Đằng sau việc Ankara kết thúc chiến dịch “Lá chắn Euphrates”

Ngoại trưởng Tillerson đến Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 30/ 3 và gặp Tổng thống TNK Recep Tayyip Erdogan và Ngoại trưởng Mevlut Cavusoglu để thảo luận về chiến dịch chống nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) do Mỹ cầm đầu tại Iraq và Syria cũng như việc Ankara yêu cầu dẫn độ giáo sĩ Fethullah Gulen, người bị Ankara cáo buộc chủ mưu cuộc đảo chính quân sự bất thành hồi tháng 7 năm 2016.

Nhà phân tích chính trị Nga Alexander Asafov khẳng định rằng thông báo của Hội đồng An ninh quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ trùng với chuyến thăm của Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson, vì Tổng thống Recep Tayyip Erdogan và các quan chức cao cấp khác dự định sử dụng quyết định này làm một con bài thương lượng. Bên cạnh một số thứ khác, Tổng thống Erdogan có thể sử dụng chiến dịch “Lá chắn Euphrates” để cố gây sức ép lên Washington giảm bớt hoặc từ bỏ hỗ trợ cho người Kurd ở Syria.

Thế nhưng, chuyên gia Vladimir Avatkov – giám đốc Trung tâm Nghiên cứu phương Đông, Quan hệ Quốc tế và Ngoại giao – lại không nghĩ rằng quyết định của Thổ Nhĩ Kỳ chấm dứt chiến dịch “lá chắn Euphrates” có liên quan trực tiếp đến chuyến thăm của ông Tillerson. Ông Avatkov nói: "Nếu quả thực có một sự liên kết, thì đó là liên kết gián tiếp. Thổ Nhĩ Kỳ đang ở trong quá trình tìm kiếm sự cân bằng. Ankara cũng cố gắng tìm một chỗ đứng mới trên thế giới và trong khu vực. Trong bối cảnh này, các cuộc gặp gỡ với người Nga và người Mỹ có ý nghĩa quan trọng đối với Ankara”.

Ông Avatkov cho rằng có thể, Ankara quyết định kết thúc chiến dịch “Lá chắn Euphrates” là vì cuộc trưng cầu dân ý về hiến pháp mới được lên kế hoạch diễn ra vào ngày 16 tháng 4. Theo quan điểm của ông, Ankara sẽ được lợi từ việc kết thúc chiến dịch quân sự vào thời điểm cao trào, hơn là vào khi vấp phải những thách thức về địa chính trị hoặc quân sự.

Cả hai nhà phân tích Nga nói trên đều khẳng định rằng Thổ Nhĩ Kỳ có thể phát động một chiến dịch quân sự mới ở Syria vào bất cứ lúc nào.

Nhà phân tích Asafov nói: "(Tổng thống) Erdogan đã chứng minh rằng Thổ Nhĩ Kỳ có quân đội dày dạn kinh nghiệm và có khả năng hoàn thành các nhiệm vụ trong khu vực. Họ đã kết thúc thành công chiến dịch Lá chắn Euphrates và có thể khởi động chiến dịch Thanh gươm Euphrates nhắm vào cả Daesh (phiến quân IS) và người Kurd”.

Ankara đã phát động chiến dịch “Lá chắn Euphrates” ngày 24 tháng 8 để đẩy phiến quân IS khỏi các thành phố và các khu định cư nằm trên biên giới Syria-Thổ Nhĩ Kỳ. Chiến dịch can thiệp quân sự này cũng nhằm ngăn chặn lực lượng người Kurd di chuyển về phía tây và nối các khu vực mà họ kiểm soát thành một thể chế ở khu vực biên giới sát Thổ Nhĩ Kỳ. Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và Quân đội Syria Tự do (FSA) được Ankara hậu thuẫn đã giải phóng các thành phố al-Bab và Jarabulus, tạo ra một vùng đệm ở mạn bắc Syria.

Chỉ có điều, thông báo của Hội đồng An ninh Quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ lại không nói rõ liệu Ankara có kế hoạch rút quân khỏi miền bắc Syria hay không.