Cháy chung cư mini nhiều người thương vong ở Hà Nội: Ai chịu trách nhiệm?

Sáng 13/9, lực lượng công an vẫn đang khẩn trương khám nghiệm hiện trường vụ cháy chung cư mini tại số 37, ngách 29/70 Khương Hạ (quận Thanh Xuân, Hà Nội) xảy ra khoảng 23h ngày 12/9 để điều tra nguyên nhân vụ cháy.

Vụ cháy xảy ra tại chung cư mini cao 9 tầng, diện tích trên 200m2 với khoảng 150 người dân sinh sống. Đến thời điểm hiện tại, Công an Hà Nội đang thống kê thiệt hại về người và tài sản. Dù chưa có thông tin chính thức, nhưng số lượng người bị chết, bị thương rất lớn.

Dư luận đặt câu hỏi: Ai sẽ chịu trách nhiệm liên quan vụ cháy đặc biệt nghiêm trọng trên?

Trao đổi với PV Tri thức và Cuộc sống, Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng, vụ cháy chung cư mini trên là vụ hỏa hoạn đặc biệt nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn đến tài sản và đã có thiệt hại về người. Do đó, cơ quan điều tra sẽ vào cuộc xác minh làm rõ nguyên nhân vụ cháy, làm rõ trách nhiệm của đơn vị quản lý trong việc đảm bảo an toàn PCCC để xử lý theo quy định của pháp luật.

Cơ quan chức năng sẽ làm rõ tòa nhà trên là chung cư mini hay là phòng trọ. Nếu là chung cư mini, việc cấp phép, phê duyệt về PCCC được thực hiện và triển khai như thế nào?

Nếu là phòng trọ, kinh doanh cho thuê nhà ở với số tầng, số phòng lớn như vậy, thiết kế đảm bảo an toàn về PCCC đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt hay chưa, việc đảm bảo an toàn về PCCC được thực hiện như thế nào?

Theo quy định của pháp luật, nhà chung cư, kể cả chung cư mini và các tòa nhà kinh doanh phòng trọ cho thuê đều phải đảm bảo các tiêu chuẩn kĩ thuật an toàn về PCCC, phải được cấp có thẩm quyền phê duyệt về điều kiện đảm bảo an toàn về PCCC. Trong quá trình vận hành tòa nhà cũng cần phải đảm bảo an toàn về PCCC.

Trường hợp kết quả xác minh của cơ quan chức năng cho thấy cơ sở kinh doanh này đã không đảm bảo an toàn về PCCC theo quy định của pháp luật dẫn đến vụ cháy xảy ra, gây hậu quả nghiêm trọng, cơ quan điều tra sẽ khởi tố vụ án hình sự về tội vi phạm quy định về PCCC.

Cụ thể tội danh và hình phạt được Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định tại điều 313 về Tội vi phạm quy định về PCCC.

Theo quy định của pháp luật, người thực hiện hành vi vi phạm quy định về PCCC gây hậu quả nghiêm trọng sẽ bị xử lý hình sự, chế tài cao nhất của tội danh này có thể tới 12 năm tù nếu hậu quả làm chết 3 người trở lên hoặc thiệt hại tài sản từ 1.500.000.000 đồng trở lên.

Cơ quan chức năng sẽ làm rõ nguyên nhân vụ cháy, làm rõ các điều kiện đảm bảo an toàn về PCCC ở khu nhà ở này để xác định trách nhiệm đảm bảo an toàn về PCCC thuộc về ai, nguyên nhân vụ cháy từ đâu để truy trách nhiệm pháp lý.

Trong trường hợp có căn cứ cho thấy người quản lý vận hành tòa nhà này đã không đảm bảo an toàn về PCCC hoặc có cá nhân đã có hành vi vi phạm về PCCC dẫn đến vụ hỏa hoạn xảy ra, cơ quan điều tra sẽ khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can để xử lý đối với người vi phạm theo quy định của pháp luật.

Luật sư Cường cho biết, vụ hỏa hoạn rất nghiêm trọng này xảy ra ở tòa nhà có nhiều người ở, trong khu vực chật hẹp, gây khó khăn cho hoạt động chữa cháy.

Do đó, ngoài việc xem xét làm rõ trách nhiệm của tổ chức cá nhân có liên quan trong việc đảm bảo an toàn về PCCC, cơ quan chức năng cũng cần kiểm tra rà soát hoạt động cho thuê nhà ở, thuê phòng trọ và đặc biệt là với các chung cư mini không đảm bảo điều kiện an toàn về PCCC, ở khu vực đông dân cư, đi lại ra vào khó khăn để tránh những vụ hỏa hoạn tương tự có thể xảy ra.

Theo quy định tại Khoản 1, Điều 23 Luật PCCC thì: “Công trình cao tầng phải có thiết bị chống tụ khói, lan truyền khói và hơi độc do cháy sinh ra; phải có phương án thoát nạn, bảo đảm tự chữa cháy ở những nơi mà phương tiện chữa cháy bên ngoài không có khả năng hỗ trợ”. Vì vậy, các công trình cao tầng phải được lắp đặt thiết bị PCCC.

Pháp luật về PCCC cũng quy định "Nhà chung cư, nhà tập thể, nhà ở ký túc xá cao từ 7 tầng trở lên hoặc có tổng khối tích từ 10.000 m3 trở lên; nhà hỗn hợp cao từ 5 tầng trở lên hoặc có tổng khối tích từ 5.000 m3 trở lên” cũng thuộc Danh mục cơ sở có nguy hiểm về cháy, nổ tại Phụ lục II Nghị định số 136/2020/NĐ-CP.

Bởi vậy, trong trường hợp tòa nhà này cao từ 7 tầng trở lên hoặc có diện tích từ 10000m³ trở lên mà không có phương án đảm bảo an toàn về PCCC, trang bị thiết bị về PCCC, đây là hành vi vi phạm quy định về PCCC.