Chân dung nữ đại gia “khét tiếng” đầu tiên của Việt Nam

Bà Tư Hồng (tên thật là Trần Thị Lan) sinh năm 1868, là một nữ doanh nhân nổi tiếng của Việt Nam vào cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20. Bà được biết đến với biệt danh "Me Tư Hồng", được xem là một trong những người phụ nữ Việt Nam thành công và có ảnh hưởng nhất thời bấy giờ.

Bà sinh ra trong gia đình nghèo ở Hà Nam. Khi ở tuổi trưởng thành, bà sở hữu nhan sắc tuyệt trần khiến nhiều thanh niên si mê.

Năm 17 tuổi, bà bị ép gả cho một người đàn ông lớn tuổi, đã có vợ để trả nợ cho cha. Không chấp nhận số phận, bà Tư Hồng đã bỏ nhà ra đi tìm cuộc sống tốt đẹp hơn.

Sau đó, bà lấy người bán bún xáo trâu, cả 2 sống với nhau 2 năm nhưng không có con rồi đường ai nấy đi.

Một thời gian sau, bà gặp một người đàn ông tên Hồng người Việt gốc Hoa đưa thuyền về Nam Định thu mua lúa. Ông Hồng phải lòng bà ngay từ lần đầu gặp, ông bỏ tiền trả món nợ của cha bà rồi rủ bà trốn ra Hải Phòng.

Cuối năm 1890, công việc xuất khẩu gạo thua lỗ nên ông Hồng phải trốn về nước. Không còn chỗ dựa, bà Tư Hồng phải tự lực cánh sinh, mở cửa hiệu buôn bán tạp hóa nhỏ. May mắn, một người bạn biết được hoàn cảnh của bà và đã rủ bà lên Hà Nội làm ăn.

Tại đây, cơ hội mới đã mở ra cho bà. Trong một buổi dạ hội nhân ngày quốc khánh Pháp ở Hà Nội, bà gặp viên quan tư Laglan - thiếu tá hậu cần, cả 2 nảy sinh tình cảm và sau 1 thời gian thì kết hôn.

Trở thành phu nhân của quan tư Laglan, cuộc đời bà Tư Hồng có nhiều bước ngoặt lớn.

Bằng mánh lới buôn bán học từ người chồng trước và tận dụng địa vị của người chồng sau, bà Tư Hồng từng bước đặt chân vào giới kinh doanh, thầu khoán Hà thành. Năm 1892, bà gây chấn động khi trở thành người phụ nữ đầu tiên mang hồ sơ đến cơ quan sở tại, phụ trách về thương nghiệp xin thành lập công ty thầu An Nam.

Bà Tư Hồng thông thạo tiếng Pháp, hiểu rõ luật và quy định của chính phủ bảo hộ nên nhanh chóng được cấp phép mở công ty.

Chỉ 2 năm sau, bà Tư Hồng trở nên nổi tiếng khi “đánh bại" các doanh nghiệp có máu mặt của người Hoa, người Pháp để trúng thầu hợp đồng rất lớn là phá dỡ thành Hà Nội. Đây là 1 dự án táo bạo và đầy rủi ro, nhưng bà đã dũng cảm thực hiện và kết quả bà đã hoàn thành gói thầu sớm hơn dự kiến 6 tháng. Dự án này đã khẳng định vị thế của bà như một nữ doanh nhân tài ba và bản lĩnh.

Không chỉ vậy, bà còn trực tiếp quản lý, điều hành đội ngũ nhân công hiệu quả. Do đó, chỉ hơn 2 năm, bà Tư Hồng hoàn thành gói thầu, sớm hơn dự kiến 6 tháng.

Nhờ đầu óc tính toán sắc bén, số gạch đá cũ dỡ từ thành Hà Nội, bà mua đất, dựng hàng loạt ngôi nhà ở Cửa Đông, 8 căn nhà Hàng Da, 1 biệt thự ở ngõ Hội Vũ, nhà ở phố Quán Sứ và xây trường dòng Punigier năm 1897 (Trường THPT Việt Đức ngày nay). Như vậy, số tiền từ kinh doanh nhà ở đã bù lỗ cho khoản tiền bà bỏ ra thuê nhân công. Chẳng mấy chốc, sản nghiệp của bà Tư Hồng tăng lên nhanh chóng.

Thành công liên tiếp, bà Tư Hồng mở rộng lĩnh vực kinh doanh sang thực phẩm, cung cấp lúa gạo cho các nhà tù và vận chuyển tàu biển.

Là phụ nữ có nhan sắc và nhạy bén trong kinh doanh nhưng phận đời bà Tư Hồng đầy truân chuyên. Bà trải qua ba lần đò và không có con. Sau này, bà cũng không có kết cục viên mãn bên quan tư Laglan.

Chia tay với người chồng Pháp, bà Tư Hồng sống một mình ở trang trại thuộc làng Bạch Mai (nay trong khu vực Đại học Bách khoa Hà Nội).

Năm 1921, bà Tư Hồng mất khi mới 53 tuổi. Có người nói rằng, toàn bộ tài sản bà để lại cho em trai và các cháu (là con của người em trai).