Tần Thủy Hoàng (18 tháng 2 năm 259 TCN - 10 tháng 9 năm 210 TCN) nổi tiếng là vị hoàng đế Trung Hoa tàn độc và điên cuồng với ước mơ trường sinh bất tử, muốn sống trường tồn để trị vì thiên hạ.
Kể từ khi những bức tượng chiến binh đất nung lần đầu được phát hiện, mãi cho đến ngày nay, các sử gia, nhà nghiên cứu vẫn chưa thể giải mã hết những bí ẩn bên trong ngôi mộ 2000 năm tuổi của vị hoàng đế này. Theo đó, quá trình tìm hiểu về lăng mộ Tần Thủy Hoàng không thể tiến sâu hơn vì các nhà khoa học tin rằng bên trong ngôi mộ này có rất nhiều cạm bẫy chết người, đặc biệt dòng sông thủy ngân khổng lồ.
Thủy ngân vốn là chất kịch độc, có thể nguy hại khôn lường với sức khỏe con người chỉ với liều lượng nhỏ. Cũng bởi thế nên Tần Thủy Hoàng đã lấp đầy lăng mộ bằng thứ chất này để ngăn chặn những kẻ trộm mộ tấn công nơi yên nghỉ của mình.

Tần Thủy Hoàng và góa phụ Ba Thanh. Ảnh: Soundofhope.
Ngoài việc đề phòng bọn trộm mộ, Tần Thủy Hoàng cần đến một lượng lớn thủy ngân như vậy là vì thủy ngân là kim loại nặng, hình dạng giống như nước nên được dùng để mô phỏng núi sông trong lăng mộ. Hơn nữa, thủy ngân không dễ bay hơi hoặc oxy hóa, không phản ứng hóa học với các thành phần của không khí, do đó, 100 tấn thủy ngân đã được Tần Thủy Hoàng giữ trong lăng mộ suốt ngần ấy năm.
Quả thật, phương pháp này thực sự đem lại hiểu quả khi mà mãi hơn 2.000 năm sau, lăng mộ dưới lòng đất này vẫn là một ẩn số khiến không ít nhà khoa học đau đầu vì có quá nhiều thủy ngân trong đó, ngăn cản việc nghiên cứu sâu hơn về lăng mộ của vị vua hung tàn này.
Tuy nhiên, một câu hỏi khác lại được đặt ra là: Vậy, 100 tấn thủy ngân trong địa lăng của Tần Thủy Hoàng từ đâu mà có? Ai là người đã cung cấp chúng?
Ở thời cổ đại, người Trung Quốc chủ yếu khai thác thủy ngân từ Chu Sa. Vì vậy, các nhà nghiên cứu tin rằng rất có thể 100 tấn thủy ngân trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng là do bà chủ của mỏ khoáng sản Chu Sa lớn nhất nước Tần cách đây hơn 2.000 năm cung cấp. Vào thời nhà Tần, có một người phụ nữ tên Ba Thanh được xem là người sở hữu nhiều mỏ chu sa nhất lúc bấy giờ và được Tần Thuỷ Hoàng kính trọng.
Tương truyền rằng, Ba Thanh là một phụ nữ bình thường được gả vào một gia đình giàu có ở đất Ba Thục. Sau cái chết của chồng, bà thủ tiết và tiếp quản khối tài sản to lớn của gia tộc, trong đó có các mỏ khoáng sản chu sa. Với tài năng của người phụ nữ bản lĩnh, sản lượng chu sa hàng năm tăng mạnh. Tài sản gia đình bà xấp xỉ 800 triệu lạng bạc và 5,8 triệu lạng vàng, có hơn 1.000 người hầu và 2.000 vệ sĩ, danh tiếng của bà lan tỏa khắp vùng, thậm chí việc làm ăn phát đạt của gia tộc cũng ảnh hưởng không nhỏ tới nền kinh tế của nước Tần khi đó.
Sau khi lên ngôi, Tần Thủy Hoàng cho người luyện đan, trong đó thuỷ ngân lấy từ chu sa là nguyên liệu quan trọng không thể thiếu, góa phụ Ba Thanh đã đáp ứng được nhu cầu này. Khi xây dựng Vạn Lý Trường Thành, Tần Thủy Hoàng nhận được sự đóng góp lớn từ Ba Thanh, bà còn quyên góp tiền để xây dựng quân đội. Chỉ cần triều đình cần tiền, góa phụ Ba Thanh sẽ hào phóng đóng góp. Do đó, Tần Thủy Hoàng tôn trọng và đối xử với bà một cách tôn kính.
Với sức mạnh tài chính vững mạnh, phạm vi ảnh hưởng của gia đình Ba Thanh đã bao trùm hầu hết Trùng Khánh. Vào thời điểm đó, dân số bên trong lãnh thổ Trùng Khánh là hơn 50.000 người, có khoảng 10.000 người đi theo bà để kiếm sống. Ba Thanh đã trở thành nữ doanh nhân huyền thoại đầu tiên trong lịch sử và có ảnh hưởng quan trọng đến thế hệ sau.
Nhằm tôn vinh lòng chung thủy thủ tiết của bà, Tần Thủy Hoàng đã phong cho bà là “trinh phụ”, xây dựng tượng đài tại quê hương của bà. Tính đến những bản ghi chép hiện tại, Ba Thanh là người phụ nữ đầu tiên mà Tần Thủy Hoàng tôn quý đến như vậy. Các thế hệ sau đều kính trọng bà, khi bà qua đời, Ba Thanh trở thành người phụ nữ đầu tiên được lịch sử chính thức ghi nhận với tên thật là “Thanh”, đây là vinh dự mà trước giờ chưa từng có.
Trong suốt cuộc đời của mình, Ba Thanh đã đóng góp rất nhiều cho lợi ích của quốc gia, từ đó tạo nên danh tiếng và củng cố vị thế của gia đình mình. Bà không chỉ là một tấm gương tốt mà còn để lại nhiều điều để truyền cảm hứng cho phụ nữ hiện đại đời sau học hỏi.