Mursi: Nhà tù, dinh tổng thống rồi lại nhà tù?

Tổng thống Ai Cập bị lật đổ Mohamed Mursi.

Suốt ba thập kỷ trước đó, ông Mursi đã lãnh đạo tổ chức “Anh em Hồi giáo” - một tổ chức bị chính quyền Hosni Mubarak đặt ra ngoài vòng pháp luật - đấu tranh “giải phóng” Ai Cập.

Mohamed Mursi lần đầu xuất hiện trên sân khấu chính trị năm 2000, khi ông đắc cử vào quốc hội với tư cách một ứng cử viên độc lập cho phong trào “Anh em Hồi giáo” bị cấm hoạt động chính trị dưới thời Mubarak.

Trong 12 tháng làm tổng thống Ai Cập, ông đã trải qua quá nhiều sóng gió và bất ổn lên tới đỉnh điểm vào ngày 30/6 khi hàng triệu người xuống đường cáo buộc ông đã không giữ lời hứa sẽ trở thành “một tổng thống của toàn dân Ai Cập” và gây thất vọng cho những người đã làm ra cuộc cách mạng 2011.

Mursi thực ra không phải là lựa chọn số một cho ghế tổng thống của phong trào “Anh em Hồi giáo”. Người được lựa chọn là Khairat El-Shater, nhưng Shater bị cấm tranh cử vì từng phải lãnh án tù trong quá khứ. Mursi từng bị giam, nhưng chưa bị kết án và chỉ là người phát ngôn của phong trào vào năm 2010, một vị trí không cao nhưng giúp ông được công chúng biết đến.

Morsi bị bắt vào ngày 28/1/2011, ngày mà phong trào “Anh em Hồi giáo” bắt đầu cuộc biểu tình công khai chống Mubarak. Đó không phải là lần đầu ông ngồi tù. Mursi từng bị tạm giam 7 tháng trong năm 2006 vì tham gia biểu tình ủng hộ các thẩm phán có đầu óc cải cách.

Thất bại của Mursi trong việc giải quyết những bất ổn về an ninh cũng như ảnh hưởng tồi tệ lên nền kinh tế Ai Cập vì ngành công nghiệp bị ngưng trệ do bất ổn chính trị là nguyên nhân chính dẫn tới sự phẫn nộ của người dân.

Rất nhiều người đã thiệt mạng vì bạo động chính trị sau khi chế độ Mubarak sụp đổ, tình trạng tội phạm cũng phổ biến hơn, khiến cho những hy vọng rằng “Mùa xuân Arập” mang lại một Ai Cập phồn thịnh hơn đã tan biến. Trong nhiệm kỳ tổng thống của mình, Mursi cũng đã duy trì lời hứa về việc giữ nguyên hiệp ước hòa bình mà Ai Cập ký với Israel năm 1979, dù ông có bày tỏ sự thông cảm với tổ chức Hamas đang kiểm soát dải Gaza. Ông cũng giữ nguyên những mối quan hệ hợp tác quốc phòng với Washington giúp Ai Cập được nhận 1,3 tỷ USD tài trợ quân sự.

Ông Morsi có bằng tiến sỹ của Đại học Nam California, nơi ông cũng là trợ lý giáo sư vào năm 1982. Ông tốt nghiệp đại học với bằng kỹ sư ở Đại học Cairo năm 1975. Morsi đã kết hôn, có 5 con và 3 cháu.