 |
| Ảnh minh họa. |
Hoa nhài không chỉ được nhiều người trồng lấy hoa ướp trà mà còn là vị thuốc phòng điêu trị một số bệnh hiệu quả.
Bộ phận thường dùng làm thuốc gồm: Hoa, lá và rễ. Vào mùa thu đông, đào lấy rễ, rửa sạch, thái nhỏ, phơi hay sấy khô. Lá thu hái quanh năm. Hoa thu hái vào hè thu, khi mới nở, dùng tươi hay phơi khô. Hoa và lá nhài có vị cay và ngọt, tính mát. Hoa lá trấn thống, thanh nhiệt giải biểu, lợi thấp. Rễ hơi có độc có tác dụng trấn thống, gây tê, an thần.
Công dụng: Hoa và lá dùng trị ngoại cảm phát sốt, đau bụng, ỉa chảy, lỵ, mụn nhọt độc. Hoa sắc nước dùng rửa mặt, chữa viêm màng khoé mắt và màng mộng, chữa trẻ em lên sởi có sốt, sởi mọc không đều. Lá cũng dùng trị bạch đới. Lá khô ngâm trong nước rồi làm thành dạng thuốc đắp trị loét ngoan cố. Rễ trị mất ngủ, đòn ngã bị thương, còn dùng để điều kinh.
Cũng dùng nước sắc bôi trị viêm mũi, viêm giác mạc. Liều dùng: 3 - 5g hoa, lá dạng thuốc sắc, còn dùng hoa pha làm trà uống, dùng 1 - 1,5g rễ nghiền trong nước. Dưới đây là một số bài thuốc dùng hoa nhài.
1. Ngoại cảm phát sốt, tiêu chảy: Hoa nhài 6g, chè xanh 10g, thảo quả 3g, sắc uống.
2. Đau mắt: Hoa nhài 6g, dùng riêng hay phối hợp với kim ngân hoa và hoa bạch cúc, mỗi vị 9g, đun sôi lấy nước xông rồi uống. Hoặc lấy lá giã vắt lấy nước, trộn với lòng trắng trứng gà đắp.
3. Mất ngủ: Rễ nhài 1 - 1,5g, nghiền trong nước, lấy hỗn dịch uống.
4. Rôm sẩy: Lá nhài vò vào nước để tắm, có thể phối hợp với lá ngải cứu.
Lương y Phan Thị Thạnh (Hội Đông y TP Vũng Tàu)