Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát

Theo đó, Ủy ban Kiểm tra thành lập 01 Đoàn Kiểm tra để tiến hành kiểm tra 01 tổ chức khoa học và công nghệ trực thuộc; phối kết hợp với các Ban Hợp tác quốc tế, Ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường thành lập 01 Đoàn giám sát 05 tổ chức khoa học và công nghệ trực thuộc. Nội dung của giám sát tập trung vào việc xem xét, đánh giá những kết quả đạt được, những hạn chế, khó khăn, vướng mắc trong việc chấp hành Điều lệ của Liên hiệp Hội Việt Nam, Điều lệ của đơn vị do Liên hiệp Hội Việt Nam phê chuẩn, các quy định nội bộ và các văn bản pháp luật liên quan đối với các hoạt động hợp tác quốc tế, từ đó đề xuất những giải pháp, kiến nghị hoàn thiện cơ chế chính sách nhằm hỗ trợ, thúc đẩy các đơn vị phát triển tổ chức, hoạt động, nhất là hoạt động đối ngoại.

Kết quả giám sát, nhìn chung, trong quá trình triển khai các hoạt động, các đơn vị đều bám sát Điều lệ và các quy định của Liên hiệp Hội Việt Nam; Điều lệ của đơn vị do Liên hiệp Hội Việt Nam phê duyệt; hoạt động theo đúng các nhiệm vụ đã được ghi trong Điều lệ và trong Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động khoa học và công nghệ; tuân thủ các quy định của pháp luật liên quan và pháp luật khi hoạt động trong các lĩnh vực cần có điều kiện. Tuy nhiên, vẫn còn đơn vị thực hiện chế độ, chính sách cho người lao động chưa đúng với quy định hiện hành như về đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động.

Từ những kết quả giám sát, Đoàn giám sát đã có báo cáo với những kiến nghị cụ thể với Thường trực Đoàn Chủ tịch, trong đó có việc Liên hiệp Hội Việt Nam thúc đẩy tháo gỡ những vướng mắc để các tổ chức khoa học và công nghệ thực hiện các văn bản triển khai các dự án có yếu tố nước ngoài được thuận lợi hơn; Đoàn giám sát có gửi thông báo kết quả giám sát tới các đơn vị đã được giám sát. Trong đó, yêu cầu 05 đơn vị được giám sát tiếp tục thực hiện tốt chế độ, chính sách theo quy định của pháp luật đối với người lao động; thực hiện các thủ tục đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với tất cả người lao động đủ điều kiện đóng bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật; chủ động xây dựng kế hoạch hoạt động đối ngoại, huy động được nhiều nguồn tài trợ trong và ngoài nước, chủ động bố trí kinh phí và triển khai thực hiện hiệu quả; tiếp tục thực hiện tốt công tác tài chính theo quy định, kê khai thuế, nộp thuế, nghĩa vụ tài chính và các nghĩa vụ khác.

Theo dõi, rà soát đại hội nhiệm kỳ của các hội thành viên. Đến nay, về cơ bản, các liên hiệp hội tỉnh, thành phố và nhiều hội ngành toàn quốc tổ chức đại hội nhiệm kỳ đúng thời gian quy định. Tuy nhiên năm 2021, do ảnh hưởng của đại dịch Covid nên đến hết tháng 12/2021 vẫn còn nhiều hội ngành toàn quốc chưa hoặc chậm tổ chức đại hội. Ủy ban Kiểm tra đã tiến hành tìm hiểu, nắm bắt thông tin và động viên, đôn đốc hội thành viên.

Ngoài ra, các hoạt động của Ủy ban Kiểm tra cũng được lồng ghép vào các hoạt động chung của Liên hiệp Hội Việt Nam, chẳng hạn như vào các hoạt động tổ chức hội nghị, hội thảo do Liên hiệp Hội Việt Nam tổ chức hoặc phối hợp với các hội thành viên tổ chức.

Ông Phạm Quang Thao – Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam cho biết tại Hội nghị Hội đồng Trung ương Liên hiệp Hội Việt Nam lần thứ 3 (khóa VIII) cho biết, ngay từ năm 2021, hầu hết Ban Kiểm tra các hội thành viên đã chủ động xây dựng quy chế, kế hoạch, chương trình công tác kiểm tra, đồng thời đôn đốc hội thành viên của mình chủ động xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch công tác kiểm tra trong năm. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của đại dịch Covids-19, nên nhiều hội đã không thực hiện đúng như trong chương trình, kế hoạch đề ra mà căn cứ tình hình thực tế để triển khai, hoặc không hoàn thành kế hoạch đặt ra từ đầu năm.

Do ảnh hưởng dịch Covids nên đa số các hội thành viên lựa chọn tự kiểm tra hoạt động của các bộ phận của hội, các hoạt động do hội tổ chức triển khai (Hội Nghiên cứu Biên tập công trình KH&CN Việt Nam, hội Giống cây trồng Việt Nam, Hội KHCN Hàng không Việt Nam, Liên hiệp hội tỉnh Đắk Lắk, liên hiệp hội tỉnh Tuyên Quang, Liên hiệp hội tỉnh Tiền Giang, Liên hiệp hội tỉnh Bình Thuận….) và một số đơn vị thành viên, chủ yếu là các đơn vị trong khu vực, thuận lợi trong việc di chuyển để kiểm tra, giám sát (Liên hiệp hội tỉnh Bắc Giang, Liên hiệp hội tỉnh Tuyên Quang, Liên hiệp hội tỉnh Tiền Giang …). Nội dung kiểm tra, giám sát chủ yếu về chấp hành theo Điều lệ, nắm bắt được tình hình hoạt động của tổ chức hội thành viên tổ chức bộ máy, về quản lý nhân sự, về các hoạt động chuyên môn như TVPB&GĐXH, TT&PBKT, công tác tổ chức hội thi, cuộc thi sáng tạo khoa học và kỹ thuật và công tác tài chính …Một số Hội đã tổ chức kiểm tra, giám sát trực tuyến (Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam,…), một số Hội ban hành văn bản về việc tự kiểm tra và báo cáo hoạt động của các Quý trong năm 2021 (Liên hiệp hội tỉnh KonTum, ...)

Nhìn chung, các hội thành viên thực hiện Điều lệ và Quy chế hoạt động của các hội nghiêm túc, không có dấu hiệu vi phạm hoặc ảnh hưởng đến uy tín hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam. Hoạt động kiểm tra của các hội thành viên trong năm 2021 đã góp phần thúc đẩy việc chấp hành tốt chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; thực hiện tốt điều lệ, nghị quyết, quy chế của hội; công tác quản lý tài sản, sử dụng, thu chi kinh phí đảm bảo chặt chẽ, đúng mục đích, tiết kiệm, hiệu quả, sổ sách kế toán đảm bảo nguyên tắc chế độ tài chính theo đúng quy định của pháp luật... không xảy ra sai phạm.

Tuy vậy, nhiều hội thành viên vẫn gặp khó khăn, vướng mắc trong quá trình hoạt động hoặc chậm Đại hội nhiệm kỳ. Tỷ lệ thu hội phí đối với hội thành viên thuộc hội ngành toàn quốc thấp, phần lớn các hội chưa xây dựng đầy đủ các quy chế. Ban kiểm tra đã kịp thời chia sẻ, động viên, nhắc nhở, tư vấn, đề xuất, kiến nghị hoặc báo cáo với Thường trực hội thành viên xem xét, giải quyết những vấn đề tồn tại, vướng mắc.

Hiện nay, hầu hết các hội thành viên Liên hiệp Hội Việt Nam đang triển khai, thực hiện nghiệp vụ công tác kiểm tra theo Hướng dẫn số 104/HD-LHHVN, ngày 01/3/2017 của Liên hiệp Hội Việt Nam thực hiện Điều lệ Liên hiệp Hội Việt Nam; Nghị Quyết Đại hội hội thành viên; Quy chế hoạt động, Chương trình toàn khóa, kế hoạch kiểm tra, giám sát năm 2021 của Uỷ ban Kiểm tra Liên hiệp Hội Việt Nam. Tham gia đầy đủ Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực công tác kiểm tra, giám sát do Ủy ban Kiểm tra Liên hiệp Hội Việt Nam tổ chức vào ngày 22/10/2021.

Tuy nhiên, theo ông Thao cho biết, năm 2021 nội dung kiểm tra của các hội thành viên chưa phong phú, chưa đồng đều ở các hội, chủ yếu mới đi vào kiểm tra việc chấp hành Điều lệ và việc thực hiện chương trình công tác của hội và chi hội thành viên; sự phối hợp/liên kết ngang và dọc giữa các Ban Kiểm tra của hội thành viên chưa thường xuyên, chặt chẽ; phần lớn thành viên kiểm tra đều là kiêm nhiệm, một số ủy viên còn đương chức, một số tuổi cao, thời gian dành cho công tác kiểm tra ít; nghiệp vụ chuyên môn về công tác kiểm tra chưa sâu, hoạt động của các thành viên kiểm tra chủ yếu dựa vào năng lực và nhiệt tình công tác; kinh phí và điều kiện đảm bảo cho công tác kiểm tra còn nhiều hạn chế, thậm chí có hội không có khoản mục dành cho hoạt động kiểm tra, một số hội các thành viên kiểm tra chưa có chế độ phụ cấp trách nhiệm và công tác phí phù hợp cho một số ủy viên khi nhận nhiệm vụ quan trọng. Một số hội có các hội thành viên phân bố rải rác khắp nước nên công tác kiểm tra hội gặp nhiều khó khăn, nhất là về kinh phí cho hoạt động này.

Nguyên nhân của những hạn chế trên đây chủ yếu là do, trước hết là ảnh hưởng của đại dịch Covids; Ủy viên Ban Kiểm tra hội thành viên chủ yếu là cán bộ kiêm nhiệm, thời gian dành cho công tác kiểm tra chưa nhiều, dẫn đến khó khăn, hạn chế; Nhà nước chưa kịp thời thể chế hoá các Chỉ thị, Nghị quyết về Liên hiệp Hội Việt Nam dẫn đến một số cơ chế, chính sách còn nhiều bất cập đối với công tác tổ chức, hoạt động và quản lý hội; Tổ chức của hội thành viên, hoạt động theo nguyên tắc tự nguyện, tự chủ, tự chịu trách nhiệm đặc biệt là hội ngành toàn quốc được xây dựng theo mô hình mở, không ràng buộc chặt chẽ, cơ sở vật chất, điều kiện làm việc còn nhiều thiếu thốn, kinh phí eo hẹp, hoạt động hội còn nhiều khó khăn, ông Thao cho hay.

Và để hoàn thành tốt các nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, trong năm 2022, Ủy ban kiểm tra Liên hiệp Hội Việt Nam sẽ tăng cường công tác giám sát thường xuyên. Nắm chắc tình hình tổ chức đảng và đảng viên, nhất là các lĩnh vực dễ phát sinh sai phạm; kịp thời tiến hành kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm.