy cơ khiếu kiện.

Đại biểu Cà Mau dẫn ví dụ như quy định về phân loại đất và quy định về chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Điều 10 của dự thảo Luật phân ra rất nhiều loại đất nhưng, Điều 117 chỉ có một số ít phải chuyển đổi mục đích sử dụng đất…

Một số đất phân ra nhưng không có mục tiêu quản lý, như đất trồng cây hằng năm và lâu năm, đây chỉ có mục đích thống kê cây trồng nông nghiệp, khi người dân trồng cả 2 loại cây thì lại vướng pháp luật. Bên cạnh đó, điều cấm đất chưa đưa vào sử dụng, không đưa vào sử dụng cũng có thể làm tăng khiếu kiện.

Ông Minh cũng cho rằng lợi tức từ việc chuyển đổi các loại đất sang đất ở hiện rất lớn, nhất là đất ở khu vực đô thị. Có nơi chênh lệch hàng chục triệu đồng một m2. Phần lợi tức này chủ yếu doanh nghiệp bất động sản được hưởng.

“Nó trả lời cho câu hỏi hầu hết đại gia của chúng ta đều từ bất động sản và nhà thầu", ông Minh nói.

Đất đai là sở hữu toàn dân thì có thu lại lợi tức này để phân phối cho toàn dân không? – ông Minh đặt câu hỏi và tỏ ra băn khoăn việc sửa đổi luật có nên quy định thu lại một phần địa tô này để phân phối lại và có hướng điều tiết cụ thể.

Dẫn chứng thông tin ở Trung Quốc hiện đang có 80 triệu ngôi nhà chưa được bán, kể cả các ngôi nhà được bán nhưng không có người ở, đại biểu Minh đặt câu hỏi: “Liệu việc sửa Luật lần này có giảm được tình đầu cơ bất động sản, bong bóng bất động sản để tạo nguồn lực cho sản xuất hay không?

Đồng thời đề nghị Ban soạn thảo cần có đánh giá cụ thể về vấn đề này nhằm tránh hệ quả tăng trưởng dựa vào bất động sản. Đại biểu cũng nhấn mạnh, liệu việc sửa đổi Luật lần này có tạo điều kiện cho các nhà đầu tư dễ dàng tiếp cận đất đai để mở các công xưởng, nhà máy nhằm tận dụng được cơ hội, phát triển kinh doanh hay không?

Đại biểu Phạm Văn Hoà - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp đặc biệt quan tâm đến vấn đề thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội, phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh, vì lợi ích quốc gia, công cộng.

Đại biểu cho rằng, đây là vấn đề cần thiết nhưng đề nghị cần tách bạch rõ ràng việc thu hồi đất phục vụ quốc phòng, an ninh, phục vụ an sinh xã hội, công cộng với thu hồi đất các dự án thương mại, khu đô thị mới.

Với các dự án này, nhà đầu tư phải có sự thoả thuận với người dân sao cho phù hợp. Nhà nước không nên thu hồi đất với các dự án nhà ở thương mại. Đồng thời cần có quy định cụ thể để xác định các trường hợp thu hồi đất sao cho rõ ràng.

Về bồi thường hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, đại biểu Phạm Văn Hoà đề nghị quy định về tái định cư cần làm rõ hơn là Nhà nước hỗ trợ tái định cư cần có chỗ ở tốt hơn nơi ở cũ.

Tuy nhiên đại biểu băn khoăn quy định như dự thảo thì “tốt hơn là như thế nào?” lại chưa rõ ràng.

Đại biểu cho rằng, nơi tái định cư phải bảo đảm như trong quy định, hoàn thiện các điều kiện về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, đồng bộ theo quy hoạch chi tiết và có cấp thẩm quyền phê duyệt, quy định như vậy sẽ phù hợp.

Đặc biệt, người tái định cư được quyền chọn chỗ ở trong cùng một địa bàn, cấp quận, cấp huyện hoặc cấp tỉnh để người dân có nhu cầu thiết thực. Đồng thời, đề nghị trước khi có quyết định phê duyệt thu hồi đất thì cần có khu tái định cư trước để người dân ổn định nơi ở.

Về giá đất, đại biểu Phạm Văn Hòa đồng tình với quy định như dự thảo là định theo nguyên tắc cơ chế thị trường và theo giá đất phổ biến trên thị trường. Đồng thời đề nghị lưu ý và quan tâm, tính giá đất sao cho hiệu quả.

Đánh giá dự thảo Luật lần này có nhiều bổ sung mới hợp lý, tiếp thu nhiều ý kiến tham gia của nhân dân, đại biểu Trần Chí Cường (Đà Nẵng) bày tỏ đồng tình với quy định về nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.

Theo đó, Nhà nước xem xét hỗ trợ cho người có đất bị thu hồi, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất để tạo điều kiện cho người có đất bị thu hồi, chủ sở hữu tài sản có việc làm, có thu nhập, ổn định đời sống, sản xuất.

Dự thảo Luật cũng quy định rõ, khu tái định cư phải hoàn thiện các điều kiện về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ theo quy hoạch chi tiết được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; đồng thời phải phù hợp với truyền thống văn hóa, phong tục tập quán của cộng đồng dân cư nơi có đất bị thu hồi. Khu tái định cư có thể bố trí cho nhiều dự án.

Để chủ trương trên thực sự hiệu quả khi đi vào cuộc sống, hạn chế thấp nhất việc phát sinh những khó khăn, ông Cường đề nghị cần tiếp tục nghiên cứu, bổ sung các quy định cụ thể khác đảm bảo định lượng rõ hơn yếu tố “đảm bảo cuộc sống người dân bằng hoặc tốt hơn” sau khi bồi thường thu hồi đất.