Giải mã bài võ được Hoàng Phi Hồng coi là chí bảo

Bài quyền đang được nói đến là bài Thiết tuyến quyền, một bài quyền độc đáo và đặc thù của Hồng gia quyền. Theo từ điển trực tuyến baike.baidu, bài Thiết tuyến quyền này vốn xuất phát từ Thiếu Lâm Hồng quyền. Nó được hòa thượng Giác Nhân ở chùa Thiếu Lâm Bồ Điền - Phúc Kiến truyền cho Lương Khôn. Lương Khôn chuyên luyện bộ quyền pháp này đạt đến thành tựu tay cứng như sắt thép nên mới được người đời gọi là Thiết Kiều Tam. Đương thời Thiết Kiều Tam là một danh gia võ thuật ở Quảng Đông và được liệt vào “Quảng Đông thập hổ”.

Tương truyền, nhờ sở đắc công phu thiết tuyến quyền, Thiết Kiều Tam có thể dang tay nhấc vài người to lớn trong các cuộc tỉ đấu hoàn toàn không có địch thủ.

Thiết Kiều Tam sau đó thu nhận các đệ tử như Lâm Phúc Thành, Thi Vũ Lương, Tô Chỉ Thiêm. Trong số các đệ tử đó, sau này Lâm Phúc Thành đã truyền dạy lại bài thiết tuyến quyền cho Hoàng Phi Hồng. Tương truyền, Hoàng Phi Hồng sau khi học được tuyệt kỹ này đã đặc biệt coi trọng, thường nói rằng thiết tuyến quyền là chí bảo của Hồng gia quyền và dặn đệ tử ghi nhớ cẩn thận, chớ coi nhẹ mà truyền thụ bừa bãi ra ngoài.

Không giống như tên nhiều bài quyền thường đặt nghe rất kêu, thiết tuyến quyền được đặt giản dị theo cái dụng cụ luyện tập của nó là cái vòng sắt (thiết tuyến). Người luyện tập thiết tuyến quyền sẽ đeo vào tay mình những vòng sắt khi luyện quyền.

Theo Wikipedia, môn thiết tuyến quyền không phải dễ luyện tập. Mỗi người khi luyện phải đeo vòng sắt hoặc vòng đồng, mỗi vòng nặng tối thiểu là 350 gram, mỗi tay đeo ít nhất 2 vòng cho nên nó đòi hỏi người tập phải có một thể lực tối thiểu.

Vòng thiết tuyến là kim loại nên khi vận động sẽ phát ra âm thanh và ma sát trên hai cánh tay. Ma sát sẽ sinh ra sung điện từ chạy trên hai cánh tay. Nếu không biết cách tập luyện thì càng tập càng thấy gân cơ mỏi nhừ. Đó là hiện tượng do các vòng tác động lên cơ mà cơ không hấp thụ được nên tạo ra phản ứng đau nhức. Do vậy nhất thiết phải có người có kinh nghiệm hướng dẫn nếu không sẽ khó thành hoặc thậm chí bị thương tích.

Theo baike.baidu, triết lý của Thiết tuyến quyền là cương nhu lưỡng dụng, lấy sắt là cương, vòng tròn là biểu tượng nhu vì thế nói rằng cương nhu tương tế, vừa cương vừa nhu. Nó lại phối hợp phương pháp của nội gia, thổ nạp phát kình, cương nhu hợp nhất. Đại khái luyện tập thiết tuyến quyền phân thành hai hình thức là ngoại bàng thủ và nội bàng thủ. Ngoại bàng thủ thuộc về ngoại công tức là luyện tay, mắt, thân, eo và tấn. Nội bàng thủ thuộc nội công tức là luyện tâm, thần, ý, khí, lực.

Luyện loại quyền pháp này đòi hỏi trong động có tĩnh, trong tĩnh có động, buông mà không buông, giữ mà không giữ, gấp mà không loạn, thong thả mà không lơi lỏng, bất kể là nam nữ đều có thể luyện. Luyện tập thường xuyên và kiên trì có thể tiêu trừ được bệnh tật kéo dài nhiều năm.

Sở dĩ nó có thể tiêu trừ được bệnh tật là vì nó lấy rèn luyện lục phủ ngũ tạng, cường kiện thân tâm làm chủ đạo. Lại lấy 12 chữ khẩu quyết mà ứng dụng. Khẩu quyết là: Cương, nhu, bức, trực, phân, định, quá, đề, lưu, vận, chế, đính. Luyện tập thiết tuyến quyền ngoài việc cần chú trọng 12 khẩu quyết kiều thủ ra, còn phải lưu tâm tới 7 tiếng hô lúc phát kình. Mỗi một cách phát âm đều lấy điều tiết ngũ tạng lục phủ làm mục tiêu, tạng phủ được điều hòa, khí huyết tuần hoàn có thứ tự, âm dương hòa hợp, thì kình lực đều khắp trong ngoài, đạt được hiệu quả cường gân kiện cốt. Cũng vì thế mà các bậc tiền bối trong môn Hồng gia quyền đa số đều sống lâu.

Tuy vậy các bậc tiền bối cũng nhắc nhở: Thiết tuyến quyền là môn công phu dùng khí để sử dụng lực. Chỉ một chút bất cẩn nhỏ có thể làm tổn thương khí vì thế người luyện tập phải đủ 18 tuổi. Lúc đó nội tạng mới phát triển đầy đủ. Do vậy không nên cho người dưới 18 tuổi tập luyện thiết tuyến quyền để tránh bị nội thương.