Nam bệnh nhân 77 tuổi bị tắc ruột do giun

Trung tâm Y tế huyện Cẩm Khê (Phú Thọ) đang điều trị cho nam bệnh nhân 77 tuổi, nhập viện trong tình trạng đau bụng, nôn nhiều lần ra giun. Các loài ký sinh trùng đều chiếm thức ăn và gây suy yếu cơ thể, đồng thời làm ảnh hưởng đến chức năng của các cơ quan trong cơ thể chớ nên chủ quan.

Bệnh nhân cho biết: có ăn rau sống nhưng không thường xuyên, 03 ngày gần đây thường xuyên bị đau bụng, nôn nên tự mua thuốc uống, nhưng các triệu chứng không hề thuyên giảm, đau bụng nhiều hơn, nôn nhiều lần hơn và nôn ra giun nên nhập viện điều trị.

Tại đây, thông qua siêu âm, các bác sĩ phát hiện có nhiều giun trong ống tiêu hóa; Xquang ổ bụng có mức dịch - hơi, nhiều hơi trong ống tiêu hóa. Bệnh nhân được chẩn đoán bán tắc ruột do giun. Sau 03 ngày điều trị, các triệu chứng lâm sàng được cải thiện, không có chỉ định can thiệp phẫu thuật, bệnh nhân tiếp tục được duy trì phác đồ điều trị nội khoa.

Bệnh nhân nôn cả ra giun - Ảnh BVCC

Theo Bác sĩ CKII. Giang Hoài Đức - Trưởng khoa Ngoại tổng hợp: Thói quen ăn rau sống là một trong những nguyên nhân dẫn đến nhiễm giun sán. Ngoài việc hạn chế ăn rau sống, mọi người cần tạo cho mình thói quen thực hành vệ sinh như:

- Vệ sinh tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

- Lau dọn nhà cửa, vật dụng thường xuyên với nước sát trùng.

- Luôn ăn thức ăn đã nấu chín, nước đun sôi để nguội.

- Hạn chế ăn rau sống; nếu cần, nên rửa rau kỹ lưỡng nhiều lần với nước rửa rau chuyên dụng.

- Không đi chân trần; nếu làm vườn, dọn rác, cây cỏ, cần đi ủng, mang khẩu trang, găng tay.

- Không được dùng phân tươi để bón rau, bón cây.

- Uống thuốc tẩy giun định kì mỗi sáu tháng cho cả gia đình.

PGS.TS Nguyễn Văn Đề, Nguyên chủ nhiệm bộ môn Ký sinh Trùng Trường Đại học Y cho biết, các loài ký sinh trùng đều chiếm thức ăn và gây suy yếu cơ thể, đồng thời làm ảnh hưởng đến chức năng của các cơ quan trong cơ thể.

Ví dụ sán lá gan nhỏ gây giảm chất lượng mật, gây rối loạn tiêu hoá, dày đường mật, kém đàn hồi, tắc mật, xơ gan cổ chướng và có liên quan đến ung thư đường mật. Sán lá gan lớn gây áp xe cấp tính, huỷ hoại tế bào gan, dễ chẩn đoán nhầm với ung thư gan và sán có thể di chuyển đi nhiều nơi gây tai biến nguy hiểm.

Thăm khám cho bệnh nhân nhiễm ký sinh trùng - Ảnh minh họa

Sán lá ruột gây viêm ruột, co thắt dữ dội. Sán dây gây kích thích tại chỗ, giảm hấp thu, ấu trùng sán lợn gây động kinh, co giật, liệt, mù mắt… . Giun xoắn gây đau cơ, co cơ, nhất là cơ tim dẫn đến chết người. Giun đầu gai, sán nhái gây phù nề tại chỗ, chèn ép, giun lươn não gây viêm màng não…

Ấu trùng giun đũa chó theo đường máu chu du đến ký sinh khắp nơi trên cơ thể như não, mắt, gan, phổi… và gây ra các triệu chứng bệnh ở các cơ quan này. Các triệu chứng lâm sàng đa dạng tuỳ thuộc vào nơi ấu trùng di chuyển đến: mệt mỏi, uể oải, ăn không ngon, đau bụng âm ỉ, sốt nhẹ, ngứa nổi mẩn, sụt cân hoặc tăng cân vì gây rối loạn chuyển hóa…

Trường hợp nhiễm giun ở mắt có thể gây giảm thị lực, mù; nhiễm ở phổi gây viêm phổi; nhiễm ở não gây viêm não, nhức đầu, co giật, động kinh; Ở cơ gây phù, thậm chí gây rối loạn xương như xuất huyết giảm tiểu cầu. Giun đầu gai tạo khối u di chuyển trong cơ thể, gây phù.

Giun lươn ruột ký sinh ở ruột, gây viêm ruột, gây rối loạn hấp thu và gây phù dinh dưỡng (giảm nồng độ đạm trong máu). Giun lươn não gây phù não, gây các triệu chứng về thần kinh - giảm và mất trí nhớ...

Ngoài ra, giun sán còn tiết ra nhiều chất gây độc cho cơ thể, các chất độc này tuỳ loại giun sán, chúng có tác động gây mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, mất ngủ, nhức đầu, có khi rối loạn tâm thần, có thể bị nhiễm độc nặng gây tử vong (như nhiễm giun xoắn). Các loại đơn bào gây một số hội chứng như lỵ amíp, áp xe gan/não do amíp, rối loạn tiêu hoá…

Điều đáng nói là bệnh ký sinh trùng phổ biến trong cả nước như: Bệnh giun đường ruột lưu hành ở mức cao trong cộng đồng, có nơi tỷ lệ nhiễm 80-90%, có ít nhất 32 tỉnh có bệnh sán lá gan nhỏ lưu hành, có nơi tỷ lệ nhiễm trên 30%, sán lá phổi lưu hành ít nhất ở 10 tỉnh, có nơi tỷ lệ nhiễm 15%, sán lá gan ở ít nhất 52 tỉnh, có tỉnh trên 5.000 bệnh nhân...biểu hiện lâm sàng rất đa dạng ở từng nơi trú ngụ nên dễ bị bỏ qua.

Đặc biệt, không chỉ người dân không biết đến bệnh mà ngay cả các bác sĩ lâm sàng cũng dễ bị bỏ sót. Bởi ở giai đoạn đầu của bệnh, đặc biệt là khi bệnh nhân mới nhập viện, trừ khi bệnh nhân có một bạch cầu toan tính tăng cao trong máu mới, các đồng nghiệp mới nghĩ tới một bệnh gì đó có liên quan đến ký sinh trùng, thường cho xét nghiệm chung chung về huyết thanh chẩn đoán bệnh. Hơn nữa, thực tế, có rất ít bác sĩ nghĩ đến các bệnh ký sinh trùng.

Muốn phòng bệnh không bị nhiễm ký sinh trùng cần giữ gìn vệ sinh cá nhân tốt, rửa tay trước khi ăn; thực hiện ăn chín, uống sôi, không ăn rau sống, thịt cá tái hoặc sống...