"Hành trình sáng tạo chữ quốc ngữ" là một cuốn tranh truyện bán hư cấu đầy hấp dẫn, được sáng tác bởi Tạ Huy Long và Phạm Thị Kiều Ly, do Nhà xuất bản Kim Đồng phát hành. Cuốn sách tập trung vào câu chuyện lịch sử thú vị về sự ra đời và phát triển của chữ Quốc ngữ - hệ thống chữ viết hiện nay của tiếng Việt, được ghi lại bằng ký tự Latinh.
Lấy bối cảnh vào thế kỷ 17, cuốn sách kể về hành trình của các giáo sĩ phương Tây, đặc biệt là giáo sĩ Alexandre de Rhodes (Cha Đắc Lộ), người có vai trò quan trọng trong việc hệ thống hóa và quảng bá chữ Quốc ngữ.
 |
| Bìa sách "Hành trình sáng tạo chữ quốc ngữ". |
Mục tiêu ban đầu của việc phát triển hệ thống chữ viết này là nhằm giúp các giáo sĩ dễ dàng học tiếng Việt và truyền bá Công giáo. Tuy nhiên, qua thời gian, chữ Quốc ngữ dần trở thành một công cụ văn tự chính thức, thay thế chữ Hán trong văn bản hành chính, mở đầu cho một thời kỳ mới trong việc sử dụng ngôn ngữ tại Việt Nam.
Một điểm đáng chú ý của "Hành trình sáng tạo chữ quốc ngữ" là sự kết hợp hài hòa giữa nghiên cứu lịch sử và nghệ thuật minh họa. Tạ Huy Long, với kinh nghiệm là họa sĩ, đã mang đến những bức tranh sống động về bối cảnh thế kỷ 17, trong khi Phạm Thị Kiều Ly, nhà nghiên cứu ngôn ngữ, đã đóng góp vào phần nội dung dựa trên luận án Tiến sĩ của bà về Lịch sử ngữ pháp và chữ viết hệ Latinh của tiếng Việt cũng như các tài liệu trong văn khố ở châu Âu cùng các cuốn sách viết về hành trình truyền giáo của các thừa sai.
Cuốn sách không chỉ cung cấp kiến thức lịch sử mà còn là một công cụ giáo dục sinh động, giúp độc giả trẻ tuổi tìm hiểu về nguồn gốc ngôn ngữ của mình.
Ngoài việc tái hiện lịch sử, cuốn sách còn thể hiện rõ ý nghĩa sâu sắc của việc bảo tồn và phát triển tiếng Việt qua chữ Quốc ngữ. Với cách trình bày dưới dạng truyện tranh kết hợp chú giải từ vựng và thuật ngữ chuyên môn, "Hành trình sáng tạo chữ quốc ngữ" mang lại một trải nghiệm đọc phong phú và dễ tiếp cận. Sách không chỉ dành cho thiếu niên, mà còn là nguồn tài liệu giá trị cho những ai yêu thích lịch sử ngôn ngữ Việt Nam.
TS. Phạm Thị Kiều Ly, tác giả cuốn sách “Hành trình sáng tạo chữ Quốc ngữ” cho hay, lịch sử chữ Quốc ngữ gắn với những câu chuyện li kỳ và hành trình truyền giáo của các giáo sĩ phương Tây.
Ban đầu, đây chỉ là một công cụ để học tiếng Việt nhằm trao đổi với người Việt và thuận tiện trong việc truyền giáo. Sau đó nó được sử dụng như một thứ mật mã và chỉ được dạy trong các chủng viện.
Dần dần, chữ Quốc ngữ thay thế chữ Nho trong các văn bản hành chính của đất nước, nắm vai trò khai dân trí và trở thành chữ viết chính thức của nước ta.
Mỗi quốc gia, dân tộc có tiếng nói, chữ viết khác nhau. Là một người Việt Nam, chúng ta đã bao giờ thắc mắc chữ viết Tiếng Việt ra đời như thế nào? Những nội dung trong “Hành trình sáng tạo chữ Quốc ngữ” sẽ giải đáp những thắc mắc: Chữ viết Tiếng Việt ra đời như thế nào? Tại sao chúng ta hiện nay lại đang dùng văn tự Latinh, khác hẳn với các nước "đồng văn" xung quanh như Nhật Bản, Hàn Quốc?
"Hành trình sáng tạo chữ quốc ngữ" không chỉ là một tác phẩm về lịch sử, mà còn là một lời nhắc nhở về tầm quan trọng của việc giữ gìn ngôn ngữ dân tộc, đồng thời khơi dậy niềm tự hào về chữ viết mà người Việt Nam đang sử dụng ngày nay.
Hoàng Mai