3 kẻ thù lớn nhất của đời người

"Người mà thất bại ắt bởi an nhàn"

Cổ nhân có câu "yến an chậm độc, bất khả hoài dã", có nghĩa là ham muốn an nhàn, hưởng lạc chẳng khác nào uống rượu độc tự sát.

Có thể nói, đây chính là một loại mâu thuẫn. Bởi hầu hết mọi người đều theo đuổi sự nhàn hạ, an yên.

Tuy nhiên ít ai biết nhận ra rằng, an nhàn quá lâu có thể khiến con người ta biến chất, thoái hóa. Còn gian nan, ưu sầu mặc dù làm ta nhất thời mệt mỏi, thậm chí đau khổ, nhưng lại giúp ta rèn luyện nên phẩm chất kiên cường.

Cho nên theo quan niệm của người xưa, con người ta nên từ âu sầu, khốn khổ mà rèn luyện bản thân chứ không nên mãi chìm đắm xong an vui mà sinh ra lười nhác.

"Nhà mà bại vong tất do xa xỉ"

Thi nhân Lý Thương Ẩn từng có câu thơ viết rằng: "Thành do cần kiệm, bại do xa". Đại ý là gia tộc hưng vượng là nhờ vào cần kiệm, gia tộc sa sút thì ắt do xa xỉ mà thành.

Trong lịch sử Trung Hoa, những ví dụ có liên quan tới việc quân vương vì xa xỉ vô độ mà mất nước nhiều không kể xiết. Ví như năm xưa Trụ vương đổ rượu đầy ao, treo thịt đầy rừng, Tùy Dương Đế tham lam vô độ, hậu Đường thích ăn chơi hưởng lạc…

Cho tới ngàn đời sau, những tấm gương vì xa xỉ mà bại vong vẫn rành rành trước mắt.

"Khắc tinh" của thói xa xỉ lại chính là đức tính tiết kiệm. Bàn về điều này, Gia Cát Lượng trong "Giới Tử Thư" từng viết: "Tĩnh dĩ tu thân, kiệm dĩ dưỡng đức".

Ngụ ý của Khổng Minh tiên sinh có nghĩa là, đời người nhờ vào nội tâm an tĩnh mà tu dưỡng, còn phẩm đức thì dựa vào tác phong cần kiệm rèn giũa mới thành.

Khiến người đời chê ghét hẳn do kiêu ngạo

Kiêu ngạo, tự mãn vốn là ngọn nguồn của mọi sự tổn thất. Người kiêu ngạo sẽ tự đánh mất sự cầu tiến của bản thân.

Con người một khi kiêu ngạo, tất sẽ tự cho mình cái quyền đứng trên người khác, thậm chí còn hất hàm sai khiến.

Từ cổ chí kim, chẳng ai thích thú hoặc lấy làm nguyện ý chung sống, làm việc của người kiêu ngạo. Bởi lẽ, ngạo mạn chính là một loại tôn nghiêm không nhận được sự ủng hộ.

1. Ta có đạo đức – lòng biết ơn là điều hạnh phúc nhất

Lòng biết ơn không có gì là cao xa, nó hiện hữu ngay trong mỗi con người chúng ta, chúng ta cố gắng phấn đấu trong cuộc sống cũng là thể hiện sự biết ơn, ta biết ơn cha mẹ sinh thành, biết ơn bạn bè cho ta niềm vui và cảm ơn cuộc đời cho ta được sống không bị lạc lõng.

Sống biết ơn là một điều hạnh phúc của con người, lòng biết ơn mang đến cho ta sức mạnh lớn lao để chinh phục cuộc sống và thậm chí chính lòng biết ơn mang đến cho ta những điều hạnh phúc khác trong cuộc đời mà ta không ngờ tới. Lòng biết ơn chính là đạo đức lớn mà mỗi con người chúng ta cần có và phấn đấu, tu dưỡng để có được.

Lòng hiếu thuận cha mẹ là sự biết ơn là một sự hạnh phúc lớn lao. Đạo đức và lòng biết ơn không hình thành và có trong mệnh lệnh, tín điều, giáo điều hay sức ép của một giáo lý nào, đạo đức và lòng biết ơn có được do tự nguyện, tự thân mỗi con người, sản sinh ra từ chính nếp sống của chúng ta. Có đạo đức, có lòng biết ơn tạo cho ta những tương hệ trong cuộc đời hạnh phúc, giữa cha mẹ, con cái, chồng, vợ, thầy trò, hàng xóm, láng giềng, giữa chủ tớ,…

Chính đạo đức và lòng biết ơn của mỗi con người chúng ta trong quá khứ và hiện tại tạo nên vòng nghiệp báo – luân hồi. Việc con người tìm đến những giáo pháp nhà Phật như một con đường tu tính bản thân, hun đúc lòng nhân ái, hiếu hạnh, hiền hòa và vị tha.

2. Ta có công việc để làm và đam mê công việc

Hạnh phúc không tự thân đến với bất kỳ ai, hạnh phúc là thành quả của sự vận động của con người, bạn phải làm thì mới có được hạnh phúc bởi vậy khi bạn có công việc để là và đam mê công việc đó là điều hạnh phúc. Một cô gái đam mê công việc giảng dạy cô cố gắng làm việc, học tập để trở thành người giáo viên và rồi cô có được công việc giảng dạy đó là hạnh phúc – trong cuộc đời của người giáo viên thật sự yêu nghề giáo thì công việc chính là điều hạnh phúc nhất.

Một ông bác sĩ yêu nghề, hạnh phúc lớn nhất của ông ấy là được cứu người, thậm chí một người lao động chân tay khuân vác nặng nhọc, hạnh phúc của họ là mong muốn ngày nào cũng có công việc để làm. Cũng như đã nói hạnh phúc là thành quả mỗi con người đạt được khi làm việc, thì việc phấn đấu để làm tốt công việc như là điều kiện tiên quyết để có hạnh phúc.

Ai cũng có ước mơ trong cuộc đời, làm việc là con đường đưa ta đến với ước mơ nhanh nhất, không ai có ước mơ rồi ngồi không mộng tưởng thì ước mơ đó sẽ thành hiện thực. Một cậu bé cụt mất đôi tay, cậu yêu con chữ và ước mơ mình có đôi tay để viết, vậy đôi tay nơi đâu ? cậu bé phải dùng đôi chân còn lại để thay thế đôi tay vốn dĩ dùng để viết làm thay công việc cho đôi tay, khi đã viết thành con chữ rồi hạnh phúc là viết được nên con chữ dẫu thân thể không được toàn vẹn.

Ai cũng vậy, muốn có hạnh phúc ta phải lao tâm vận động.

3. Có vật chất sử dụng

Dưới góc nhìn Phật giáo, vật chất không có giới hạn định mức con người ta tích lũy bao nhiêu, giới hạn duy nhất là của cải vật chất đó phải được tạo ra bằng những phương tiện chân chính, công bằng, không làm tổn hại đến sự phát triển tâm linh của mình và lợi ích của người khác. Việc sở hữu tài sản của mỗi con người được xem như là quả của nhân thiện trong quá khứ.

Vật chất tiền tài là điểm tựa để con người ta tránh sự nghèo khó, bởi chính nghèo khó là nguồn căn của tội ác và chướng ngại của sự tiến bộ tâm lính – có câu “bần cùng sinh đạo tặc”. Chúng ta coi của cải là điểm tựa của cuộc sống chứ không coi vật chất như một sự bám víu hay chất chứa, những điều này cũng tạo nên tội ác.

Rõ ràng vật chất cũng có giới hạn, và hạn định quan trọng nhất là là ý thức của người làm ra và sử dụng vật chất. Sự giàu có cũng đưa đến những điều bất thiên – “Có tiền có tật”. Dù ở góc độ là người sinh ra đã được thừa hưởng sự sang giàu cũng là một điều hạnh phúc, hay là một người nghèo khó có được vật chất để thoát cảnh bần cùng cũng là điều hạnh phúc.

Thực tiễn trong cuộc sống ngày nay, vật chất quan trọng nhất chính là đồng tiền, và thực tế hơn trong cuộc sống, mỗi một công việc khi ta làm đều hướng đến giá trị hiện hữu là đồng tiền. Đồng tiền thật sự không mua được hạnh phúc nhưng có thể mua được những thứ làm nên hạnh phúc. Ta cần tiền để mua một ngôi nhà để ở, có nơi ở đó là điều hạnh phúc nhất của những người vô gia cư, cần một chỗ che mưa che nắng, hạnh phúc nhất của những người đói nghèo là có tiền để mua thức ăn và nhiều người cần tiền để chữa bệnh, để có sức khỏe, đó là những điều hạnh phúc nhất với họ.

Có vật chất để sử dụng đó là điều hạnh phúc và làm sao để giữ bền vững, tránh mất mát vô nghĩa, và trên hết đó là những vật chất hợp pháp, vật chất có được khi được làm ra từ những công việc hợp pháp, đúng đạo lý xã hội con người thì mới là hạnh phúc thật sự và lớn lao. Ai trong xã hội này khi đã lao vào công việc cũng mong làm ra tiền, bởi tiền là thành quả khẳng định họ là được việc và có giá trị làm ra hạnh phúc.

4. Có những người bạn tốt

Có được những người bạn tốt là điều hạnh phúc nhất trong cuộc đời mỗi con người, bởi có bạn làm cho cuộc sống của chúng ta không cô độc – người bạn luôn ở bên ta, không bỏ rơi ta khi gặp khốn khó và có thể hy sinh tính mạng vì ta. Có bạn ta có nơi để chia sẻ buồn vui và cả nỗi buồn.

Ai trong cuộc đời cũng có nhiều người bạn, thậm chí là có rất nhiều, nếu đơn thuần chỉ là bạn thì là vô kể, vấn đề là ta người bạn tốt mới điều quan trọng. Gặp được người bạn tốt đó là cái duyên quý giá. Bản thân chúng ta muốn có được những bạn tốt, thì chính chúng ta phải là một người bạn tốt đối với người khác, việc chọn được người bạn tốt đòi hỏi bản thân ta phải lý trí, bản thân chúng ta có cách nhìn người, tránh né những con người giả tạo, có đạo đức xấu.

Người bạn tốt, giúp ta bớt đi những nỗi đau mà ta gặp phải, khi bạn gặp phải tai ương có người bạn tốt giúp đỡ đó là điều quý giá. Thử một ngày bạn gặp nạn, đau thương chồng chất, có người ở kế bên chia sẻ và cầm đôi tay bạn níu bạn đứng dậy, hay kéo bạn ra khỏi cạm bẫy, cám dỗ cuộc sống, khi đó có một người bạn tốt thật sự là tốt và hạnh phúc biết bao. Hãy trân trọng những người bạn hay giúp đỡ ta, ở bên cạnh ta lúc ta khổ đau hay hạnh phúc, cố vấn cho ta những kinh nghiệm cuộc sống và là một người giàu lòng trắc ẩn.

5. Ta có một cuộc sống trong sạch

Cuộc sống có trăm ngàn cạm bẫy, dẫn dụ chúng ta, có lúc ta không giữ được mình, ta lao vào xa ngã, tội lỗi. Ai cũng có khát vọng có một cuộc sống trong sạch cả, bản thân chúng ta muốn có được cuộc sống trong sạch thì tâm tính chúng ta phải sạch, chúng ta biết tu tâm, dưỡng tánh, làm điều thiện, việc đầu tiên chúng ta phải biết hiếu dưỡng cha mẹ, biết yêu thương những con người xung quanh.

Công việc chúng ta chọn làm và đam mê cũng phải là công việc trong sạch, tránh xa ngã vào con đường tội lỗi. Bao nhiêu con người tù tội từng làm điều ác cũng đều mong ước đến ngày mình trở về với xã hội, về với ánh sáng trong sạch.

Cuộc sống trong sạch cũng là chính lòng ta trong sạch, thanh tịnh. Chúng ta tạo cho mình nếp sống đạo thiền, chay tịnh dưỡng thực, chúng ta tự tạo cho mình nếp sống trong sạch ngay trong chính nơi ở của chúng ta – nhà cửa sạch sẻ, lối sống và môi trường sống lành mạnh.

Bản thân chúng ta không vì đuổi theo quan niệm sống trong sạch mà cố làm khắc khổ bản thân, như cuộc sống hằng ngày của mọi con người, không phải ăn chay là chỉ trường ăn rau, chay tịnh ở đây là bớt đi phần thịt, bớt sát sanh, nhờ những món ăn thiên nhiên mà tì vị ta thêm mạnh khỏe.

Thực tế cuộc sống ồn ào đang từng ngày trôi đi và đến, khiến con người ta căn thẳng, mệt mỏi và áp lực – chúng ta cần một bữa ăn chay với tâm thanh tịnh để cân bằng lại cuộc sống – một cách để ta sống chậm lại và thấu hiểu cuộc đời, nhân sinh hơn. Có một cuộc sống trong sạch là hạnh phúc lớn nhất trong cuộc đời mỗi con người.