Không phải đối tượng nào cũng sử dụng được ĐTHT
Là vị thuốc Đông y nổi tiếng về cả tác dụng và giá trị trên thị trường, công dụng của đông trùng hạ thảo (ĐTHT) đã được chứng minh ở cả lý thuyết và thực tiễn, được sử dụng rộng rãi để chữa bệnh và hỗ trợ điều trị cho nhiều căn bệnh khác nhau cũng như dùng để bồi bổ, nâng cao sức khoẻ cho con người. Tuy nhiên, loại dược liệu này vẫn có những tác dụng không mong muốn nếu dùng không đúng chỉ dẫn, như các tác dụng phụ như đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy hoặc khô miệng…
 |
| D ùng ĐTHT không đúng chỉ dẫn có thể gặp các tác dụng phụ như đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy hoặc khô miệng… |
Theo TS Võ Văn Năm - nguyên Phó Trưởng bộ môn Dược liệu, trường Đại học Y Dược TP HCM, hiện trên thị trường chủ yếu là ĐTHT nhân tạo (nuôi trồng), thường được bào chế thành các dạng phổ biến như: dạng tươi, dạng khô; dạng bột và dạng viên nang. Tương ứng với các cách sử dụng như ăn trực tiếp, chế biến làm các món ăn, pha làm đồ uống, ngâm rượu…
Sản phẩm có thể dùng được hàng ngày và đặc biệt tốt với các đối tượng như: người cao tuổi, nam giới và phụ nữ ở độ tuổi trung niên, người mắc bệnh về hô hấp, tim mạch, hay đường huyết, bệnh nhân đang điều trị ung thư, những người ốm lâu ngày…. Công dụng giúp khí huyết lưu thông. Ngoài ra, ĐTHT giúp trị thiếu máu, liệt dương, xuất tinh ngoài về đêm, phụ nữ tắt kinh, ho và ra mồ hôi trộm, chống lão hóa, làm đẹp da… Với người ốm yếu, người vừa ốm dậy hoặc đang trong thời gian điều trị bệnh ăn ngủ kém thì nên sử dụng hàng ngày các món ăn này sẽ rất nhanh hồi phục sức khỏe. Song có một số lưu ý khi dùng sản phẩm sản phẩm này mà người tiêu dùng nên biết.
Không phải đối tượng nào cũng sử dụng được ĐTHT. Trường hợp trẻ em dưới 5 tuổi thể trạng còn yếu, nhiều vị thuốc bổ không thể tiếp nhận nên không được dùng ĐTHT. Phụ nữ mang thai và cho con bú cũng hạn chế sử dụng (nếu muốn dùng phải thông qua ý kiến của bác sĩ). Trường hợp mắc các bệnh rối loạn đông máu hoặc trước khi tiến hành phẫu thuật tuyệt đối phải tránh xa thảo dược này vì có chất cordyceps làm lưu thông máu. Người đang có vết thương hở cũng không được dùng vì sẽ làm chậm quá trình phục hồi. Người mắc bệnh vảy nến và các triệu chứng liên quan đến bệnh tự miễn (Lupus ban đỏ, đa xơ cứng, viêm ruột, viêm khớp dạng thấp…) cũng tránh dùng vì khả năng tăng cường hoạt động của hệ miễn dịch ở ĐTHT sẽ khiến cho tình trạng bệnh nặng hơn.
Lưu ý khi sử dụng
Về cách sử dụng ĐTHT, nếu là người bệnh nặng cần có chỉ dẫn của y bác sĩ. Trường hợp dùng ĐTHT nâng cao thể trạng sức khoẻ thì các chuyên gia tư vấn, mỗi ngày sử dụng 0,5 -1g ĐTHT Cordyceps Militaris. Có thể dùng ĐTHT nguyên nấm và nhộng hoặc sợi nấm, hoặc dạng bột bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh. Nếu dùng pha trực tiếp trong nước nóng như pha trà thì sử dụng nước nấu sôi để nguội khoảng 5 phút khi nhiệt độ nước nóng còn 85-90 độ C để pha.
Đối với việc dùng nguyên con hoặc dạng sợi thì cho 1 con dạng nguyên nhộng có cả sợi nấm (khoảng 0,5gm), hoặc 0,5g sợi ĐTHT cho vào bình pha 150-200ml nước như pha trà, Sau 10-15 phút là sử dụng được, Uống như uống trà và dùng cả nước lẫn nấm ĐTHT. Dùng dạng bột, pha 1 thìa cà phê nhỏ bột ĐTHT (0,5g) vào ly chứa 150-200ml nước khuấy đều, để khoảng 15 phút uống cả nước lẫn cái.
 |
| Người bệnh nặng sử dụng ĐTHT cần theo chỉ dẫn của y bác sĩ |
Nếu nấu cháo, sau khi nấu chín cháo trắng hoặc cháo thịt (gà, vịt, heo) dùng nguyên con hoặc dạng sợi thì cho 1 con (khoảng 0,5g), vào bát cháo trộn đều, dùng khi nóng. Ở dạng bột, cho 1 thìa cà phê nhỏ bột ĐTHT (0,5g) vào bát cháo nóng trộn đều, ăn nóng. Có thể hầm với các loại thịt gia súc, gia cầm. Thịt sau khi hầm nhừ cho ĐTHT vào tiếp tục đun sôi trong 1-2 phút là dùng được.
Ngoài ra, còn dùng ĐTHT để ngâm rượu, ngâm 10g ĐTHT khô với 1 lit rượu 35-40 độ, trong bình đậy nắp kín, sau 1 tháng là bắt đầu sử dụng được. Mỗi ngày uống 1-2 ly nhỏ.
Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng cho rằng, cần lựa chọn nồi hầm, thời gian và cách chế biến ĐTHT phù hợp. Để tránh xảy ra các phản ứng hóa học trong quá trình hầm, nên dùng nồi sứ hoặc nồi đất sẽ tốt hơn. Thời gian hầm nhiều nhất trong khoảng 1 giờ và nên để lửa nhỏ vì ở nhiệt độ cao, giá trị dinh dưỡng của trùng thảo rất dễ bị phân hủy. Ngoài ra, khi ngâm rượu cần ngâm thêm đế của ĐTHT để khử toàn bộ Andehid và Methanol trong rượu. Nên dùng ĐTHT vào buổi sáng hoặc trước ăn 30 phút sẽ giúp phát huy tối đa tác dụng của loại dược liệu này.
BSCC Nguyễn Xuân Hướng, nguyên Chủ tịch Hội Đông y Việt Nam từng cho rằng, đối với mỗi loại sẽ có đặc điểm và định lượng sử dụng khác nhau. Tuy nhiên, được đánh giá cao về thành phần dinh dưỡng vẫn là ĐTHT tươi và khô. Sử dụng liều lượng ĐTHT hợp lý theo hướng dẫn trên bao bì sản phẩm, nhất là với các sản phẩm dạng bột và viên nang. ĐTHT chỉ là một vị thuốc, nếu muốn dùng có hiệu quả phải phối hợp với các vị thuốc khác. Khi chữa bệnh một bài thuốc phải có đầy đủ bốn thành phần gồm quân, thần, tá, sứ để làm tăng tác dụng của vị chính.
>>> Mời độc giả xem thêm video Mối nguy từ sử dụng thực phẩm giảm cân trên mạng:
Quỳnh Hương