Ảnh cực hiếm về hoạt động của xe tăng M48 trong QĐND Việt Nam

Trong thời kỳ tham chiến tại Việt Nam, Quân đội Mỹ đã mang sang đây những xe tăng chiến đấu chủ lực M48 Patton thuộc thế hệ đầu (phiên bản M48A3) với số lượng khá lớn để trang bị cho các đơn vị lục quân và lính thủy đánh bộ.

Xe tăng M48 có trọng lượng 49,6 tấn, trang bị pháo chính 90 mm với cơ số 62 viên đạn, trái tim của nó là động cơ diesel 750 mã lực, cho tốc độ tối đa 48 km/h trên đường tốt và tầm hoạt động 463 km.

Sau khi rút quân, Mỹ đã để lại cho quân đội ngụy Sài Gòn 3 thiết đoàn M48 với tổng số khoảng 160 xe. Trong chiến đấu, nhiều chiếc M48A3 đã bị Quân đội Nhân dân Việt Nam tiêu diệt, một số tịch thu và tái đưa vào sử dụng sau tháng 4 năm 1975.

Theo một số đánh giá thì so với T-54/55, xe tăng M48 có ưu điểm là rất dễ vận hành, khoang chiến đấu rộng rãi và tiện nghi hơn nhiều, động cơ khỏe cho khả năng vận động tốt trên chiến trường, cơ số đạn lớn giúp xe đảm nhiệm vai trò yểm trợ hỏa lực cho bộ binh khá tốt.

Nhược điểm của M48 cũng rất dễ nhận ra, đó là nó chỉ được trang bị pháo chính cỡ nòng 90 mm có sức công phá và xuyên giáp kém xa khẩu D-10T2S của T-54/55, hồi đó Mỹ chưa mang sang phiên bản M48A5 mang pháo M68 105 mm.

Thực chất xe tăng M48 cũng được sử dụng trên chiến trường Campuchia tuy nhiên hình ảnh về nó rất ít, một phần vì số lượng nhỏ hơn M113, phần khác là do nó không được biên chế cho những đơn vị làm nhiệm vụ trực tiếp chiến đấu trên chiến trường.

Hầu hết số xe tăng M48 thu được sau khi giải phóng miền Nam nằm trong thành phần các đơn vị làm nhiệm vụ dự bị hoặc cảnh vệ, ví dụ như Tiểu đoàn vệ binh 180 bảo vệ Sở chỉ huy Mặt trận 479 tại Campuchia. Điều này được giải thích là do việc đảm bảo hậu cần, kỹ thuật, nhất là đạn dược gặp nhiều khó khăn.

Hiện tại không rõ số phận những chiếc M48 này ra sao, khi nó không còn xuất hiện trên báo chí hay truyền hình, trái ngược hẳn với dòng xe tăng hạng nhẹ M41 vẫn được bảo quản trong tình trạng khá tốt.