Giật mình những con số về bệnh do rượu gây ra

Toàn bộ gan bị xơ hóa và không có khả năng phục hồi, nguy cơ tử vong chiếm tới 90 % đó là những chia sẻ của bác sĩ khoa Tiêu hóa Bệnh viện Bạch Mai nói về trường hợp của Nguyễn Văn H. (32 tuổi, trú tại Hòa Bình).

Theo vợ của anh H. anh uống rượu từ ngày mới lớn lên và lúc nào anh cũng coi rượu còn hơn cơm ăn, áo mặc. Anh có thể nhịn bữa cơm nhưng không thể không có rượu. Thiếu rượu, anh H., cảm thấy nhạt mồm, nhạt miệng, bồn chồn không yên.

Vợ anh H. thở dài từ ngày lấy chồng chưa khi nào chị thôi lo lắng cho anh vì tình trạng đi viện thường xuyên nhẹ thì viện tỉnh nặng thì xuống Hà Nội nhưng anh vẫn không thể nào bỏ được rượu. Nhìn làn da vàng như nghệ của chồng do xơ gan, chị không biết tình trạng bệnh của chồng lần nay có qua khỏi không.

32 tuổi anh đã bị xuất huyết tiêu hóa 4 lần do xơ gan, cứ cầm máu không được bao lâu anh lại bị xuất huyết lại. Bác sĩ cho biết tình trạng của anh rất nặng toàn bộ gan đã bị suy không thực hiện được chức năng của mình.

Lá gan của người bình thường đảm nhiệm được chức năng đào thải các chất độc còn lá gan của anh H. xơ hóa như xỉ than, chằng chịt sẹo, bác sĩ cố gắng điều trị cho anh thêm ngày nào hay ngày đó.

Không chỉ riêng ở khoa Tiêu hóa mà ngay tại khoa Hồi sức tích cực Bệnh viện Bạch Mai, trường hợp của anh Vũ Văn Đ. (40 tuổi, Hà Nội) cũng phải chống chọi với cửa sinh tử khi anh bị viêm tụy cấp do rượu.

Anh Đ. bị đau bụng và được người nhà đưa vào viện nhưng nhanh chóng suy hô hấp và rơi vào hôn mê. Bác sĩ đã phải tiến hành lọc máu ngoài cơ thể để cứu anh.

Theo các bác sĩ tại khoa Hồi sức tích cực, nếu như trước đây bệnh nhân bị viêm tụy cấp có tới 50 % tử vong thì nay số bệnh nhân tử vong chỉ còn 20 % nhưng tỷ lệ viêm tụy cấp do bia rượu đang ngày càng tăng.

Mỗi năm Bạch Mai cũng có 500-700 bệnh nhân viêm tuỵ do rượu. Các bệnh nhân đều là người trẻ khoảng 30-40 tuổi. Các ca viêm tuỵ cấp nếu được cứu sống cũng mất khả năng lao động, có nguy cơ cao dẫn đến tiểu đường, ung thư tuỵ.

Đủ thứ bệnh từ rượu

TS Vũ Trường Khanh – Trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Bạch Mai cho biết nếu nói đến loại nào đang đe dọa sức khỏe người Việt nhất là nam giới thì ông cho rằng đó là rượu.

Người ta chỉ nghĩ rượu gây ngộ độc methanol nếu uống phải rượu giả nhưng con số trên chưa là gì với hàng nghìn ca xơ gan mỗi năm do rượu được vào khoa tiêu hóa điều trị.

Uống rượu nhiều sẽ làm tổn thương bộ phận gan, tế bào gan bị hoại tử, thoái mỡ, tổ chức xơ phát triển. Xơ gan làm ảnh hưởng mạnh đến các quá trình chuyển hóa của cơ thể như khả năng thải độc, tạo mật, quá trình đông máu...

Các bệnh nhân xơ hoá gan do uống rượu nhiều hầu hết đến viện trong tình trạng muộn, đã có biến chứng rõ ràng như xuất huyết tiêu hoá, vàng da, cổ trướng, viêm tụy...

Theo TS Khanh chỉ riêng năm 2016 khoa điều trị cho hơn 7.200 bệnh nhân nội trú thì có đến 50% là xơ gan do rượu.

Điều các bác sĩ lo ngại nhất đó là nếu 20 năm trước tỷ lệ bệnh nhân nội trú điều trị xơ gan tại khoa Tiêu chỉ chiếm 50% và nguyên nhân chính là do virus viêm gan A, B, C, nguyên nhân do rượu chỉ chiếm 10%.

Nhưng hiện nay, bệnh nhân xơ gan chiếm 70 % và chủ yếu do rượu. Trong số đó, có những bệnh nhân bị viêm gan nhưng vẫn uống rượu dẫn đến tình trạng xơ gan tiến triển nhanh hơn.

Ngoài ra, bác sĩ Khanh cho biết không chỉ có xơ gan, sảng rượu do nghiện rượu mà nghiện rượu còn đi kèm với ung thư. Nếu các bệnh nhân bị ung thư vòm họng, thực quản, dạ dày và ung thư gan ở nam giới được hỏi thì cả 10 người đều có tiền sử uống rượu.

TS Khánh nhấn mạnh tình trạng uống rượu như hiện nay chỉ 10-20 năm nữa người dân sẽ thấy kẻ tàn sát sức khoẻ của người Việt dã man nhất chính là rượu và nó cũng là thủ phạm gây khánh kiệt kinh tế gia đình.

Theo Daily Mail, rượu chứa ancol etylic, chất hóa học rất độc hại cho cơ thể vì ảnh hưởng đến thể lực, tư duy, các cơ quan quan trọng trong cơ thể, sinh ra nhiều bệnh lý nguy hiểm liên quan đến gan, hệ thần kinh, tim mạch...

Uống nhiều rượu có thể làm giảm đột ngột số lượng hồng cầu trong máu giúp vận chuyển oxy để nuôi cơ thể, gây ra thiếu máu. Những người thiếu máu thường bị các triệu chứng như mệt mỏi, khó thở, chóng mặt và kém minh mẫn.

Theo tiến sĩ Jurgen Rehm, Hiệu trưởng Đại học Y khoa Toronto, thói quen uống rượu làm tăng nguy cơ ung thư. Các nhà khoa học tin rằng, nguyên nhân là do cơ thể chuyển hóa rượu thành aldehyde, chất gây ung thư mạnh. Bệnh ung thư ở người sử dụng rượu thường liên quan đến miệng, họng, thanh quản, thực quản, gan, vú, và vùng trực tràng. Nguy cơ ung thư càng tăng khi những người uống rượu kèm hút thuốc lá.

Uống nhiều rượu, nhất là nghiện rượu, sẽ làm cho các tiểu cầu trong máu có khuynh hướng tạo thành cục máu đông, nguyên nhân dẫn đến đau tim hoặc đột quỵ. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng say rượu tăng nguy cơ tử vong gấp đôi ở những người sống sót sau một cơn đau tim.

Rượu cũng có thể gây ra bệnh cơ tim, tình trạng nguy hiểm làm cơ bắp tim suy yếu, đồng thời làm loạn nhịp tim. Lâu dần gây ra hỗn loạn co giật trong tâm thất, làm mất ý thức nhanh chóng, nếu không điều trị kịp thời sẽ gây tử vong.

Rượu là chất độc của các tế bào gan, những người nghiện rượu lâu năm dễ bị xơ gan do mô gan biến thành sẹo và mất chức năng hoạt động. Tuy nhiên, chưa thể khẳng định tất cả những người uống rượu sẽ phát triển thành xơ gan, vì có những người uống rất nhiều rượu mà không hề bị xơ gan, trong khi có những người uống rất ít lại bị xơ gan. Đặc biệt, phụ nữ uống rượu dễ bị xơ gan hơn nam giới.

Ở người già, bộ não teo lại, trung bình 1,9% mỗi thập kỷ. Đó là một chu trình bình thường ở những người không uống rượu. Tuy nhiên, khi uống rượu, tốc độ teo lại của một số vùng quan trọng điểm trong não tăng nhanh hơn, dẫn đến mất trí nhớ và một số triệu chứng khác như suy giảm khả năng tính toán, phán xét và khả năng giải quyết vấn đề.

Uống nhiều rượu có thể gây ra chứng động kinh, co giật, kể cả những người chưa từng bị động kinh. Ngoài ra, nó cũng ảnh hưởng đến những phương pháp và các loại thuốc dùng để điều trị co giật.

Bệnh gout là một tình trạng viêm hình thành do sự tích tụ của axit uric ở các khớp và gây ra đau đớn. Ngoài yếu tố di truyền, rượu và chế độ dinh dưỡng cũng đóng vai trò lớn gây ra bệnh gout. Những người bệnh gout uống nhiều rượu sẽ khiến bệnh trầm trọng hơn.

Rượu có thể làm gián đoạn quá trình giao cảm của hệ thần kinh, đó là hệ thống kiểm soát sự co giãn của mạch máu để đối phó với stress, nhiệt độ, sự gắng sức và những yếu tố môi trường khác. Uống rượu, đặc biệt là nghiện rượu, sẽ làm huyết áp tăng cao. Nếu tình trạng này kéo dài, những ảnh hưởng trên sẽ thành mãn tính. Huyết áp cao còn dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe khác bao gồm cả bệnh thận, bệnh tim và đột quỵ.

Uống nhiều rượu gây ức chế hệ thống miễn dịch, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển các bệnh nhiễm trùng như lao, viêm phổi, HIV/AIDS và các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Những người say rượu còn có nguy cơ quan hệ tình dục không an toàn. "Say rượu tăng khả năng mắc bệnh tình dục gấp 3 lần so với việc không uống rượu", tiến sĩ Jurgen cho biết.

Uống nhiều rượu cũng có thể gây ra tổn thương thần kinh được gọi là bệnh thần kinh do rượu, có các triệu chứng như kim châm, yếu cơ, táo bón, tiêu tiểu không tự chủ, rối loạn chức năng cương dương. Nguyên nhân xuất hiện các tổn thương này là do rượu gây độc cho tế bào thần kinh. Bên cạnh đó, những người uống nhiều rượu thường ăn ít, thiếu chất, dễ bị suy dinh dưỡng, cũng làm suy giảm chức năng tế bào thần kinh.

Không chỉ gây viêm dạ dày, uống nhiều rượu còn gây ra viêm tụy. Viêm tụy mãn tính sẽ ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa, thường là nguyên nhân của đau bụng và tiêu chảy kéo dài mà khó điều trị khỏi. Những trường hợp viêm tụy mãn tính khác có nguyên nhân do sỏi, nhưng có đến 60% các sỏi này là do rượu.

Uống rượu thường xuyên làm xương trở nên mỏng và yếu, dễ dẫn đến loãng xương. Điều này đồng nghĩa với việc những người nghiện rượu có khả năng cao bị gãy xương và lâu lành. Giải thích về điều này, Sarah Leyland, quản lý cấp cao tại Tổ chức loãng xương quốc gia, Hiệp hội Y học Mỹ cho biết trong cơ thể, quá trình bình thường của xương được xây dựng và tái tạo theo chu kỳ. Rượu làm đảo lộn sự cân bằng này bằng cách ức chế các tế bào tạo xương, gọi là nguyên bào xương. Điều đó có nghĩa mô xương được nhận ít hơn nên mỏng và nhỏ hơn.

Rượu có thể ảnh hưởng đến khả năng và hiệu suất "yêu" của nam giới vì nó gây ra rối loạn chức năng cương dương tạm thời. Về lâu dài, điều này làm giảm nồng độ testosterone, dẫn đến mất ham muốn tình dục, gây hại tinh hoàn và tinh trùng. Uống rượu nhiều còn khiến tinh hoàn co lại, dẫn đến liệt dương.