Ngày 13/2/2023, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố vụ án "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ và vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Công ty TNHH Một thành viên NXB giáo dục Việt Nam thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo"; khởi tố bị can, bắt bị can để tạm giam, khám xét đối với các bị can có liên quan.
Ngày 14/2, thông tin về vụ việc trên, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) cho biết, việc thanh tra, kiểm tra hoạt động Công ty TNHH Một thành viên NXB giáo dục Việt Nam đã được Bộ GD&ĐT phối hợp với các cơ quan chức năng thực hiện.
 |
|
Ông Nguyễn Đức Thái, cựu Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty TNHH một thành viên NXB Giáo dục Việt Nam
|
Theo đó, trong năm 2022, căn cứ kết quả thanh kiểm tra, trên cơ sở Kết luận và Quyết định thi hành kỷ luật của Ủy ban kiểm tra Đảng ủy Khối các Cơ quan Trung ương, cùng các kết quả kiểm tra, thanh tra, giám sát, ngày 5/7/2022, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn đã ký Quyết định số 1886/QĐ-BGDĐT thi hành kỷ luật đối với ông Nguyễn Đức Thái - Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty TNHH Một thành viên NXB Giáo dục Việt Nam.
Theo Quyết định thi hành kỷ luật, ông Nguyễn Đức Thái đã có những vi phạm như: Có khuyết điểm, vi phạm chính sách pháp luật của Nhà nước trong Chỉ đạo NXB Giáo dục Việt Nam tổ chức thực hiện sản xuất, kinh doanh, biên soạn, in ấn, kê khai, phát hành sách giáo khoa mới; thiếu trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo Đảng ủy, Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy kiểm tra, giám sát việc tổ chức thực hiện các nghị quyết, dẫn đến không kịp thời phát hiện nghị quyết ban hành trái pháp luật của Nhà nước. Những sai phạm của ông Nguyễn Đức Thái diễn ra chủ yếu trong giai đoạn từ năm 2014 đến năm 2019. Ông Nguyễn Đức Thái đã nghỉ công tác từ tháng 12/2022.
Trên tinh thần thực hiện kịp thời, nghiêm túc các kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Thanh tra Chính phủ và các kết quả thanh tra, kiểm tra, giám sát của các cơ quan chức năng, Bộ GD&ĐT đã và đang chủ động phối hợp với các đơn vị và Bộ Công an, nhằm xử lý nghiêm minh sai phạm của các cá nhân, tổ chức liên quan theo đúng quy định của pháp luật.
Bộ GD&ĐT sẽ tiếp tục thanh tra, kiểm tra một số nội dung khác có liên quan tới hoạt động sản xuất, kinh doanh và thực hiện chức năng, nhiệm vụ của NXB giáo dục Việt Nam.
Bộ GD&ĐT hiện đang chỉ đạo NXB giáo dục Việt Nam rà soát, khắc phục các hạn chế, tồn tại, tổ chức lại bộ máy theo hướng tinh giản, quản lý chặt chẽ, đúng luật, đảm bảo hoạt động lành mạnh, hiệu quả; nhanh chóng ổn định bộ máy tổ chức và tâm lý cán bộ, tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao, trong đó, ưu tiên đảm bảo các hoạt động biên tập, xuất bản, in và phát hành sách giáo khoa theo đúng kế hoạch, đảm bảo tiến độ, chất lượng, phục vụ yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông.
Trước đó, Tri thức và Cuộc sống đưa tin, ông Nguyễn Đức Thái (61 tuổi) – nguyên Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty TNHH Một thành viên NXB giáo dục Việt Nam cùng bà Nguyễn Thị Thanh Thủy (56 tuổi) – nguyên Trưởng Ban Kế hoạch Marketing vừa bị bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố, tạm giam về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Hai bị can Đinh Quốc Khánh (53 tuổi) - nguyên Phó Trưởng Ban Kế hoạch Marketing, Công ty TNHH Một thành viên NXB giáo dục Việt Nam và Tô Mỹ Ngọc (43 tuổi) - Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty Cổ phần Giấy Phùng Vĩnh Hưng bị khởi tố, bắt giam về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”.
Điều tra cho thấy, ông Nguyễn Đức Thái đã lợi dụng chức vụ quyền hạn được giao trong việc mua sắm giấy in phục vụ in ấn sách giáo dục, cùng bà Nguyễn Thị Thanh Thủy và ông Đinh Quốc Khánh thông đồng với bà Tô Mỹ Ngọc, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty Cổ phần Giấy Phùng Vĩnh Hưng, vi phạm quy định của pháp luật về bảo đảm công bằng, minh bạch trong hoạt động đấu thầu cung cấp giấy in. Hành vi của các bị can đã gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng tài sản Nhà nước.
Đáng chú ý, sau khi trúng thầu, ông Nguyễn Đức Thái, bà Nguyễn Thị Thanh Thủy được nhận lợi ích vật chất từ bà Tô Mỹ Ngọc.
Tháng 12/2022, Thanh tra Chính phủ đã có thông báo kết luận thanh tra chuyên đề công tác quản lý nhà nước về giáo dục, đào tạo trong giai đoạn từ ngày 1/1/2014 đến ngày 31/12/2018, chỉ ra hàng loạt sai phạm của Công ty TNHH MTV NXB Giáo dục Việt Nam.
 |
| Ông Nguyễn Đức Thái khi bị khởi tố, bắt giam. |
Đáng chú ý, cơ quan thanh tra chỉ ra nhiều sai phạm liên quan công tác biên soạn, in ấn và tăng giá sách giáo khoa. Sau khi chỉ ra các sai phạm, Thanh tra Chính phủ kiến nghị chuyển vụ việc sang Bộ Công an xem xét, xử lý.
Cụ thể, đối với việc lựa chọn nhà thầu cung cấp giấy in để sản xuất SGK theo phương thức chào hàng cạnh tranh, kết luận thanh tra nêu rõ, việc xác định nhu cầu sản xuất của NXB không sát thực tế nên lượng hàng tồn kho (chủ yếu là giấy in), làm tăng chi phí lãi vay, dự phòng giảm giá hàng tồn kho dẫn đến giảm hiệu quả sử dụng vốn.
Từ trước ngày 22/8/2017, NXB chưa ban hành quy định về lựa chọn nhà thầu in SGK, cung cấp vật tư, giấy in… để áp dụng thống nhất trong doanh nghiệp bảo đảm mục tiêu công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế theo quy định. NXB chưa bổ sung đăng ký kinh doanh nhập khẩu giấy in hoặc tổ chức thực hiện việc ủy thác nhập khẩu giấy in để giảm bớt chi phí trung gian, tiết kiệm chi phí, giảm giá thành SGK. NXB sử dụng giấy in định lượng thấp, thấp hơn định lượng giấy in sách thường theo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8694:2011.
Từ trước năm 2014 và trong giai đoạn từ năm 2014 đến năm 2019, NXB chỉ thu thập báo giá của một số ít nhà thầu cung cấp giấy in, chỉ có 2 đến 3 đơn vị được NXB lựa chọn cung cấp giấy in SGK trong một năm, lặp đi lặp lại trong nhiều năm.
Trong giai đoạn 2014-2019, Công ty Cổ phần Giấy Phùng Vĩnh Hưng được lựa chọn cung cấp chiếm 83,1%, số lượng giấy của NXB (tương ứng hơn 1.890 tỷ đồng). Kiểm tra xác suất một số hợp đồng cung cấp giấy in đã cung cấp, tương ứng 528 tỷ đồng) cho thấy, giá giấy in công ty bán cho NXB cao bình quân gấp khoảng 1,7 lần giá giấy công ty nhập khẩu trực tiếp (tương ứng số tiền chênh lệch khoảng hơn 210 tỷ đồng).
TTCP cho biết, những nội dung nêu trên cho thấy việc lựa chọn nhà thầu cung cấp giấy in để sản xuất SGK theo phương thức chào hàng cạnh tranh của NXB có nhiều điểm bất thường, chưa bảo đảm công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.
Đáng chú ý, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho chuyển thông tin 2 nội dung sang Bộ Công an xem xét, xử lý theo quy định.
Đó là nội dung hướng dẫn sử dụng sách bài tập, sách tham khảo có dấu hiệu "lợi ích nhóm" giữa Bộ GD&ĐT là cơ quan quản lý nhà nước với Công ty TNHH MTV Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam trong việc in ấn, phát hành sách bài tập. Và nội dung lựa chọn nhà thầu cung cấp giấy in để sản xuất sách giáo khoa theo phương thức chào hàng cạnh tranh của Công ty TNHH MTV NXB Giáo dục Việt Nam có nhiều dấu hiệu bất thường, chưa đảm bảo công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.
>>> Mời độc giả xem thêm video Bộ GD-ĐT đề nghị thẩm định lại SGK Tiếng Việt 1
Hải Ninh