Theo tiết lộ mới nhất của Viện Nghiên cứu Khoa học Công nghệ Vô tuyến (NNIIRT) thuộc Tập đoàn quốc phòng Almaz Antey (Nga), phạm vi quét tối đa của Hệ thống radar cảnh giới đa băng tần 55Zh6ME NEBO-ME có thể được tăng lên nếu hệ thống này sử dụng chế độ quét khu vực hơn chế độ quét độc lập 360°.
 |
Hệ thống radar cảnh giới tầm xa 55Zh6ME NEBO-ME.
|
Radar 55Zh6M NEBO-ME và biến thể xuất khẩu có liên quan của nó 55Zh6M NEBO-ME có thể tích hợp với 4 hệ thống phụ: Module radar bước sóng m RLM-ME; module radar băng L (1-2GHz) RLM-D; module radar băng S (2-4GHz) RLM-S; cabin điều khiển KU RLK tích hợp tạo thành hệ thống hoàn chỉnh.
Mỗi hệ thống phụ này được đặt trên xe cơ giới BAZ-6909-015, xe có máy phát điện riêng, các hệ thống ổn định, ăng-ten mở và gấp sử dụng cơ chế thủy lực, kết nối vô tuyến và được tích hợp hệ thống định vị địa hình GPS/GLONASS.
 |
Cabin điều khiển KU RLK.
|
Trong triển khai tác chiến, các hệ thống phụ này sẽ được đặt gần nhau và được kiểm soát bởi cabin điều khiển KU RLK tích hợp. Các ăng-ten trên xe được bung ra để hoạt động. Dữ liệu từ ba hệ thống radar được sát nhập để tạo ra một hình ảnh không gian tích hợp duy nhất. Nếu đối phương cố tình tiến hành các hoạt động gây nhiễu có thể bị các radar này phát hiện, theo dõi một cách thụ động.
Theo chuyên gia Miroslav Gyürösi của Tạp chí Jane’s Defence Weekly, thoạt nhìn, khi triển khai một hệ thống radar 55Zh6ME NEBO-ME đòi hỏi phải triển khai 4 hệ thống phụ sẽ rất phức tạp và mất thời gian, tuy nhiên các nhà thiết kế NNIIRT cho biết, việc triển khai toàn bộ hệ thống chỉ mất 15 phút.
 |
| Module radar bước sóng m RLM-ME. |
Cũng theo ông này, phiên bản cũ 55Zh6M NEBO-M đã phục vụ trong Không quân Nga trong nhiều năm. Đến năm 2012 NNIIRT đã chính thức đưa ra thị trường phiên bản xuất khẩu 55Zh6ME NEBO-ME.
Trước đây, 55Zh6M NEBO-M chỉ sử dụng hệ thống ăng-ten độc lập mảng pha chủ động quét 360° với tốc độ quay 12 vòng/phút để giám sát toàn diện. Còn hệ thống radar NEBO 55Zh6ME-ME nếu sử dụng chế độ quét khu vực có thể phát hiện mục tiêu máy bay tàng hình ở khoảng cách 10-600km khi bay ở độ cao 30.000 m.
Chuyên gia Miroslav Gyürösi cho biết thêm, khi chế độ quét khu vực được sử dụng, các ăng-ten chính, phụ không xoay. Việc sử dụng các chức năng quét này cho phép mỗi ăng-ten đảm nhiệm quyét một khu vực 90°. Phạm vi tối đa phát hiện mục tiêu khi đó có thể lên tới 1.800 km. Ngoài ra, khi sử dụng chế độ quét khu vực, tốc độ cập nhật thông tin có thể tính bằng giây.
 |
| Module radar băng L (1-2GHz) RLM-D. |
Nếu hệ thống 55Zh6ME NEBO-ME được sử dụng như một phần của hệ thống phòng thủ tên lửa sẽ phát huy tối đa khả năng phòng thủ.
55Zh6ME NEBO-ME sẽ kết hợp với các hệ thống phòng thủ khác có thể phát hiện và theo dõi đồng thời lên đến 20 mục tiêu tên lửa đạn đạo của đối phương ở khoảng gấp đôi so với khoảng cách 600 km khi hệ thống sử dụng chế độ quét 360°.
Đáng lưu ý, hiện nay, Không quân Việt Nam cũng đang sở hữu phiên bản xuất khẩu 55Zh6UE NEBO-UE cùng loại với hệ thống radar này do Almaz – Antey (Nga) nghiên cứu phát triển, tuy nhiên không có các hệ thống radar phụ.
Radar 55ZH6UE NEBO-UE được thiết kế để phát hiện, bám sát tự động, phân biệt địch - ta, nhận dạng kiểu loại, xác định và cung cấp các tham số tọa độ, đường bay của các loại mục tiêu. Nó cũng có khả năng phát hiện các mục tiêu tên lửa đạn đạo có diện tích phản hồi radar rất nhỏ, mục tiêu kích cỡ nhỏ và mục tiêu có hệ số phản xạ điện từ thấp cho các hệ thống khí tài chiến đấu hay màn hiện sóng của trắc thủ radar.
NEBO-UE của Việt Nam được trang bị bộ vi xử lý kỹ thuật số phân biệt mục tiêu trong môi trường lộn xộn và khả năng kháng nhiễu rất tốt. Một hệ thống kiểm tra tự động tích hợp cho phép phát hiện sớm bất kỳ lỗi nào trong hệ thống để kịp thời khắc phục.
 |
Đài NEBO-UE của Việt Nam.
|
Đài này có thể phát hiện máy bay chiến đấu có diện tích phản hồi radar RCS 2,5 m2 bay ở độ cao 500 m ở cự ly 65 km, nếu bay ở độ cao 10 km cự ly phát hiện tới 310km, lên đến 400 km nếu độ cao hành trình của mục tiêu ở mức 20 km. Đặc biệt, radar này có khả năng phát hiện tên lửa hành trình tốc độ siêu âm có RCS 0,9 m2 bay ở độ cao 10km từ cự ly tới 250km, lên đến 300 km nếu bay ở độ cao 20km.
Như vậy 55ZH6UE NEBO-UE có thể hoạt động với vai trò như một hệ thống cảnh báo sớm tên lửa. Radar hoạt động ở băng tần UHF/HF độ cao trinh sát lên đến 65km. Đây được xem là loại radar chủ động có tầm trinh sát cao nhất trong biên chế lực lượng Không quân Việt Nam.
Với những tính năng quét khu vực và đặc điểm kỹ chiến thuật mới 55Zh6ME NEBO-ME có tích hợp các hệ thống radar phụ được Nga ra mắt, sẽ tạo ra cho Việt Nam thêm một phương án lựa chọn để tăng cường khả năng giám sát, phòng thủ, bảo vệ không phận của Việt Nam từ xa.
Su Nhi