Đổi mới khoa học và công nghệ toàn diện cần một hệ sinh thái

Đó là phát biểu của TSKH Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học & Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) tại Hội thảo khoa học “Phát triển khoa học và công nghệ phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế” được tổ chức tại Đại học Quốc gia TPHCM ngày 3/6.

TSKH Phan Xuân Dũng phát biểu tại hội thảo.

Theo TSKH Phan Xuân Dũng, đội ngũ trí thức khoa học đối mặt với nhiều thách thức do tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Các chương trình, đề án kinh tế - xã hội cần được xây dựng dài hạn, liên ngành, liên vùng, khai thác các nguồn lực, thu hút đông đảo đội ngũ trí thức, nhất là trí thức trẻ, trí thức người Việt Nam ở nước ngoài…

VUSTA tập hợp 154 hội thành viên gồm 91 Hội Khoa học & Kỹ thuật chuyên ngành, 63 Liên hiệp hội địa phương và gần 600 tổ chức Khoa học & Công nghệ trực thuộc. VUSTA có trên 3,7 triệu hội viên gồm 2,2 triệu là trí thức khoa học & công nghệ, chiếm gần 33% đội ngũ trí thức cả nước.

TSKH Phan Xuân Dũng khuyến nghị đẩy mạnh xã hội hóa hoạt động khoa học & công nghệ, trong đó giao cho các hội nghề nghiệp thực hiện các dịch vụ chuyển giao tiến bộ kỹ thuật cho người dân.

Bên cạnh đó, TSKH Phan Xuân Dũng kiến nghị Trung ương hoàn thiện về cơ chế, chính sách nhằm tháo gỡ những khó khăn trong khoa học & công nghệ; tiếp tục nghiên cứu tạo ra môi trường thông thoáng để phát huy tính dân chủ trong nghiên cứu, sáng tạo.

Cán bộ nghiên cứu đang làm việc tại Viện Công nghệ nano (ĐH Quốc gia TPHCM).

PGS.TS Vũ Hải Quân, Giám đốc Đại học Quốc gia TPHCM cũng chia sẻ, liệu là có thể có cơ chế khoán, cơ chế đặt hàng cho các đại học, cho các thầy cô thực hiện các công trình nghiên cứu khoa học được không ?

Đây là những vấn đề quan trọng cần được giải quyết đồng bộ để các đại học phát huy hết vai trò của mình trong việc đào tạo nhân lực chất lượng cao và thực hiện các công trình nghiên cứu đóng góp cho sự phát triển của đất nước.  

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương nhấn mạnh, khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu, là động lực then chốt để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, đổi mới mô hình tăng trưởng và tăng cường năng lực cạnh tranh.

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương tại Hội thảo khoa học về phát triển khoa học & công nghệ.

Qua đó bảo đảm quốc phòng, an ninh, góp phần phòng, chống thiên tai, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững.

Tiềm lực khoa học và công nghệ quốc gia được tăng cường; hợp tác quốc tế chuyển biến tích cực… Tuy nhiên, hệ thống văn bản pháp luật, cơ chế quản lý tài chính đối với khoa học và công nghệ tuy đã có đổi mới, song còn bất cập, chưa đồng bộ; phân bổ ngân sách chưa hợp lý.