TS. Huỳnh Mỹ Hằng, cha đẻ của phát minh chất nổ xanh sinh năm 1962 tại Việt Nam và sang Mỹ năm 1985. Từ cô gái Việt nói tiếng Anh chưa lưu loát, bằng nghị lực phi thường, cô gái trẻ Việt đã vượt qua tất cả để bước chân vào trường Đại học State University of New York, Genesseo (Suny Geneseo).
 |
| TS. Huỳnh Mỹ Hằng. |
Sau khi tốt nghiệp với hai bằng cử nhân toán và hóa, TS. Huỳnh Mỹ Hằng làm nghiên cứu sinh tại Đại học Buffalo. Năm 2002, cơ duyên đưa TS. Huỳnh Mỹ Hằng đến Phòng thí nghiệm quốc gia Los Alamos của Mỹ.
Tại đây, TS. Huỳnh Mỹ Hằng nghiên cứu những kỹ thuật dùng để tổng hợp các chất nổ năng lượng mạnh. Những chất nổ này được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau của đời sống.
Tuy nhiên, TS. Huỳnh Mỹ Hằng phát hiện các chất nổ này thường sử dụng các chất độc hại như thủy ngân và chì nên gây ảnh hưởng tới sức khỏe và môi trường. Ý tưởng sử dụng một loại vật liệu mới để thay thủy ngân và chì trong sản xuất chất nổ luôn thôi thúc nhà khoa học trẻ.
 |
| Tháng 5/2005, TS. Huỳnh Mỹ Hằng chế tạo thành công loại chất nổ mới không thuỷ ngân và chì được gọi là "chất nổ cơ bản xanh" |
TS. Huỳnh Mỹ Hằng bắt tay nghiên cứu chất nổ mới vào tháng 3/2003, nhưng gặp nhiều khó khăn bởi cả 400 năm nay người ta vẫn dùng chất nổ chứa thủy ngân và chì. Việc tìm một vật liệu mới thay thế là không hề đơn giản.
Tháng 5/2005, TS. Huỳnh Mỹ Hằng chế tạo thành công loại chất nổ mới không thuỷ ngân và chì được gọi là "chất nổ cơ bản xanh". Chất nổ này sử dụng đồng đỏ và sắt, những vật liệu ít gây nguy cơ cho sức khỏe và môi trường hơn.
Chỉ một năm sau khi nghiên cứu được công bố, giới khoa học đã phải thừa nhận, hiệu quả gây nổ của "chất nổ cơ bản xanh" không hề kém chất nổ sử dụng thủy ngân và chì nhưng lại ít độc cho môi trường và con người.
Sau đó, chất nổ cơ bản màu xanh của TS. Huỳnh Mỹ Hằng nhanh chóng được đưa vào ứng dụng trong thực tiễn và đưa tên tuổi nhà khoa học Việt nổi tiếng trên đất Mỹ đồng thời trở giành được giải thưởng MacArthur Fellowship, còn được gọi là "Genius Grants" (giải "Thiên Tài").
MacArthur Fellowship là tổ chức hoạt động phi lợi nhuận tại Hoa Kỳ. Hàng năm tổ chức này chọn ra 20-40 người thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau để trao giải MacArthur Fellowship. Người giành được giải MacArthur Fellowship sẽ nhận được gói tài trợ 500.000 USD.
Khi nhận giải thưởng, TS. Huỳnh Mỹ Hằng cho biết, điều bà hành phúc nhất là giúp loại bỏ được các chất độc hại như thủy ngân và chì để bảo vệ sức khỏe và môi trường. Đấy mới là thành công lớn nhất của bà.
Lan Hoa (T.H)