Vô sinh đã trở thành chủ đề nóng trong những năm gần đây. Tỷ lệ vô sinh dự kiến sẽ tiếp tục tăng trong ngắn hạn thời gian tới. Ngày càng có nhiều người, đặc biệt là những người trẻ tuổi, gặp rắc rối với vấn đề sinh sản.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) định nghĩa vô sinh khi phụ nữ, đàn ông trong độ tuổi sinh đẻ không sử dụng biện pháp tránh thai ít nhất 12 tháng mà không có thai.
Rối loạn rụng trứng, các vấn đề về xương chậu ở phụ nữ, rối loạn chức năng tình dục và bất thường về tinh dịch ở nam giới đều có thể dẫn đến vô sinh.
Trong xã hội hiện đại, với sự thay đổi mạnh mẽ của môi trường xã hội và lối sống, xung quanh chúng ta ngày càng có nhiều yếu tố nguy cơ có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Nếu bạn và vợ/chồng bạn đang ở một trong những nhóm người này, nguy cơ vô sinh sẽ cao hơn người bình thường nhiều.
1 - Người béo phì
Thừa cân và béo phì là một trong những vấn đề sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng, vấn đề được biểu hiện theo nhiều cách, có thể dẫn đến giảm mức sinh.
Các biểu hiện nội tiết tố do béo phì bao gồm kháng insulin, tăng insulin máu, globulin gắn kết với hormone sinh dục thấp, nội tiết tố androgen tăng cao, tăng chuyển đổi ngoại vi của nội tiết tố androgen thành estrogen, tăng yếu tố tăng trưởng giống insulin tự do 1 và tăng leptin.
Dưới tác động tổng hợp của những thay đổi này, cơ thể dễ bị rối loạn chức năng vùng dưới đồi, tiết hormone tuyến sinh dục bất thường, giảm phát triển nang trứng và giảm nồng độ progesterone trong hoàng thể, do đó làm tăng nguy cơ vô sinh.
Đối với nam giới, huyết áp cao và mỡ máu cao do béo phì có thể gây ra tình trạng khó cương dương, số lượng và chất lượng tinh trùng cũng sẽ giảm sút, làm tăng nguy cơ vô sinh.
 |
| Vợ chồng nếu có vấn đề này, ân ái nhiều cũng khó có con. - Ảnh minh họa. |
Có thể bạn đang băn khoăn và lo lắng, làm sao để biết mình đang thừa cân hay béo phì?
Thông thường chúng ta sử dụng chỉ số khối cơ thể (BMI) để xác định. Nếu bạn nhận thấy chỉ số khối cơ thể của bạn thừa cân hoặc thậm chí béo phì, ưu tiên hàng đầu là phải giảm cân thông qua tập thể dục và kiểm soát chế độ ăn uống, nếu không, vợ chồng ân ái nhiều lần cũng vẫn khó có con. Đặc biệt, khi đã thụ thai mà cân nặng vượt mức, chắc chắn sẽ làm tăng nguy cơ biến chứng thai kỳ.
2 - Người hút thuốc lá và uống rượu
Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng hút thuốc và uống rượu trong thời gian dài sẽ ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ, chức năng ống dẫn trứng, sự làm tổ và phát triển của trứng đã thụ tinh, giảm tỷ lệ mang thai ở phụ nữ.
Ngoài ra, nó có thể làm giảm đáng kể số lượng, nồng độ, tỷ lệ hình thái bình thường và khả năng vận động của tinh trùng, dẫn đến vô sinh nam.
Thuốc lá và rượu bia quá mức cũng có thể làm thay đổi nội tiết dẫn đến giảm ham muốn tình dục, liệt dương và các dạng rối loạn chức năng tình dục ở nam giới khiến số lần quan hệ tình dục giảm đáng kể.
Ngay cả khi thụ thai thành công, chức năng tuyến sinh dục giảm do rượu có thể gây ra bất thường nhiễm sắc thể trong tinh trùng, làm tăng nguy cơ dị tật thai nhi hoặc còi cọc. Vì vậy, dù là vì sức khỏe của chính mình hay vì sức khỏe của thế hệ tương lai, hai vợ chồng nên tránh hút thuốc, uống rượu và duy trì một lối sống lành mạnh.
Bên cạnh đó, ngay cả khi bạn không hút thuốc, việc hít phải khói thuốc thụ động trong thời gian dài sẽ làm giảm đáng kể chức năng tử cung hoặc buồng trứng của phụ nữ, ảnh hưởng đến sự cân bằng nội tiết và cuối cùng dẫn đến suy giảm chức năng sinh sản của phụ nữ.
Vì vậy, phụ nữ cần chú ý giữ gìn cơ thể, tránh xa môi trường có khói thuốc, muốn chuẩn bị mang thai thì cần tránh hít phải khói thuốc.
3 - Người từng sảy thai, bỏ thai
Tin rằng mọi người đều biết rằng sảy thai, bỏ thai càng nhiều thì càng khó có thai lại. Tử cung giống như đất, đất càng màu mỡ thì hạt càng dễ bén rễ và nảy mầm, nạo hút thai nhiều lần sẽ dẫn đến tắc vòi trứng, nội mạc tử cung mỏng dẫn đến "xói mòn".
Vì vậy, chị em phải biết bảo vệ và nâng niu cơ thể mình, đồng thời thực hiện các biện pháp tránh thai trong đời sống tình dục hàng ngày.
Mỗi người nên lựa chọn các biện pháp tránh thai phù hợp theo tình trạng của bản thân, các bạn trẻ nên sử dụng bao cao su, không chỉ tránh thai mà còn tránh được các bệnh lây truyền qua đường tình dục, nếu trước mắt không có nhu cầu sinh sản thì có thể cân nhắc đặt dụng cụ tử cung. Các cặp vợ chồng có thể cân nhắc thắt ống dẫn trứng hoặc thắt ống dẫn tinh.
4 - Môi trường và áp lực
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng các chất dạng hạt có thể hít phải, nitơ điôxít, lưu huỳnh điôxít và hydrocacbon thơm đa vòng, là thành phần chính của chất gây ô nhiễm không khí xung quanh, có thể ảnh hưởng đến mức độ nội tiết sinh sản nữ, làm tăng nguy cơ vô sinh và cũng dẫn đến hạn chế sự phát triển của thai nhi và tăng tỷ lệ dị tật bẩm sinh.
Ngoài ra, căng thẳng trong thời gian dài, lo lắng, trầm cảm và các cảm xúc tiêu cực khác sẽ ức chế chức năng nội tiết, ảnh hưởng đến các amin sinh học trong cơ thể, ngăn chặn sự hình thành thần kinh và hormone giải phóng hormone tuyến sinh dục, gây vô sinh. Đời sống tình dục của các cặp đôi cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi áp lực công việc và cuộc sống hàng ngày rất lớn khiến tần suất và chất lượng ngày càng giảm sút.
Có thể thấy rằng thực sự có rất nhiều yếu tố dẫn đến vô sinh, hiếm muộn trong cuộc sống hàng ngày, nhưng chỉ cần chúng ta duy trì một lối sống năng động và lành mạnh thì có thể tránh được những yếu tố nguy cơ tiềm ẩn này.
Kiều Dụ (Theo SH)