Hai loài sinh vật lạ lùng, chưa từng được biết đến, đã bị "phong ấn" trong trầm tích ở hạt Herefordshire - Anh trong trạng thái 3D hoàn hảo. Vẻ ngoài khác thường của loài động vật thân mềm này đã gợi ý cho các nhà khoa học những biệt danh “không chính thức” của chúng, sau này trở thành tên khoa học: Punk ferox và Emo vorticaudum.
 |
| 2 sinh vật vừa được khám phá có những cái gai màu hồng độc đáo còn nguyên vẹn nhờ được bảo quản trong hóa thạch tro núi lửa. Ảnh: Sutton et al, Nature |
Một nhóm các nhà nghiên cứu quốc tế đến từ Anh, Pháp, Đức, Thụy Sĩ và Mỹ đã phát hiện ra dấu tích hóa thạch của loài động vật thân mềm bất thường này ở Herefordshire, một quận nằm ở biên giới Anh và xứ Wales.
Khu vực này được biết đến với những phát hiện địa chất phong phú có niên đại từ giữa kỷ Silur (443–420 triệu năm trước). Chính tại đây, trong các lớp tro núi lửa, “dấu vết” của hai loài động vật thân mềm chưa được biết đến trước đây đã được bảo tồn cho đến ngày nay, khiến các nhà khoa học phải kinh ngạc vì khả năng bảo quản tuyệt vời của chúng.
Để nghiên cứu chi tiết cấu trúc bên trong của những sinh vật này, các nhà nghiên cứu đã sử dụng chức năng quét tia X và phương pháp chụp cắt lớp vật lý quang học, bao gồm việc nghiền hóa thạch từng lớp (20 micromet mỗi lần) sau đó chụp ảnh từng lớp dưới kính hiển vi kỹ thuật số. Các mô hình 3D thu được đã chứng minh rõ ràng sự hiện diện của nhiều gai ở cả hai loài, tạo ra hiệu ứng “punk” và “emo” giống nhau.
 |
| Emo vorticaudum với những chiếc gai màu hồng có thể đóng vai trò bảo vệ khỏi những kẻ săn mồi. Ảnh: Sutton et al, Nature |
Chúng thuộc về nhánh động vật thân mềm Aculiferan, có niên đại lên đến 430 triệu năm - tức thuộc kỷ Silur - và là loại hóa thạch cực kỳ quý giá.
Hầu hết hóa thạch được tìm thấy dưới dạng các mảnh xương bị cán phẳng trong trầm tích, bởi mô mềm đã nhanh chóng bị phân hủy trước khi kịp hóa thạch.
Nhưng Punk ferox và Emo vorticaudum không chỉ là động vật thân mềm mà còn được bảo quản dưới dạng 3D như khi còn sống.
Hóa ra 430 triệu năm trước đã có động vật thân mềm trên hành tinh của chúng ta, sự xuất hiện của chúng có thể truyền cảm hứng cho các đại diện hiện đại của kỷ văn hóa punk và emo.
Những sinh vật cổ đại này sống trên Trái đất vào thời kỳ Silurian, được phân biệt bởi vẻ ngoài khác thường, cụ thể là "kiểu tóc nhọn". Vẻ ngoài khiêu khích như vậy đã không bị chú ý, và các nhà khoa học thậm chí còn đặt cho loài mới những cái tên thích hợp phản ánh vẻ ngoài ngược đời của chúng.
 |
| Punk ferox có nghĩa là hồng ...dữ dội. Cả 2 loài sinh vật được đặt tên theo các phòng trào nhạc rốc với ngoại hình nổi loạn vào cuối những năm 1970. Ảnh: Sutton et al, Nature |
Ngoài sự độc đáo bên ngoài, phát hiện này đã thay đổi quan điểm của các nhà khoa học về nhóm Aculifera mà những loài nhuyễn thể này thuộc về. Trước đây người ta tin rằng các đại diện của nhóm này có tiến hóa đơn giản và có cấu trúc cơ thể nguyên thủy. Tuy nhiên, việc phát hiện ra Punk ferox và Emo vorticaudum cho thấy sự đa dạng trong nhóm này rộng hơn nhiều so với suy nghĩ trước đây.
Nhà cổ sinh vật học Mark Sutton (Đại học Hoàng gia Luân Đôn - Trưởng nhóm nghiên cứu cho biết: “Động vật có vỏ là một trong những nhóm động vật lớn nhất và đa dạng nhất trên hành tinh. Tuy nhiên, loài Aculifera ban đầu vẫn còn là một bí ẩn. Trong một thời gian dài, chúng ta coi chúng là nguyên thủy và kém phát triển. Nhưng những khám phá mới chứng minh rằng nhánh tiến hóa này phức tạp và phong phú hơn nhiều so với chúng ta nghĩ.”
Do đó, những “punks” và “emos” cổ xưa này không chỉ bổ sung vào hồ sơ hóa thạch mà còn có những đóng góp đáng kể cho sự hiểu biết của chúng ta về quá trình tiến hóa của một trong những loại động vật đa dạng và phong phú nhất trên Trái đất.
Mời độc giả xem thêm video "Ốc anh vũ, hóa thạch sống 500 triệu tuổi"
Tuệ Minh (theo Extreme Tech)