 |
| Ảnh minh họa. |
Huyết hôi chủ yếu từ huyết sinh ra, chảy ra từ bào cung và có nguồn gốc từ huyết hải, khí hư xung nhâm bất cố hoặc huyết nhiệt tổn thương xung nhâm... Dưới đây là các thể lâm sàng.
* Thể khí hư: Sản hậu huyết hôi không dứt, lượng nhiều, màu hồng nhạt, loãng không có mùi, tinh thần mệt mỏi, tứ chi vô lực, khí đoản ngại nói, tiểu phúc như sa xuống, sắc mặt nhợt nhạt, lưỡi nhạt, rêu lưỡi trắng mỏng, mạch hoãn nhược. Pháp điều trị: Ích khí nhiếp huyết. Phương thuốc: Dùng bổ trung ích khí thang gia a giao, ngải diệp, ô tặc cốt gồm đẳng sâm 16g, hoàng kỳ 20g, chích thảo 4g, thăng ma, trần bì 6g, quy đầu, ngải diệp sao đen, bạch truật 12g, sài hồ 8g sắc uống. Nếu cả khí huyết đều hư, sản hậu ác lộ không dứt, sắc huyết vàng nhạt, mặt xanh trắng, tinh lực sút kém, thân thể gầy yếu, sợ lạnh, đầu váng, mắt hoa, ù tai, hồi hộp, hơi thở ngắn, vùng bụng mềm không đau, lưỡi nhạt, không rêu, mạch hư tế vi nhược dùng bài thập toàn đại bổ thang.
* Thể huyết nhiệt: Sản hậu huyết hôi quá kỳ không dứt, lượng tương đối nhiều, sắc đỏ thẫm, đặc, mùi tanh nồng, miệng táo họng khô, sắc mặt đỏ, lưỡi đỏ, ít rêu, mạch tế sác vô lực. Pháp điều trị: Dưỡng âm thanh nhiệt, lương huyết chỉ huyết. Phương thuốc: Dùng bảo âm tiễn gia đoạn mẫu lệ và đại du sao cháy gồm sinh địa 20g, bạch thược, hoài sơn 12g, tục đoạn, hoàng cầm, a giao 10g, cam thảo 4g, ô tặc cốt , cỏ mực 16g, hoàng bá 8g sắc uống. Nếu kèm theo vú, bụng dưới căng đau, tâm phiền dị nộ, huyết hôi lẫn máu cục, miệng đắng họng khô, mạch huyền sác thì chứng bệnh này thuộc can uất huyết nhiệt điều trị phải sơ can giải uất, thanh nhiệt chỉ huyết dùng bài tiêu giao đan chi.
* Thể huyết ứ: Sản hậu huyết hôi quá kỳ không dứt, dai dẳng ra lượng ít, màu đỏ sẫm, có lẫn máu cục, tiểu phúc đau cự án, nếu máu cục ra được thì đỡ đau, lưỡi tím, hoặc có điểm ứ huyết, mạch huyền sác. Pháp điều trị: Hoạt huyết hóa ngưng, lý huyết quy kinh. Phương thuốc: Dùng sinh hóa thang gia mẫu lệ, tam thất gồm đương quy, ích mẫu 2g, xuyên khung 10g, bào khương 6g, đào nhân 8g, cam thảo 4g. Nếu kèm miệng khô họng táo, lưỡi đỏ mạch huyền sác gia địa du, hoắc hoàng bá để thanh nhiệt chỉ huyết.
ThS Đỗ Việt Hương (Trưởng khoa Phụ sản, Bệnh viện Tuệ Tĩnh)