Quả bồ kết được gọi là tạo giác (Fructus Gleditschiae): Được thu hái khi chín khô, quả được sử dụng làm thuốc cần loại bỏ hạt và có thể dùng sống hoặc tẩm nước cho mềm sau đó sấy khô, trong một số trường hợp có thể đốt thành than hoặc tán thành bột.
Quả có tính ôn, vị cay mặn, chứa 10% hoạt chất saponin màu vàng, saponin australozit, saponin gleditsia B-G và 5 chất flavonoit gồm homorientin, inteolin, vitestin, saponaretin, và orientin. Các hoạt chất này có công dụng diệt siêu vi trùng, trùng roi âm đạo.
Duy trì mái tóc mềm mại, chắc khỏe
Đây là công dụng được biết đến từ lâu của bồ kết. Các nghiên cứu đưa ra kết luận rằng quả bồ kết chứa thành phần chính là saponaretin, flavonoizit có tác dụng cân bằng hoạt động của tuyến bã nhờn trên da đầu, giảm số lượng tóc bị gãy rụng và phục hồi nang tóc.
Ngoài ra, loại quả này có chứa canxi, protein và các khoáng chất vi lượng giúp nuôi dưỡng chân tóc, duy trì mái tóc mượt mà và giảm số lượng tóc bị rụng...
Giá trị chữa bệnh bất ngờ từ quả bồ kết.
Hỗ trợ điều trị các bệnh lý về da đầu
Nước sắc từ quả và gai bồ kết giúp ức chế sự phát triển của các loại vi khuẩn, vi nấm gây bệnh ngoài da. Vì vậy, sử dụng bồ kết gội đầu có tác dụng điều trị một số bệnh lý da liễu như nấm da dầu, viêm da tiết bã nhờn...
Một số thành phần trong bồ kết có tác dụng loại bỏ vảy gàu, phục hồi màng bảo vệ, điều hòa hoạt động tiết dầu... từ đó giúp duy trì mái tóc khỏe mạnh, giảm tác động xấu từ các yếu tố môi trường.
Ngăn ngừa rụng tóc
Rụng tóc xảy ra do nhiều nguyên nhân như căng thẳng, stress, người cao tuổi, phụ nữ mang thai hoặc vừa mới sinh con.
Các nghiên cứu cho thấy quả bồ kết chứa hoạt chất flavonoid có tác dụng chống oxy hóa và giúp phục hồi nang tóc bị thoái hóa, kích thích sợi tóc mới phát triển.
Bên cạnh đó, các hoạt chất chống oxy hóa trong quả bồ kết còn có tác dụng ức chế các gốc tự do – nguyên nhân dẫn đến thoái hóa nang tóc và hói đầu.
Trị mụn nhọt ngoài da
Bồ kết có tác dụng ức chế tụ cầu vàng và nấm nên được sử dụng hỗ trợ điều trị mụn nhọt ngoài da.
Nước sắc bồ kết ngâm rửa vùng da bị tổn thương sẽ giúp ức chế vi khuẩn gây nhiễm trùng, ngăn ngừa lở loét và phục hồi mô da hiệu quả.
Bài thuốc trị bệnh lý viêm da đầu tiết bã nhờn, nấm da đầu, giúp tóc chắc khỏe và suôn mượt
Gội đầu bằng bồ kết không những giúp mái tóc suôn mượt và chắc khỏe mà còn đem lại công dụng hỗ trợ điều trị các bệnh lý về da đầu như viêm da tiết bã nhờn, nấm da đầu... Bạn có sử dụng loại dược liệu này qua các cách chế biến sau đây:
Nước bồ kết nấu thông thường: Giúp duy trì mái tóc suôn mượt và chắc khỏe. Bạn có thể sử dụng 2 – 3 quả bồ kết khô đem rang giòn đến khi có mùi thơm, bẻ nhỏ sau đó nấu nước sôi và thả bồ kết vào, đun thêm trong vòng 5 – 10 phút. Nước bồ kết sau khi nấu đem vớt bã và dùng gội đầu.
Nước bồ kết nấu với vỏ bưởi: Kết hợp bồ kết và vỏ bưởi giúp giảm tình trạng rụng tóc, ngăn ngừa gàu và hỗ trợ điều trị các bệnh lý về da đầu như nấm da đầu, viêm da tiết bã nhờn...
Sử dụng 2 quả bồ kết khô và 50g vỏ bưởi. Trong đó vỏ bưởi được cắt thành từng miếng nhỏ, bồ kết được đập vụn, đem hỗn hợp thu được đun sôi trong thời gian từ 15 – 20 phút, sau đó vớt bã và pha loãng dung dịch nấu được với nước, dùng gội đầu.
Nước bồ kết nấu với hương nhu: Trường hợp bạn thường xuyên bị ngứa da đầu do tiết nhiều dầu có thể sử dụng công thức bồ kết nấu với hương nhu, sự kết hợp này giúp ức chế sự hoạt động tiết bã nhờn của da đầu, tăng lưu thông máu và kích thích quá trình mọc tóc mới.
Bên cạnh đó, bồ kết và hương nhu còn có tác dụng kháng khuẩn, ức chế sự phát triển của vi nấm, vi khuẩn – nguyên nhân gây hư hại nang tóc. Sử dụng 2 quả bồ kết khô đem đập vụn và 1 nắm lá hương nhu tươi được rửa sạch. Hỗn hợp đem cho vào nước và đun sôi trong thời gian từ 10 – 20 phút. Dung dịch thu được đem vớt bã và pha loãng với nước, dùng gội đầu.
ThS.BS Trương Quang Hải (Đại học Y Hà Nội)
ThS.BS Trương Quang Hải