Lộ "số phận" của 12 dự án hàng chục nghìn tỷ nhưng yếu kém

Theo Bộ Công thương, trên tinh thần khẩn trương, quyết liệt, Ban Chỉ đạo của Chính phủ đã trực tiếp làm việc tại các dự án và ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, xử lý các tồn tại, vướng mắc ở từng dự án. Từ ngày 17/12/2016 đến ngày 16/1/2017, Bộ Công Thương đã cùng Ban Chỉ đạo của Chính phủ trực tiếp làm việc tại 9/12 dự án để xem xét các vấn đề cụ thể. Từ tháng 12/2016 đến nay, đã ban hành 120 văn bản chỉ đạo để xử lý các vấn đề tồn tại, vướng mắc ở 12 dự án.

Đó là thực trạng của 12 dự án chậm tiến độ, kém hiệu quả đã được Bộ Công thương chỉ ra. Theo đó, danh sách 12 dự án/doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả này là: 4 dự án đầu tư sản xuất phân bón gồm: Nhà máy sản xuất đạm Ninh Bình, nhà máy sản xuất đạm Hà Bắc, nhà máy sản xuất phân bón DAP số 1 - Hải Phòng và DAP số 2 - Lào Cai; 3 dự án thuộc nhóm đầu tư sản xuất nhiên liệu sinh học (NLSH): Nhà máy NLSH Quảng Ngãi, nhà máy NLSH Phú Thọ và nhà máy NLSH Bình Phước; 2 dự án đầu tư sản xuất thép: Nhà máy thép Việt Trung và dự án mở rộng giai đoạn 2 nhà máy Gang thép Thái Nguyên; nhà máy sản xuất xơ sợi polyester Đình Vũ (PVTex); Công ty TNHH Một thành viên Công nghiệp tàu thủy Dung Quất (DQS) và Nhà máy sản xuất bột giấy Phương Nam.

Trong số 12 dự án/nhà máy trên, tới thời điểm hiện nay, có 6 nhà máy đang được vận hành sản xuất, kinh doanh nhưng bị thua lỗ (gồm 4 nhà máy sản xuất phân bón; DQS; và Nhà máy thép Việt Trung); 3 dự án đang bị dừng thi công do chi phí tăng cao và thiếu vốn (Dự án sản xuất nhiên liệu sinh học Phú Thọ; Dự án mở rộng giai đoạn 2 Nhà máy gang thép Thái Nguyên; Dự án nhà máy bột giấy Phương Nam); 3 nhà máy đang bị dừng sản xuất do giá thành cao, thua lỗ lớn (Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Dung Quất; Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Bình Phước; Nhà máy sản xuất sơ sợi Đình Vũ - PVTex).

Tổng mức đầu tư ban đầu của 12 dự án trên là: 43.673,63 tỷ đồng, và sau đó được phê duyệt điều chỉnh tăng lên: 63.610,96 tỷ đồng (tăng 45,65%). Tổng số lỗ luỹ kế của 10 nhà máy đang sản xuất hoặc đã dừng sản xuất tới thời điểm 31 tháng 12 năm 2016 là: 16.126,02 tỷ đồng. Tổng tài sản của 12 nhà máy là: 57.679,02 tỷ đồng; Tổng nợ phải trả là: 55.063,38 tỷ đồng, trong đó nợ phải trả VDB là: 10.633,43 tỷ đồng và nợ phải trả nước ngoài có bảo lãnh của Chính phủ là: 4.299,83 tỷ đồng. Tổng số vốn đã giải ngân của 3 dự án dở dang, đang bị dừng thi công là 8.614 tỷ đồng, trên tổng nguồn thanh toán dự kiến là 13.066 tỷ đồng.

Trên tinh thần khẩn trương, quyết liệt, Ban Chỉ đạo của Chính phủ đã trực tiếp làm việc tại các dự án và ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, xử lý các tồn tại, vướng mắc ở từng dự án. Theo Bộ Công thương, đến thời điểm hiện tại, Bộ đã hoàn thiện báo cáo tổng hợp rà soát đánh giá tình hình và phương án đề xuất xử lý cụ thể đối với từng dự án/doanh nghiệp hoạt động thua lỗ, kém hiệu quả để gửi Thủ tướng Chính phủ xem xét, trình Bộ Chính trị.

Theo đó, Đối với 4 dự án đầu tư sản xuất phân bón, phương án xử lý là tiếp tục tập trung thực hiện xử lý các khó khăn, vướng mắc theo các chỉ đạo của Ban Chỉ đạo của Chính phủ, đặc biệt là các giải pháp liên quan tới quản trị doanh nghiệp để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của các dự án. Sau khi đã hoạt động có hiệu quả sẽ thực hiện cổ phẩn hóa, thoái vốn nhà nước khỏi doanh nghiệp (dự kiến sau năm 2018). Riêng dự án Đạm Ninh Bình phải tiến hành xử lý dứt điểm tranh chấp vướng mắc đối với hợp đồng EPC.

Đối với dự án Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Quảng Ngãi, có hai phương án là: Phương án 1: Công ty cổ phần Nhiên liệu sinh học dầu khí miền Trung (BSR-BF) chuyển nhượng/thoái vốn tại Công ty và Phương án 2: Tái cơ cấu lại Công ty nhiên liệu sinh học miền Trung. Trên cơ sở cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố: tình hình thực tế, tính pháp lý, tính khả thi…

Đối với dự án Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Phú Thọ: Có 4 phương án được xem xét để xử lý đối với dự án, bao gồm: Tiếp tục triển khai dự án với nhà thầu PVC; Tiếp tục triển khai dự án, thanh lý hợp đồng với nhà thầu PVC để tìm nhà thầu khác; Dừng triển khai dự án, phá sản Công ty và phương án 4 là PVOil chuyển nhượng/thoái vốn khỏi dự án.

Đối với dự án Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Bình Phước: Có 3 phương án được xem xét bao gồm: Tạm dừng nhà máy và vận hành trở lại khi thuận lợi; Cho thuê tài chính - Bán tài sản và PVOil chuyển nhượng vốn/thoái vốn khỏi dự án.

Đối với dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 Nhà máy gang thép Thái Nguyên: Có 3 phương án được xem xét để xử lý gồm: Bán dự án; Kêu gọi doanh nghiệp, nhà đầu tư góp vốn đầu tư dự án và Phương án 3 là thoái vốn nhà nước và tái cơ cấu TISCO.

Đối với dự án khai thác và tuyển quặng sắt mỏ Quý Xa và nhà máy gang thép Lào Cai: Phương án xử lý là tập trung xử lý, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc để tiếp tục triển khai, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của dự án. 

Đối với dự án Nhà máy đầu tư sản xuất sơ xợi polyester Đình Vũ: Có 3 phương án được xem xét để xử lý đối với dự án này: Khởi động lại nhà máy, tái cơ cấu, cổ phần hóa, thoái vốn; PVTex chuyển nhượng Công ty và Phá sản Công ty theo luật định.

Đối với Công ty TNHH một thành viên công nghiệp tàu thủy Dung Quất (DQS): Có 3 phương án được xem xét để xử lý đối với doanh nghiệp này, bao gồm: Chuyển đổi sở hữu Công ty DQS thông qua định giá, bán đấu giá tài sản, công nợ; Phá sản Công ty DQS theo quy định của pháp luật và tiếp tục tái cơ cấu Công ty DQS.

Đối với Dự án đầu tư sản xuất bột giấy Phương Nam: Tháng 9/2016, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ đã có ý kiến đồng ý về chủ trương bán đấu giá toàn bộ tài sản cố định và hàng hóa tồn kho của Dự án Nhà máy. Hiện nay, Bộ Công thương đã thực hiện xong bước thuê tư vấn thẩm định giá khởi điểm, phương án bán đấu giá Dự án và đang chuẩn bị các thủ tục pháp lý để tổ chức bán đấu giá công khai Dự án.